Bài giảng Dược lý học: Bài 5 - DS. Trần Văn Chện

Bài giảng Dược lý học: Bài 5 Thuốc tác dụng trên hệ thần kinh thực vật được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp sinh viên nắm được thuốc tác dụng trên hệ cholinergic; Thuốc tác dụng trên hệ adrenergic; Thuốc tác dụng trên sinap thần kinh cơ và thần kinh thực vật; Các thuốc cụ thể. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Dược lý học: Bài 5 - DS. Trần Văn Chện BÀI 5THUỐC TÁC DỤNG TRÊN HỆ THẦN KINH THỰC VẬT Tài liệu tham khảo DS. Trần Văn Chện 1.Bộ Y tế (2007), Dược lý học tập 1, NXB Y học. 2.Bài giảng “Thuốc tác dụng trên hệ TKTV”, TS. Nguyễn Thùy Dương, Bộ môn Dược lực học, Trường ĐH Dược Hà Nội. 1 2 MỤC TIÊU HỌC TẬP CÁC HỆ PHẢN ỨNG CỦA HỆ TKTV1.Thuốc tác dụng trên hệ cholinergic.2.Thuốc tác dụng trên hệ adrenergic. Hệ Cholinergic Hệ Adrenergic Hệ dopaminergic3. Thuốc tác dụng trên sinap thần kinh cơ và Hệ M Hệ α-adrenergicthần kinh thực vật.4. Các thuốc cụ thể. Hệ N Hệ β-adrenergic 3 4 1 CÁC HỆ PHẢN ỨNG CỦA HỆ TKTV CÁC HỆ PHẢN ỨNG CỦA HỆ TKTV 5 6 7 Tác dụng sinh học HỆ CHOLINERGICCường giao cảm Tim mạch: Tăng hoạt động tim, tăng co(adrenalin, bóp, co mạch tăng huyết áp. Hệ muscarinic (hệ M)noradrenalin) Hô hấp: Giảm co thắt cơ trơn, giãn cơ phế Hệ phản ứng với acetylcholin, bị kích thích bởi muscarin, bị quản. phong bế bởi atropin. Mắt & khác: Giãn đồng tử, giảm tiết dịch. Hệ này có ở màng sau synap sợi sau hạch phó giao cảm và tuyến mồ hôi. Receptor M1,M3,M5: ở cơ trơn khí phế quản, tiêu hóa, tiếtCường phó giao Tim mạch: Giảm hoạt động tim, giãn mạch niệu, tuyến tiết.cảm (hệ M, hạ huyết áp. Receptor M2, M4: có nhiều ở cơ tim và cơ trơn mạch máu.muscarin; hệ N, Hô hấp: Tăng co thắt cơ trơn, co thắt phế Khi kích thích hệ M: co cơ trơn khí PQ, tiêu hóa, tiết niệu,nicotin) quản. tăng tiết dịch, giãn cơ trơn mạch máu, ức chế tim và hạ Mắt & khác: Co đồng tử, tăng tiết dịch các huyết áp. tuyến ngoại tiết. 8 2 HỆ CHOLINERGIC HỆ ADRENERGICHệ Nicotinic (hệ N) Hệ α-adrenergic Hệ này bao gồm các receptor α1 và α2Hệ phản ứng với acetylcholin, bị kích thích bởi nicotin ở liều Receptor α1: màng sau synap sợi sau hạch giao cảm, trênthấp, bị phong bế bởi nicotin liều cao. cơ trơn mạch máu ngoại vi, dưới da, nội tạng, cơ vòng tiêu hóa, tiết niệu, cơ tia mống mắt. Khi kích thích receptor α1: coHệ này có ở các hạch giao cảm, hạch phó giao cảm, bản cơ trơn mạch máu, tăng huyết áp, co cơ tia mống mắt làmvận động cơ xương và tuyến tủy thượng thận. giãn đồng tử, co cơ trơn tiết niệu. Receptor α2: ở màng trước synap của sợi sau hạch giaoKhi kích thích hệ nicotinic gây co cơ vân, kích thích tim, co cảm đi tới cơ trơn mạch máu, tiểu cầu, tế bào mỡ. Khi kíchmạch, tăng huyết áp, giãn đồng tử. thích, làm giảm tiết renin, giãn mạch và hạ huyết áp, tăng kết dính tiểu cầu. Ở ngoại vi, receptor α1 chiếm ưu thế nên khi kích thích hệ α-adrenergic ngoại vi thường gây co mạch và tăng huyết áp. 9 10 HỆ ADRENERGIC HỆ DOPAMINERGICHệ β-adrenergic Hệ dopaminergicHệ này bao gồm các receptor β1 và β2, β3. Hệ này có nhiều ở cơ trơn mạch máu thận, nội tạng, TKTW.Receptor β1: màng sau synap của sợi sau hạch giao cảm Hệ này bao gồm các receptor D1,2,3,4,5.chi phối hoạt động của tim. Ở ngoại vi, receptor D1 chiếm ưu thế hơn D2, ở trung ươngReceptor β2: ở màng sau synap của sợi sau hạch giao cảm thì ngược lại.ở cơ trơn mạch máu, phế quản, tiêu hóa, tiết niệu, cơ vân, Receptor D1: chủ yếu ở cơ trơn mạch thận.hệ chuyển hóa glucid. Khi kích thích hệ dopaminergic ngoại vi gây giãn cơ trơnReceptor β3: có ở cả mô mỡ. mạch thận.Khi kích thích hệ β gây kích thích tim, tăng co bóp ...