Bài giảng Đại cương về vi sinh y học và một số vi sinh vật gây bệnh thường gặp

Mục tiêu của bài giảng là trình bày được cấu tạo, đặc điểm sinh học của vi khuẩn và virus, trình bày được tác hại của vi khuẩn và virus gây bệnh. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Đại cương về vi sinh y học và một số vi sinh vật gây bệnh thường gặp ĐẠICƯƠNGVỀVISINHYHỌCVÀMỘTSỐVISINHVẬT GÂYBỆNHTHƯỜNGGẶPMỤC TIÊU1. Trìnhbàyđượccấutạo,đặcđiểmsinhhọccủavi khuẩnvàvirus2. TrìnhbàyđượctáchạicủavikhuẩnvàvirusgâybệnhĐẠICƯƠNGBệnhdoditruyềnBệnhdorốiloạnchuyểnhóaBệnhtruyềnnhiễm ü Virus ü Vikhuẩn ü Kýsinhtrùng ü RicketchiavàvinấmHỘICHỨNGCHUYỂNHÓA?HCCHđượcchẩnđoánkhicó3tiêuchuẩnsau:Béobụngtrungtâm,đượcxácđịnhbằngvòngeo>102cmđốivớinam,hoặc>88cmđốivớinữ.Triglyceridesmáu≥150mg/dL(1.70mmol/L)vàhoặcHDLcholesteronI.Virus 1.Đặcđiểmchung: ü VSVgâybệnhnhỏnhất,15350nm ü Thấyđượcdướikínhhiểnviđiệntử ü Hìnhxoắnhayhìnhkhối20mặthoặcphốihợp cảhai ü Kýsinhtrongtếbàosống. Cấutrúccơbảncủavirusgồm: § Acidnucleic:ARNhoặcANDdạngsợiđôihaysợiđơn, gọilàgenome § Capsid:vỏprotein.Capsid+genome=nucleocapsid § Hạtvirushoànchỉnh:virionVirusxâmnhậpvàothànhtbANDhoặcARNsaochépvirus.CơthểcóthểtạoracáckhángthểbấthoạtvirusVaccine:Virusđãđượclàmyếuhoặccácproteincủaviruskíchthíchcơthểtạorakhángthể3.Phòngvàđiềutrị:KhôngcóthuốcđặctrịMộtsốbệnhchưacóvaccinphòngbệnh:AIDS,sốtxuấthuyết…Tómlại: ü Viruscók/thrấtnhỏđượcnhìnthấydướikínhhiểnviđiệntử ü Khôngcóthuốcđặctrị ü PhòngbệnhchủyếubằngvaccineMộtsốthuốckhángvirus:Amantadin:tứclàứcchếsựhòanhậpvirutvàobêntrong tếbàokýchủ.acyclovirứcchếsựtổnghợpDNAcủavirus Herpes.Zidovudin(retrovir,gọitắtlàAZT):đâylàthuốcđiềutrị HIVứcchếsựphiênmãngượcRNAthànhDNAcủa HIVlàmchoHIVngưngpháttriển,khôngsinhsảnđược. Nhómnàycòncódidancsine,zalcitabin,lamivudin...Cseltamivir(tamiflu):thuốccótácdụngởgiaiđoạncuốitức làngănkhôngchovirutcúmsaochéptrưởngthànhvà phóngthíchrakhỏitếbàobằngcáchứcchếmen neuraminidase(chínhlàkhángnguyênNcủalớpvỏcủavirut cúm).Thuốcứcchếprotease:gồmcóindinavir,ritonavir, saquinavir,nelfinavir.ĐâylànhómthuốcphốihợpvớiAZT2.Mộtsốvirusgâybệnh:Virusgâybệnhởdavàniêmmạc: ü Virustaychânmiệng(CoxsackievirusA16vàEnterovirus71(EV71)) ü Virusđậumùa(Variolavirus) ü Virussởi/rubella(Morbilovirus) ü Virusquaibị(Rubulavirus) ü Virusthủyđậu(Varicellazostervirus)Virusgâybệnhởđườnghôhấp: ü Rhinovirusgâycảmlạnh, ü AvianinfluenzavirusCúmgiacầmH5N1,H7N9 ü Coronavirus:SARS,MERSViruslàmtổnthươnghệTKTW: ü Virusmụncóc(Humanpapillomavirus) ü Virusdại(Rhabdovirus) ü Virusbạiliệt(Poliovirus)Virusgâybệnhnộitạng: ü VirusviêmganA;B;C(hepatitisvirus) ü HIV(HumanImmunodeficiencyVirus)Virustruyềnquavếtđốtcủacôntrùng:virussốtxuấthuyết(Dengevirus)II.ViKhuẩn1.Hìnhd ạngvàcáchsắpxếpvikhuẩn:K/tnhỏ,gồm1tếbàoduynhất,nhânkhôngcómàngnhânchỉchứa1NSTtrầnduynhấtDướikínhhiểnviquanghọc,VKcó3dạng: ü Cầukhuẩn ü Trựckhuẩn ü Xoắnkhuẩna.Cầukhuẩn(cocci)Tbdạngtròn,dạngbầudục,dạnglõmởmộtcạnhCáchsắpxếp:Xếpthànhhìnhchùmnho:StaphylococcusaureusXếpthànhchuỗi:StreptococcuspyogenesXếpcặpđôi:PneumococcuspneumoniaXếpthànhbó:Sarcinaluteab,.Trựckhuẩn(bacilli):Dạngque:0,520µmSắpxếp:XếpthànhchuỗidàiXếpthànhhàngràoc.Xoắnkhuẩn(Spirochetes):CácxoắnkhuẩnđềuriêngrẽVibro:dạngconggầngiốngdấuphẩySpirilla:xoắnvàcósợiởđầugiốngsợitóc(tiêmmao)đểdiđộngthànhtbcứng.Mộtsốcóthànhtbmềmvàkhôngcótiêmmaođểdidộng,didộngnhờsựcolạinhữngnộitiêmmaochạydọctrongthânVK2.PhânloạiVK:Theohìnhdạng:Trựckhuẩn,cầukhuẩnvàxoắnkhuẩnTheomàuGram:VKbắtmàutímlàVKGr(+),VKbắtmàuhồnglàVKG()3.CấutrúctếbàoVK:gồm2phầnNhữngphầnkhôngbắtbuộc:tiêmmao,pili,nang,bàotử,plasmidNhữngphầnbắtbuộc:thànhtb,màngtbchất,tbchấtvớinhânvàribosome ...