Bài giảng Phân tích Chính sách ở giai đoạn Quốc hội

Bài giảng Phân tích Chính sách ở giai đoạn Quốc hội giới thiệu tới các bạn về phân tích chính sách trong lập pháp; phân tích chính sách lồng ghép; xem xét các dự án luật và một số nội dung khác. Đây là tài liệu hữu ích dành cho các bạn chuyên ngành Chính trị và những ngành có liên quan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Phân tích Chính sách ở giai đoạn Quốc hội Phân tích Chính sách ở giai đoạn Quốc hội Hà Tĩnh – 08/2008 Yêu cầu chuyên đề: Công cụ và kỹ năng phân tích chính sách dành cho ĐBQH • Trình tự và góc nhìn phân tích chính sách của ĐBQH • Những câu hỏi về chính sách khi ĐBQH xem xét, thảo luận, quyết định một dự án? • Các công cụ giúp ĐBQH giải đáp những câu hỏi chính sách (RIA; phân tích chi phí-lợi ích; phân tích rủi ro; phân tích giới, người nghèo…)? • Sử dụng các nguồn thông tin, chuyên gia để trợ giúp phân tích chính sách? • Vai trò ĐBQH trong tiến hành phân tích chính sách? 1 Nhắc lại • Dự án luật là kết quả của một quá trình PTCS ở Chính phủ / cơ quan soạn thảo • QH không làm PTCS mà cần có cách tiếp cận PTCS để thông qua “Một đạo luật tốt” • QH - Người thảo luận CS cần – Hiểu kỹ nội dung CS trong hồ sơ dự án luật – Yêu cầu bổ sung thông tin, phân tích – Phân tích tác động tới nhóm lợi ích, cách làm, mục đích • Đạo luật tốt là đạo luật vị phát triển • Những hạn chế nhìn thấy và không nhìn thấy Phân tích chính sách trong lập pháp (Luật ban hành VBQPPL) 1. Giai đoạn hình thành CS [Chính phủ, CTXDPL] 2. Giai đoạn soạn thảo 3. Giai đoạn thẩm định 4. Giai đoạn thẩm tra 5. Giai đoạn thảo luận CS tại UBTVQH, QH và quyết định 6. Giai đoạn giám sát, kiểm tra thi hành CS 2 Sơ đồ hóa các giai đoạn XDPL LUẬT BHYT Kết quả PTCS ở giai đoạn Chương trình XDLPL- hình thành chính sách • Xác định vấn đề – Vấn đề là gì? Mức độ nghiêm trọng ? Nguyên nhân? Giải pháp ? – Dự liệu hiệu quả và tác động của giải pháp • Báo cáo PTCS và Đề xuất SKLP hoặc biện pháp quản lý khác • Chương trình XDPL đ 23.1 gồm: • Sự cần thiết ban hành VB • Đối tượng, phạm vi điều chỉnh • Quan điểm, chính sách cơ bản • Nội dung chính của văn bản • Nguồn lực cho việc soạn thảo • Báo cáo đánh giá tác động sơ bộ của VB • Thời gian dự kiến thông qua • Kiến nghị về luật, PL của ĐBQH gửi tới UBTVQH gồm: • Sự cần thiết ban hành VB • Đối tượng và phạm vi điều chỉnh của VB 3 Cơ quan PTCS ở giai đoạn XD CTL-PL 23.2.3./ 24/25 LBHVBQPPL • Đề xuất CS của các bộ, ngang bộ, thuộc CP và BTP  CP lập đề nghị CT XDLPL của CP • Đề nghị XDLPL của các cơ quan khác và ĐBQH • Bảo vệ đề án CS của các bộ tại phiên họp CP • Ý kiến của CP về đề nghị XDLPL của các cơ quan, cá nhân khác Hồ Sơ đề xuất CTXDPL Thảo luận chính sách về chương trình XDLPL đ.27 • Tờ trình của UBTVQH • Thảo luận, thông qua CTXDPL •  ĐB Xác định trọng tâm quan tâm và yêu cầu, thu thập thông tin 4 PTCS ở giai đoạn soạn thảo: Cơ quan chủ trì và Ban soạn thảo (đ 32,33) • Đê cương Dự thảo • Nội dung Chính sách cơ bản • Hợp hiến, Hợp pháp, Chủ trương, Thống nhất, Khả thi, Điều ước quốc tế • Tổng kết thi hành; khảo sát, Thực trạng • Báo cáo Đánh giá tác động: – Vấn đề cần giải quyết, – Mong đợi và Giải pháp; – Chi phí - Lợi ích, Rủi ro, nguy cơ, Dự báo • Lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức liên quan và đối tượng trực tiếp tác động ( đ 33.4 và 35.1 ) • Bản thuyết minh chi tiết, Báo cáo giải trình tiếp thu ý kiến, Báo cáo đánh giá tác động ĐBQH tham gia vào XDPL như thế nào? 5 Ví dụ: Chuẩn bị Thảo luận Luật tại kỳ họp Xem xét,thẩm tra Luật, PL 6 Đánh giá tác động  chéo của một giải  pháp • Tác động kinh tế : Vĩ mô, vi mô, năng lực cạnh  tranh,  cân đối của nền kinh tế • Xã  hội  :  việc  làm,  công  bằng,  lợi  ích  nhóm,  phúc lợi ( y tế , giáo dục, văn hóa, an ninh) • Môi  trường  :  Thiên  nhiên  ,  Bản  sắc,  Tài  nguyên, Chất lượng sống • Chi phí ­Lợi ích : Đối với nhà nước (chi tổ chức  thi hành…), Doanh nghiệp­ Dân cư • Tác động tới các chính sách khác • Hiệu quả: tác động đạt mục đích của CS Các câu hỏi về một dự án luật • Thông điệp , Mục đích của CS là gì? • Vấn đề cần giải quyết của CS mới là gì? • Có còn các giải pháp khác hay hơn lập pháp? • Nội dung (cụ thể) của giải pháp mới là gì? • Những người hưởng lợi và những người bị ảnh hưởng bởi CS? • Câu hỏi PTCS đối với người thẩm tra: – Tính hợp lý, – Hợp pháp, Nhất quán, – Khả thi , Tiện dụng, – Ngăn ngừa tác động ngoại ý? – Vấn đề lợi ích, chi phí, tổ chức thực hiện. 7 PTCS trong thẩm tra một dự án luật • Yêu cầu đối với người thẩm tra: Xem xét tính hợp lý, hợp pháp, khả thi của các qui phạm, giải pháp chính sách, biện pháp, các góc độ tác động lợi ích, chi phí, tổ chức thực hiện • Danh mục câu hỏi chính sách khi thẩm tra – CS này nhằm giải quyết “vấn đề” gì? – Vấn đề này có nan giải tới mức phải đặt vấn đề như thế không, điều tra thực trạng và nguyên nhân – Mức độ tác động tới giải quyết nguyên nhân ? – Tác động Đối tượng nào ? Lợi ích nào là trọng tâm, lợi ích nào có thể bị ảnh hưởng – Tác động không mong muốn là gì? Tác động chéo tới CS, mục đích khác? Có thể giảm tác động này hay không? Bằng cách nào? (phương án lập pháp, thi hành, thị trường…) – Phân tích chi phí-lợi ích và biện pháp tổ chức để thực hiện phương án lập pháp – Bảng phân tích chính sách: Công cụ để PTCS dưới nhiều góc độ. Chuẩn bị phát biểu theo bảng phân tích đa diện Ví dụ: Các chính sách dưới góc độ phân tích giới Tác động Xã hội Tài chính công Rủi ro/ ngoại ý Khả thi Chính sách Ưu đãi tham Coi thường , thiếu Không phát sinh Ảnh hưởng xấu tới Nghi ngờ chính đối với nữ - tin cậy, cộng tác thêm việc chọn các ứng biện pháp đặc biệt không bình đ ...