Bài giảng Nghiệp vụ ngân hàng trung ương - PGS.TS. Nguyễn Đăng Dờn

Bài giảng Nghiệp vụ ngân hàng trung ương nhằm trình bày về quá trình ra đời và bản chất của ngân hàng trung ương, chức năng của ngân hàng trung ương, mô hình tổ chức của ngân hàng trung ương, điều hành và mục tiêu của chính sách tiền tệ quốc gia.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Nghiệp vụ ngân hàng trung ương - PGS.TS. Nguyễn Đăng Dờn PGS.TS. NGUYỄN ĐĂNG DỜN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM NGHIỆP VỤ NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG Chương I TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG (Central Bank) I. QUÁ TRÌNH RA ĐỜI & BẢN CHẤT CỦA NHTW 1. Qúa trình ra đời của NHTW o Giai đoạn I:Giai đoạn phát triển từ loại Ngân hàng thương mại (Commercial Bank) trở thành loại Ngân hàng Phát hành (Issuing Bank).TK XVI_TK XVII o Giai đoạn II: Giai đoạn phát triển từ ngân hàng phát hành trở thành các ngân hàng phát hành độc quyền-Exclusive Issuing Bank (Khoảng từ đầu TK XVIII đến đầu TK XX). o Giai đoạn III: Giai đoạn phát triển từ Ngân hàng phát hành độc quyền thành ngân hàng Trung ương (Central Bank). Từ giữa TK XX 2. Bản chất của NHTW: + Là NHPH độc quyền của Nhà nước & là NH của NH + Là bộ máy quản lý nhà nước trong lĩnh vựcTTNH + Là cơ quan quản lý KT-TC tổng hợp của một quốc gia, là trung tâm tiền tệ, tín dụng và thanh toán của toàn bộ nền kinh tế II. CHỨC NĂNG CỦA NHTW: 1) Chức năng quản lý Nhà nước trong lĩnh vực tiền tệ ngân hàng: + Thực hiện nhiệm vụ quản lý Nhà nước trong lĩnh vực tiền tệ ngân hàng + Đại diện cho Chính phủ tại các tổ chức tài chính tiền tệ quốc tế 2) Chức năng nghiệp vụ của NHTW:  Phát hành tiền và điều tiết lưu thông tiền tệ: + Phát hành tiền cho nền kinh tế + Điều tiết lưu thông tiền tệ  Thực hiện chức năng Ngân hàng của Ngân hàng : + Giao dịch với các NHTM + Tổ chức và điều hành hoạt động các loại thị trường tiền tệ  Thực hiện chức năng ngân hàng của Chính phủ : + Làm đại lý cho Chính phủ về phát hành và thanh toán trái phiếu + Giao dịch với hệ thống kho bạc nhà nước III.MÔ HÌNH TỔ CHỨC NHTW: 1. Mô hình thứ nhất: Mô hình NHTW trực thuộc Chính phủ + NHTW là cơ quan ngang Bộ, chịu sự lãnh đạo trực tiếp của Chính phủ + Chính phủ kiểm tra, giám sát hoạt động của NHTW Hình A: SƠ ĐỒ TỔ CHỨC QUOÁC HOÄI CHÍNH PHUÛ BOÄ VAØ CAÙC CÔ QUAN NGANG BOÄ (Taøi chính, Keá hoaïch Ñaàu tö, NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG Coâng Thöông, Noâng nghieäp, v.v... ) CAÙC MUÏC TIEÂU KINH TEÁ – XAÕ HOÄI 2. Mô hình thứ hai: Mô hình NHTW trực thuộc Quốc hội : + NHTW độc lập với Chính phủ + Chính phủ không giám sát, kiểm tra hoạt động SƠ ĐỒ TỔ CHỨC QUOÁC HOÄI CHÍNH PHUÛ NGAÂN HAØNG TRUNG ÖÔNG BOÄ VAØ CAÙC CÔ QUAN NGANG BOÄ (Taøi chính, Keá hoaïch Ñaàu tö, TM, Coâng nghieäp, Noâng nghieäp, v.v... ) CAÙC MUÏC TIEÂU KINH TEÁ – XAÕ HOÄI IV. NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG Ở VN: 1. Lịch sử ra đời của NHTW ở VN: •*Ngày 6/5/1951 thành lập NHQGVN ( National Bank Of VN-NBV) •*Tháng 10/1961 đổi tên thành NHNNVN ( State Bank Of VN- SBV) •*Tháng 7/1976 tiếp quản và hợp nhất toàn bộ hệ thống NH Miền nam vào SBV •*Ngày 26/3/1988 chuyển hệ thống NH một cấp thành hệ thống NH hai cấp •*Ngày 24/5/1990 công bố 2 Pháp lệnh NH- Đánh dấu sự ra đời của hàng loạt NHTM và các TCTD khác trong nền KT việt Nam •* Ngày 02/12/1997 thay thế 2 Pháp lênh NH bằng 2 Luật NH 2. Hệ thống tổ chức của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: Hiện nay, hệ thống tổ chức của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam được tổ chức như sau:  Trụ sở Trung ương : Đặt tại thủ đô Hà nội, với bộ máy quản lý tập trung gồm : Thống đốc, 4 Phó thống đốc. Vụ trưởng các Vụ tham mưu  Chi nhánh địa phương: Đặt tại các tỉnh ,thành phố trực thuộc làm nhiệm vụ quản lý Nhà nước trên địa bàn 63 tỉnh ,thành phố Chương II NGHIỆP VỤ PHÁT HÀNH TIỀN & ĐIỀU TIẾT LƯU THÔNG TIỀN TỆ I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG: 1. In tiền, đúc tiền, bảo quản và vận chuyển tiền: 1.1. In và đúc tiền (Printing Money and Casting Money) Quy trình in tiền ,đúc tiền : Bước 1 : Thiết kế mẫu các loại tiền: • - Có tính thẩm mỹ • - Dễ nhận biết • - Tiện dụng • - Khả năng chống giả cao Bước 2 : Chế bản in, đúc tiền : - Ứng dung công nghệ tiên tiến -Đầy đủ nội dung chi tiết theo bản mẫu thiết kế Bước 3 :Tổ chức và quản lý việc in tiền, đúc tiền : • - Trách mhiệm của nhà máy in đúc tiền • - Trách nhiệm của NHNN • - Trách nhiệm của Bộ Tài chính 1.2. Bảo quản và vận chuyển tiền: Bảo quản tiền: Tiền mới in, đúc (tiền mới)là tài sản có giá trị, phải được bảo quản an toàn tuyệt đối: - Trách nhiệm bảo quản tiền của Nhà máy in tiền - Trách nhiệm bảo quản tiền của NHNN - Trách nhiệm bảo quản tiền của các TCTD Để việc bảo quản được thực hiện tốt ,cần có hệ thống Kho tiền và chế độ quản lý kho tiền chặt chẽ , nghiêm ngặ ...