Bài giảng môn Sốt rét - Kí sinh trùng và côn trùng: Trùng roi thìa, trùng roi âm đạo - TS. Nguyễn Ngọc San (Học viện quân y)

Bài giảng môn Sốt rét - Kí sinh trùng và côn trùng: Trùng roi thìa, trùng roi âm đạo - Nguyễn Ngọc San (Học viện quân y) trình bày về đặc điểm sinh học, vai trò y học của trùng roi thìa và trùng roi âm đạo, nguyên tắc điều trị và phòng chống trùng roi thìa và trùng roi âm đạo, mời các bạn cùng tham khảo bài giảng sau đây để nắm bắt nội dung chi tiết về vấn đề này.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng môn Sốt rét - Kí sinh trùng và côn trùng: Trùng roi thìa, trùng roi âm đạo - TS. Nguyễn Ngọc San (Học viện quân y) Häc viÖn qu©n y Bé m«n Sèt rÐt - KÝ sinh trïng vµ C«n trïngTrïng roi th×aTrïng roi ©m ®¹oTrïng roi th×a TS NguyÔn Ngäc SanMôc tiªu bµi gi¶ng1. N¾m ®îc ®Æc ®iÓm sinh häc, vai trß y häc cña trïng roi th×a vµ trïng roi ©m ®¹o.2. N¾m ®îc nguyªn t¾c ®iÒu trÞ vµ phßng chèng trïng roi th×a vµ trïng roi ©m ®¹o. Líp trïng roiNh÷ng trïng roi kÝ sinh cã vai trß y häc ëngêi: Trichomonas vaginalis (trïng roi ©m ®¹o). Giardia intestinalis (trïng roi th×a). Trypanosoma (trïng roi bÖnh ngñ). Leishmania (lª d¹ng trïng).H×nh d¹ng mét sè d¹ng trïng roiTrichomonas vaginalisTrïng roi th×aGiardia intestinalisLamblia giardiaLamblia intestinalisGiardia duodenalisCã 2 d¹ng- ThÓ ho¹t®éng.- ThÓ kÐn.1. ®Æc ®iÓm sinh häcTrïng roi thia sèng kÝ sinh trªn bÒ mÆt niªmm¹c ruét non, t¸ trµng, ®«i khi thÊy ë ®êng dÉnmËt, trong tói mËt.Ho¹t ®éng rÊt nhanh nhê cã 4 ®«i roi, lu«n thay®æi vÞ trÝ, lóc b¸m vµo niªm m¹c ruét, lóc chuyÓn®éng.LÊy chÊt dinh dìng ë ruét (dìng chÊp) b»nghinh thøc thÈm thÊu qua mµng th©n.1. ®Æc ®iÓm sinh häcSinh san b»ng c¸ch ph©n ®«i theo chiÒu däc:nh©n ph©n chia tríc, råi ®Üa b¸m, thÓ gèc, thÓc¹nh gèc, trôc sèng vµ roi tiÕp tôc ph©n chia.Khi thÓ ho¹t ®éng xuèng cuèi ruét non vµ tíi®¹i trµng, t¹i ®©y ph©n dÇn dÇn trë nªn r¾n, sÏbiÕn thµnh thÓ kÐn råi ra ngo¹i canh.KÐn x©m nhËp vµo c¬ thÓ qua ®êng tiªu ho¸,®Õn t¸ trµng xuÊt kÐn trë thµnh thÓ ho¹t ®éng,tiÕp tôc vßng ®êi kÝ sinh.2. Vai trß y häc Trïng roi thia b¸m chÆt vµo niªm m¹c ruét,lu«n ho¹t ®éng, thay ®æi vÞ trÝ nªn thêng xuyªnkÝch thÝch c¸c ®Çu mót thÇn kinh ë ruét. DÉn ®Õnrèi lo¹n tiÕt dÞch, rèi lo¹n nhu ®éng ruét vµ dÉn®Õn viªm ruét. BiÓu hiÖn triÖu chøng l©m sµng cña bÖnhthêng thÊy ®au bông, ®i láng, ®«i khi xen kÏ t¸obãn. Trêng hîp nÆng ph©n cã nhÇy m¸u.Lamblia intestinalis kÝ sinh ë ruét.2. Vai trß y häc Viªm ruét + sè lîng trïng roi thia rÊt lín(hµng triÖu con trªn 1 cm2 nªn phñ kÝn niªm m¹cruét) ngan can sù hÊp thu c¸c chÊt (nhÊt lµ mì,c¸c vitamin A,D,E,K… ). NÕu ë trÎ em dÉn tíi SDD, cßi cäc, gÇy sót c©n,®au bông, ®i láng cã chu ki, ph©n cã mì. C¸c san phÈm chuyÓn ho¸ ®éc víi thÇn kinhg©y nªn mÊt ngñ, biÕng an ë trÎ em. Cã thÓ g©y viªm ®êng dÉn mËt vµ tói mËt.3. Nguyªn t¾c ®iÒu trÞ  Thuèc ®Æc hiÖu: • Quinacrin: dïng trong 5 ngµy. Quinacrin cã ®éc tÝnh cao vµ g©y vµng da. • Metronidazol (flagyl): cã t¸c dông tèt, Ýt ®éc.  ®iÒu trÞ toµn diÖn: bæ xung vitamin A, D, E, K.4. Phßng chèng Ph¸t hiÖn ngêi bÞ nhiÔm trïng roi thia ®Ó ®iÒutrÞ. VÖ sinh an uèng: kh«ng ®Ó ruåi, nhÆng, gi¸n vµc¸c loµi c«n trïng kh¸c lµm « nhiÔm thøc an. Giu ®å ch¬i vµ bµn tay cña trÎ em s¹ch sÏ. Röatay tríc khi an vµ sau khi ®i vÖ sinh. Quan lÝ nguån ph©n ngêi ®óng nguyªn t¾c vÖsinh.Trïng roi ©m ®¹oTrichomonas vaginalis §Æc ®iÓm h×nh thÓChØ thÊy thÓ ho¹t ®éngkh«ng thÊy thÓ kÐn.Trichomonas vaginalis 1. §Æc ®iÓm sinh häc T.vaginalis chØ cã mét vËt chñ lµ ngêi. VÞ trÝ kÝ sinh chñ yÕu ë ë ©m ®¹o, trong dÞch tiÕt©m ®¹o, ë c¸c nÕp nh¨n ë da, niªm m¹c bé phËnsinh dôc, tiÒn liÖt tuyÕn, niÖu ®¹o. T.vaginalis a pH h¬i toan (6 - 6,5). Khi kÝ sinh ë©m ®¹o, T.vaginalis chuyÓn pH m«i trêng ©m ®¹otõ toan sang kiÒm. B×nh thêng m«i trêng ë ©m®¹o phô n÷ khoÎ m¹nh pH: 3,8 - 4,4. §é pH m«i trêng ©m ®¹o thay ®æi nªn t¹o ®iÒukiÖn cho vi khuÈn trong ©m ®¹o sinh s¶n vµ ph¸ttriÓn.