Bàn về một số phương pháp rèn luyện kỹ thuật ghi chép trong giảng dạy dịch nói tại khoa tiếng Trung Quốc, Học viện Khoa học Quân sự

Trong hoạt động dịch nói, với một khoảng thời gian hữu hạn, khi lượng thông tin vượt quá khả năng ghi nhớ của não bộ, người phiên dịch phải dựa vào sự hỗ trợ của ghi chép. Kỹ thuật ghi chép trong dịch nói mang đặc thù riêng, rèn luyện kỹ thuật ghi chép góp phần đảm bảo chất lượng, nâng cao hiệu quả dịch nói. Xác định được tầm quan trọng của ghi chép, trong giảng dạy thực hành dịch nói, việc thiết kế những bài học rèn luyện kỹ thuật ghi chép cho người học, đào tạo ra đội ngũ phiên dịch viên có kỹ thuật dịch nói tốt, đáp ứng yêu cầu thực tế là điều hết sức cần thiết. Trên cơ sở nghiên cứu tổng kết thành quả của người đi trước, kết hợp khảo sát tổng kết kinh nghiệm thực tế, chúng tôi xin tóm tắt những đặc điểm của kỹ thuật ghi chép và một vài phương pháp rèn luyện kỹ thuật ghi chép cho học viên chuyên ngành ngôn ngữ Trung Quốc tại Học viện Khoa học Quân sự, mong rằng bài viết sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển hoạt động giảng dạy, đào tạo phiên dịch tại Học viện Khoa học Quân sự.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bàn về một số phương pháp rèn luyện kỹ thuật ghi chép trong giảng dạy dịch nói tại khoa tiếng Trung Quốc, Học viện Khoa học Quân sự PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY v BÀN VỀ MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP RÈN LUYỆN KỸ THUẬT GHI CHÉP TRONG GIẢNG DẠY DỊCH NÓI TẠI KHOA TIẾNG TRUNG QUỐC HỌC VIỆN KHOA HỌC QUÂN SỰ NGUYỄN THỊ THIÊM* * Học viện Khoa học Quân sự,  tianruanshi@yahoo.com.vn Ngày nhận bài: 11/01/2019; ngày sửa chữa: 14/02/2019; ngày duyệt đăng: 15/5/2019 TÓM TẮT Trong hoạt động dịch nói, với một khoảng thời gian hữu hạn, khi lượng thông tin vượt quá khả năng ghi nhớ của não bộ, người phiên dịch phải dựa vào sự hỗ trợ của ghi chép. Kỹ thuật ghi chép trong dịch nói mang đặc thù riêng, rèn luyện kỹ thuật ghi chép góp phần đảm bảo chất lượng, nâng cao hiệu quả dịch nói. Xác định được tầm quan trọng của ghi chép, trong giảng dạy thực hành dịch nói, việc thiết kế những bài học rèn luyện kỹ thuật ghi chép cho người học, đào tạo ra đội ngũ phiên dịch viên có kỹ thuật dịch nói tốt, đáp ứng yêu cầu thực tế là điều hết sức cần thiết. Trên cơ sở nghiên cứu tổng kết thành quả của người đi trước, kết hợp khảo sát tổng kết kinh nghiệm thực tế, chúng tôi xin tóm tắt những đặc điểm của kỹ thuật ghi chép và một vài phương pháp rèn luyện kỹ thuật ghi chép cho học viên chuyên ngành ngôn ngữ Trung Quốc tại Học viện Khoa học Quân sự, mong rằng bài viết sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển hoạt động giảng dạy, đào tạo phiên dịch tại Học viện Khoa học Quân sự. Từ khóa: dịch nói, phương pháp, ghi chép, ghi nhớ, ký hiệu 1. ĐẶT VẤN ĐỀ tr.107). Trong điều kiện dịch nói, người phiên dịch sử dụng trí nhớ tạm thời vào việc ghi nhớ các con Ghi chép là hoạt động quan trọng, kết hợp chặt số, tên riêng, hoặc ghi nhớ thuật ngữ, từ khóa... chẽ với hoạt động ghi nhớ, lý giải và biểu đạt trong Ngoài ra, người phiên dịch phải kích hoạt trí nhớ thực hành dịch nói. Đây không phải hoạt động ghi dài hạn để phân tích ngữ nghĩa, lý giải nội dung, chép thông thường nhằm mục tiêu lưu giữ thông tìm kiếm từ ngữ cần phiên dịch. Theo đó trí nhớ tin thuần túy. Thực tế cho thấy, khi hoạt động nói ngắn hạn và trí nhớ dài hạn cùng lúc được phát của diễn giả diễn ra trên 1 phút, người phiên dịch huy vào hoạt động phân tích, chuyển đổi ngôn bắt buộc phải tiến hành ghi chép. Theo nghiên cứu ngữ. Nếu hoạt động nói của diễn giả kéo dài hơn 1 của các nhà tâm lý học, trí nhớ ngắn hạn của con phút, cơ bản người phiên dịch phải dựa vào trí nhớ người thường chỉ phát huy tác dụng tốt nhất trong dài hạn, điều này làm tăng áp lực đối với ghi nhớ khoảng thời gian trên dưới 1 phút (桂诗春, 1985, trong dịch nói. Để giảm bớt áp lực cho hoạt động KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ Số 20 (7/2019) 37 v PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY ghi nhớ, người phiên dịch phải sử dụng hình thức tổ hợp cấu trúc, tìm giải pháp chuyển ngữ... Mong ghi chép, ghi chép lại một cách hợp lý nội dung muốn ghi chép đầy đủ toàn bộ lời diễn giả trình cần dịch. Trong các hoạt động phiên dịch chuyên bày rồi nhìn vào bản ghi để “đọc”, hẳn là điều thực nghiệp, người phiên dịch thường phải tiến hành tế không thể thực hiện được và ngược lại trong ghi chép, việc ghi chép có thể diễn ra ngay từ khi nhiều trường hợp còn ảnh hưởng đến chất lượng diễn giả bắt đầu hoạt động nói. Trên thực tế, hoạt của ngôn ngữ dịch. Với công việc tốc ký chuyên động dịch nói là việc không đơn giản, người phiên nghiệp, mọi sự tập trung chú ý đều dành vào việc dịch khó đoán định diễn giả sẽ nói trong thời gian ghi chép, năng lượng tiêu hao của não bộ không bao lâuvà dừng lại, để họ bắt đầu hoạt động phiên kém gì so với hoạt động thực hành dịch nói. Ngoài dịch. Nhiều trường hợp diễn giả bị cuốn theo mạch ra, tốc ký là hoạt động ghi chép chỉ giới hạn trong nói, họ quên mất bên cạnh mình người phiên dịch một ngôn ngữ, hoàn toàn không liên quan đến hoạt đang chờ cơ hội chuyển ngữ. Vì vậy, trong hoạt động chuyển ngữ. Người phiên dịch dù có ghi động phiên dịch chuyên nghiệp, việc ghi chép luôn chép hết nội dung, họ cũng sẽ không còn nhiều được tiến hành ngay khi diễn giả bắt đầu hoạt động thời gian cho hoạt động phân tích, lý giải, tìm từ, nói. Thực tế chứng minh, đây là giải pháp hợp lý, tái cấu trúc và chuyển ngữ, kết quả sẽ ảnh hưởng trừ khi người phiên dịch đã quá quen thuộc hoặc đến chất lượng phiên dịch. Thêm vào đó, việc giải từng tham gia phiên dịch nội dung tươ ...