Bảo vệ thường dân trước những hậu quả của cuộc xung đột vũ trang theo quy định của Luật nhân đạo quốc tế

Nội dung bài viết nhằm làm rõ hai vấn đề: Một là các vấn đề lí luận về bảo vệ thường dân trong xung đột vũ trang như khái niệm thường dân; nguồn luật điều chỉnh vấn đề bảo vệ thường dân; các nguyên tắc bảo vệ thường dân; Hai là nội dung những quy định của luật nhân đạo quốc tế về bảo vệ thường dân trước những hậu quả của cuộc xung đột vũ trang như các quy tắc về việc sử dụng vũ lực, nghĩa vụ hỗ trợ nhân đạo của các bên tham chiến, các điều kiện chấm dứt sự bảo vệ đối với thường dân…
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bảo vệ thường dân trước những hậu quả của cuộc xung đột vũ trang theo quy định của Luật nhân đạo quốc tếNGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI PHẠM HỒNG HẠNH * Tóm tắt: Trong mọi cuộc xung đột vũ trang, thường dân luôn là đối tượng phải gánh chịu nhữnghậu quả nặng nề nhất, từ thảm sát, tra tấn, hãm hiếp hay bị bắt làm nô lệ hoặc rơi vào các thảm họanhân đạo như không lương thực, không được chăm sóc y tế… Xuất phát từ thực tế đó, bảo vệ thườngdân luôn được coi là một trong những mục tiêu và nội dung căn bản nhất của luật nhân đạo quốc tế.Nội dung bài viết nhằm làm rõ hai vấn đề: Một là các vấn đề lí luận về bảo vệ thường dân trong xungđột vũ trang như khái niệm thường dân; nguồn luật điều chỉnh vấn đề bảo vệ thường dân; các nguyêntắc bảo vệ thường dân; Hai là nội dung những quy định của luật nhân đạo quốc tế về bảo vệ thườngdân trước những hậu quả của cuộc xung đột vũ trang như các quy tắc về việc sử dụng vũ lực, nghĩa vụhỗ trợ nhân đạo của các bên tham chiến, các điều kiện chấm dứt sự bảo vệ đối với thường dân… Từ khoá: Bảo vệ thường dân; xung đột vũ trang; hỗ trợ nhân đạo Nhận bài: 09/3/2020 Hoàn thành biên tập: 30/6/2020 Duyệt đăng: 31/8/2020 PROTECTION OF CIVILIANS IN ARMED CONFLICTS UNDER INTERNATIONALHUMANITARIAN LAW Abstract: In every armed conflict, civilians always sustain the most severe consequences, frommassacre, torture, rape, enslavement or other humanitarian disasters such as starvation or lack ofmedical care, etc Therefore, the protection of civilians is always regarded as one of the mostfundamental objectives and contents of international humanitarian law. This article aims at claryfingtwo issues. First, the theory on civil protection in armed conflict is presented, especially the notion ofcivilians; sources of law regulating civilian protection; and the principles of protection of civilians.Second, the content of the international humanitarian law on protection of civilians in armed conflictsis prescribed, employing the rules of force used, the obligation of humanitarian support of the partiesto the war, and the conditions from which the protection of civilians terninated. Keywords: Protection of civillians; armed conflict; humanitarian aid Received: Mar 9th, 2020; Editing completed: June 30th, 2020; Accepted for publication: Aug 31st, 2020 1. Khái quát về bảo vệ thường dân định: “Thường dân là những người khôngtrong xung đột vũ trang phải là thành viên của các lực lượng vũ trang”. 1.1. Khái niệm thường dân Trong vụ The Prosecutor v. Tihomir Điều 50 Nghị định thư bổ sung số I của Blaškić năm 2000, Toà Hình sự quốc tế vềCông ước Geneva năm 1949 về bảo vệ Nam Tư cũ (International Criminal Tribunalthường dân trong xung đột vũ trang quy for the Former Yugoslavia - ICTY) cũng khẳng định thường dân “là những người* Tiến sĩ, Trường Đại học Luật Hà Nội E-mail: hanh170286@gmail.com không phải hoặc không còn là thành viên18 TẠP CHÍ LUẬT HỌC SỐ 4/2020 NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔIcủa các lực lượng vũ trang”.(1) Trong vụ nhân viên tôn giáo không thuộc lực lượng vũProsecutor v. Milan Martić , Phòng Kháng trang và các đơn vị phòng vệ dân sự.cáo ICTY cho rằng những người tham gia Việc bảo vệ thường dân được thực hiệnchiến đấu không thể được hưởng tư cách cả trong các xung đột vũ trang quốc tế và phithường dân. Đồng thời, ICTY đã khẳng định quốc tế,(3) thậm chí ngay cả khi một bênlại định nghĩa về thường dân được ghi nhận tham chiến không công nhận tình trạng chiếntại Điều 50 Nghị định thư bổ sung số I năm tranh nhằm mục đích bảo đảm các quyền của1977. Cụ thể, thường dân là bất kì ai không thường dân được tôn trọng và thực hiệnphải là thành viên của các lực lượng vũ trang, trong quá trình diễn ra các xung đột vũ trang.dân quân hoặc quân đoàn tình nguyện tạo 1.2. Cơ sở pháp lí của hoạt động bảo vệthành một phần của các lực lượng vũ trang đó thường dân trong xung đột vũ trangvà không phải là thành viên của các nhóm Bảo vệ thường dân là một trong nhữngkháng chiến có tổ chức, với điều kiện các chế định quan trọng của luật nhân đạo quốcnhóm đó được chỉ huy bởi một người chịu tế,(4) trong đó 4 công ước Geneva kí kết nămtrách nhiệm cho cấp dưới của mình, rằng họ 1949 gồm Công ước về cải thiện tình trạngcó dấu hiệu đặc biệt cố định có thể nhận ra từ ...