Bài giảng Ngân hàng thương mại: Chương 2

Bài giảng Ngân hàng thương mại: Chương 2 Nguồn vốn và quản lý nguồn vốn trong ngân hàng gồm các kiến thức về nguồn vốn và nghiệp vụ nguồn vốn của ngân hàng, Quản lý nguồn vốn sẽ giúp bạn tìm hiểu đầy đủ về nghiệp vụ ngân hàng, vốn, lưu động vốn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Ngân hàng thương mại: Chương 2 Ch−¬ng II: Nguån vèn vμ qu¶n lý nguån vèn trong ng©n hμng I. Nguån vèn vµ nghiÖp vô nguån vèn cña NH - Vèn chñ së h÷u - TiÒn göi - TiÒn vay II. Qu¶n lý vèn nî - Qu¶n lý quy m« vµ c¬ cÊu - Qu¶n lý chi phÝ - Qu¶n lý kú h¹n I. Nguån vèn vμ nghiÖp vô nguån vèn cña NHTM 1. Vèn chñ së h÷u 2. Vèn nî NGUỒN VỐN CỦA NGÂN HÀNG Nguồn hình thành ban đầu Nguồn vốn bổ sung trong quá trình hoạt động Vốn CSH Các quỹ Nguồn vay nợ có thể chuyển đổi thành cổ phần Tiền gửi giao dịch NGUỒN Nguồn tiền gửi Tiền gửi phi giao dịch Vay NHTW VỐN Nguồn đi vay Vay các TCTD khác Vay trên TT vốn Nguồn uỷ thác Nguồn Nguồn trong thanh toán khác Nguồn khác 1.1 Vèn chñ së h÷u 1.1 Vèn chñ së h÷u C¬ cÊu VCSH: - Vèn gãp: Tuú theo tÝnh chÊt cña ng©n hµng: vèn cña Nhµ n−íc, c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp, c¸c bªn liªn doanh gãp, vèn thuéc së h÷u t− nh©n. - C¸c quü: Quü dù tr÷ bæ sung V§L, Quü b¶o toµn vèn,Quü thÆng d−, Quü DDTPT, Quü phóc lîi, Quü khen th−ëng, Quü dù phßng rñi ro tÝn dông... - C¸c kho¶n vay dµi h¹n (cã ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh) Basel 1 (ViÖt Nam) Vèn tù cã Vèn cÊp 1 Vèn cÊp 2 -Quü DT: -Dp.Chung -Vèn .BsV®lÖ -50%TSC§tt -Kh¸c §iÒu .Dp.TchÝnh -40%CK®t tt LÖ -Pt NgVô -TpC§,CP−® -LNkoChia Thµnh phÇn VCSH: Theo hiÖp ®Þnh Basel 1988 * Vèn c¬ b¶n: (Vèn cÊp I): + vèn ®iÒu lÖ, vèn cæ phÇn t¨ng thªm, lîi nhuËn gi÷ l¹i, quü dù tr÷ c«ng khai tõ lîi nhuËn sau thuÕ. ChiÕm tû träng tèi thiÓu 50% vèn tù cã cña NH * Vèn bæ sung: (Vèn cÊp II) + Quü dù tr÷ do ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n, quü dù phßng bï ®¾p nh÷ng rñi ro ®−îc trÝch lËp ®Ó bï ®¾p nh÷ng rñi ro ®ét xuÊt ch−a x¸c ®Þnh ®−îc, c¸c kho¶n nî ®−îc xem nh− vèn * Khi tÝnh hÖ sè an toµn vèn c¸c kho¶n ®−îc lo¹i trõ khái vèn tù cã bao gåm: C¸c kho¶n ®· ®Çu t− vµo c«ng ty con h¹ch to¸n ®éc lËp. PhÇn vèn gãp vµo NH vµ tæ chøc tµi chÝnh kh¸c. Thµnh phÇn VCSH: Theo quy ®Þnh cña ViÖt Nam (LuËt c¸c TCTD 1998 và söa ®æi n¨m 2004): Điều 20, khoản 13. Vốn tự cã gồm gi¸ trị thực cã của vốn điều lệ, c¸c quỹ dự trữ, một số tài sản Nợ kh¸c của tổ chức tÝn dụng theo quy định của Ng©n hàng Nhà nước. Vốn tự cã là căn cứ để tÝnh c¸c tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động ng©n hàng. Thµnh phÇn VCSH: Theo quy ®Þnh cña ViÖt Nam (LuËt c¸c TCTD 2004: Điều 87. C¸c quỹ 1. Hàng năm tổ chức tÝn dụng phải trÝch từ lợi nhuận sau thuế để lập và duy tr× c¸c quỹ sau đ©y: a) Quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ được trÝch hàng năm theo tỷ lệ 5% lợi nhuận sau thuế. Mức tối đa của quỹ này do ChÝnh phủ quy định; b) C¸c quỹ kh¸c theo quy định của ph¸p luật. 2. Tổ chức tÝn dụng kh«ng được dïng c¸c quỹ quy định tại khoản 1 Điều này để trả lợi tức cổ phần. 1.1 Vèn chñ së h÷u Vai trß VCSH: - B¶o vÖ ng−êi göi tiÒn - T¹o lËp t− c¸ch ph¸p nh©n vµ duy tr× ho¹t ®éng - §iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng cña NH - “TÊm ®Öm” chèng ®ì rñi ro §Æc ®iÓm VCSH: - Tû träng nhá trong tæng nguån vèn - Chi phÝ huy ®éng cao - Thanh kho¶n thÊp 1.2. Vèn nî 1.2.1 TiÒn göi vµ c¸c nghiÖp vô huy ®éng tiÒn göi NghiÖp vô ®Çu tiªn lµ më c¸c tµi kho¶n tiÒn göi ®Ó gi÷ hé vµ thanh to¸n hé cho kh¸ch hµng → ng©n hµng huy ®éng tiÒn cña doanh nghiÖp, tæ chøc vµ d©n c−. §Ó gia t¨ng tiÒn göi trong m«i tr−êng c¹nh tranh vµ ®Ó cã ®−îc nguån tiÒn cã chÊt l−îng ngµy cµng cao, c¸c ng©n hµng ®· ®−a ra vµ thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc huy ®éng kh¸c nhau. 1.2.1 TiÒn göi vµ c¸c nghiÖp vô huy ®éng tiÒn göi Ph©n lo¹i tiÒn göi - Theo môc ®Ých: TiÒn göi thanh to¸n vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm (hay tiÒn göi giao dÞch vµ phi giao dÞch) - Theo thêi h¹n: TiÒn göi kh«ng kú h¹n, kú h¹n ng¾n, kú h¹n trung, kú h¹n dµi - Theo ®èi t−îng göi: TiÒn göi c¸ nh©n, doanh nghiÖp, NH kh¸c, tæ chøc x· héi chÝnh trÞ…. - Thùc tÕ: sö dông kÕt hîp c¸c lo¹i tiÒn göi 1.2.1 TiÒn göi vµ c¸c nghiÖp vô huy ®éng tiÒn göi a. TiÒn göi thanh to¸n (tiÒn göi giao dÞch/tiÒn göi kh«ng kú h¹n) Doanh nghiÖp, c¸ nh©n göi vµo NH nhê gi÷ vµ thanh to¸n hé nh−ng chØ ®−îc thanh to¸n trong ph¹m vi sè d−. L·i suÊt rÊt thÊp (hoÆc b»ng kh«ng) nh−ng chñ tµi kho¶n cã thÓ ®−îc h−ëng c¸c dÞch vô NH víi møc phÝ thÊp. KÕt hîp tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n víi tµi kho¶n cho vay (thÊu chi- chi tréi trªn sè d− cã cña tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n). 1.2.1 TiÒn göi vµ c¸c nghiÖp vô huy ®éng tiÒn göi b. TiÒn göi cã kú h¹n cña doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc x· héi NhiÒu kho¶n thu b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc x· héi dù ®Þnh ®−îc sö dông sau mét thêi gian x¸c ®Þnh Kh«ng ®−îc sö dông c¸c h×nh thøc thanh to¸n Kú h¹n cµng dµi, l·i suÊt cµng cao 1.2.1 TiÒn göi vµ c¸c nghiÖp vô huy ®éng tiÒn göi c. TiÒn göi tiÕt kiÖm cña d©n c− Tõ thu nhËp t¹m thêi ch−a sö dông (tiÕt kiÖm) víi môc tiªu b¶o toµn vµ sinh lêi Më réng m¹ng l−íi huy ®éng, ®−a ra c¸c h×nh thøc huy ®éng ®a d¹ng vµ l·i suÊt c¹nh tranh hÊp dÉn Sæ tiÕt kiÖm kh«ng dïng ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng vµ dÞch vô song cã thÓ thÕ chÊp ®Ó vay vèn d. TiÒn göi cña c¸c ng©n hµng kh¸c Nh»m môc ®Ých nhê thanh to¸n hé vµ mét sè môc ®Ých kh¸c víi qui m« kh«ng lín. 1.2.2 TiÒn vay vµ nghiÖp vô ®i vay cña NHTM a. Vay NHNN (vay Ng©n hµng trung −¬ng) Nh»m gi¶i quyÕt nhu cÇu cÊp b¸ch trong chi tr¶, khi thiÕu hôt dù tr÷ (dù tr÷ b¾t buéc, dù tr÷ thanh to¸n) H×nh thøc vay: t¸i chiÕt khÊu (hoÆc t¸i cÊp vèn). C¸c giÊy tê cã gi¸ ®· ®−îc c¸c NHTM chiÕt khÊu (hoÆc t¸i chiÕt khÊu) cã thÓ t¸i chiÕt khÊu t¹i NHNN. NHTM ph¶i thùc hiÖn c¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o vµ kiÓm so¸t n ...