Bài giảng Quản lý Nhà nước về nông nghiệp – nông thôn - ThS. Trần Hoàng Phong

Bài giảng Quản lý Nhà nước về nông nghiệp – nông thôn do ThS. Trần Hoàng Phong biên soạn trình bày về vai trò của nông nghiệp; đặc thù của nông nghiệp; quá trình phát triển nông nghiệp, nông thôn Việt Nam; vai trò của quản lý Nhà nước về phát triển nông nghiệp nông thôn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Quản lý Nhà nước về nông nghiệp – nông thôn - ThS. Trần Hoàng Phong QUẢNLÝNHÀNƯỚCVỀNÔNGNGHIỆP–NÔNGTHÔN ThS.TrầnHoàngPhong BộmônQLNNvềKinhtế HọcviệnHànhchínhCSTP.HCM 1Quản lý nhà nước về NoNT: Là tập hợp tất cả các hoạt động động của các cơ quan nhà nước tác động vào khu vực nông nghiệp, nông thôn, nông dân nhằm hướng đến sự phát triển bền vững của nền kinh tế và sao cho cuộc sống của con người ngày càng tốt đẹp hơn 2 1. Vai trò của NoNTCó hai vai trò cơ bản:• Nông nghiệp là ngành duy nhất tạo ra thức ăn cho con người;• Về vai trò kinh tế, nông nghiệp là kinh tế cơ bản ở các nước đang phát triển và có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong quá trình phát triển, là nền tảng cơ bản để tiến hành công nghiệp hóa. 3Một số tài liệu đã tập hợp 8 vai trò cụ thể của NoNT như sau:• Cung cấp thức ăn cho con người• Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp• Tạo công ăn việc làm trong nông nghiệp• Cung cấp nguồn lao động cho công nghiệp• Tích lũy vốn cho công nghiệp hóa 4• Tạo ngoại tệ qua xuất khẩu nông sản để phục vụ công nghiệp hóa.• Đảm bảo đầu ra cho công nghiệp qua tiêu thụ hàng tiêu dùng và tư liệu sản xuất.• Tạo ra cân bằng về sinh thái và lãnh thổ để bảo đảm sự phát triển bền vững của nông nghiệp và nền kinh tế nói chung.=> Nước ta, NNNT: là nơi sinh sống của trên 76.7% dân số với 56.8% lực lượng lao động và tạo ra 20.9%GDP (số liệu 2005) 5 1. Một số tài liệu đã tập hợp 8 vai trò cụ thể của NNNT như sau (tóm lạ i )• Cung cấp thức ăn cho con người• Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp• Tạo công ăn việc làm trong nông nghiệp• Cung cấp nguồn lao động cho công nghiệp• Tích lũy vốn cho công nghiệp hóa• Tạo ngoại tệ qua xuất khẩu nông sản để phục vụ công nghiệp hóa.• Đảm bảo đầu ra cho công nghiệp qua tiêu thụ hàng tiêu dùng và tư liệu sản xuất.• Tạo ra cân bằng về sinh thái và lãnh thổ để bảo đảm sự phát triển bền vững của nông nghiệp và nền kinh tế nói chung. 6 2. Đặc thù của NoNT• SX nông nghiệp mang tính chất sinh học nên chịu tác động lớn của điều kiện tự nhiên và chịu rũi ro cao• Thời gian sản xuất dài, quy mô sản xuất lớn• SX mang tính thời vụ cao nên lao động trong nông nghiệp cũng phải mang tính thời vụ  nông nhàn• Cấu trúc dân cư nông thôn phức tạp: họ tộc, tôn giáo, làng bản…. 7• Nước ta là nước nhiệt đới gió mùa nên có tính đa dạng sinh học rất cao (đứng thứ 16 trên TG)• Cây trồng chủ yếu là lúa nước• Sản xuất còn lạc hậu, đang dần chuyển sang kinh tế hàng hóa.• Trình độ sản xuất yếu, vai trò nông nghiệp chưa đúng mức 8• Trình độ dân trí thấp  lạc hậu• Diện tích đất nông nghiệp Vn thấp và bị chia nhỏ.  Rút bớt dân ra khỏi nông nghiệp, dồn điền, đổi thửa, tích tụ ruộng đất lành mạnh cần được khuyến khích. 92. Đặc thù của NN NT (tóm lại)• SX nông nghiệp mang tính chất sinh học nên chịu tác động lớn của điều kiện tự nhiên và chịu rũi ro cao• Thời gian sản xuất dài, quy mô sản xuất lớn• SX mang tính thời vụ cao nên lao động trong nông nghiệp cũng phải mang tính thời vụ  nông nhàn?• Cấu trúc dân cư nông thôn phức tạp: họ tộc, tôn giáo, làng bản….• Trình độ dân trí thấp  lạc hậu• Diện tích đất nông nghiệp Vn thấp nhất thế giới và bị chia nhỏ.  Rút bớt dân ra khỏi nông nghiệp, dồn điền, đổi thửa, tích tụ ruộng đất lành mạnh cần được khuyến khích.• Nước ta là nước nhiệt đới gió mùa nên có tính đa dạng sinh học rất cao (đứng thứ 16 trên TG)• Cây trồng chủ yếu là lúa nước• Sản xuất còn lạc hậu, đang dần chuyển sang kinh tế hàng hóa.• Trình độ sản xuất yếu, vai trò nông nghiệp chưa đúng mức 10 Ngoài ra, trong kinh tế thị trường NN NT còn một số đặc thù sau:• Độ trễ của thông tin thị trường• Hàng nông sản bị chi phối mạnh bởi quy luật King• Sự phát triển mạnh của Kinh tế tri thức làm giá trị do lao 11 Quy luật King: Gregory King (1684 – 1712)Đối với đa phần sản phẩm nông nghiệp, cầu nói chung thuộc loại ít co giãn theo giá, do đó những mùa bội thu dẫn đến sự sụt giảm tổng thu nhập của nông dân … nếu thiếu chính sách can thiệp của chính phủ. 12Giá S0 P0 E0 S1 P1 E1 D Khối lượng Q0 Q1 13• Box 1: Đất sản xuất Nông nghiệp:• Việt Nam: 0.13ha/người. Đứng thứ 159/200 quốc gia (1989)• Combodia: 0.54 -• Malaysia: 0.9 -• Indonesia: 0.26 -• Myanma: 0.52 -• Thailand: 0.66 -• 27 nước đang phát triển: 0.17 –Trong khi đó tại các nước phát triển 0.8 người tạo ra nông sản nuôi 100 người, Vn cần đến 60 người, tất cả những thứ khác như: xe cộ, quần áo, giải trí, học tập,…. do 40 người làm. 14Khuyến cáo Liên hiệp quốc: Cải cách điền địa nhằm đạtđược lối sử dụng đất hiệu quảhơn bằng cách tạo ra những đơnvị canh tác có diện tích gần vớimức tối hảo. Gây cho nông dânnhững khích lệ để cố gắng tăngnăng suất. 15 3. Quá trình phát triển nông nghiệp, nông thôn Việt Nam Phongki ...