Biểu tượng lửa trong văn xuôi Hoàng Phủ Ngọc Tường

Văn chương Hoàng Phủ Ngọc Tường đậm chất văn hóa. Những nội dung lớn trong tác phẩm của ông như cảm thức thiên nhiên, tâm thức văn hóa lịch sử... đã thể hiện rõ điều này. Mời các bạn cùng tìm hiểu về biểu tượng lửa trong văn xuôi Hoàng Phủ Ngọc Tường qua bài viết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biểu tượng lửa trong văn xuôi Hoàng Phủ Ngọc TườngTẠPCHÍKHOAHỌC,ĐạihọcHuế,Số23,2004 BIỂUTƯỢNGLỬATRONGVĂNXUÔIHOÀNGPHỦNGỌCTƯỜNG NgôMinhHiền TrườngTHPTTrầnQuíCáp,HộiAn,QuảngNam VănchươngHoàngPhủ NgọcTườngđậmchấtvănhóa.Nhữngnộidunglớntrongtácphẩmcủaôngnhưcảmthứcthiênnhiên,tâmthứcvănhóalịchsử...đãthểhiệnrõđiềunày.Trêncơ sởmốiquanhệbiệnchứnggiữanộidungvànghệ thuật củatácphẩmvănhọc,cóthể xácđịnhchínhcácbiểutượngnghệ thuậtmàHoàngPhủNgọcTườngýthứcsửdụngtrongquátrìnhxâydựngtácphẩmđãgópphầntôđậm,làmnổibậtchấtvănhóachonộidungvănxuôicủaông. LửalàmộttrongnhữngbiểutượngnghệthuậtgiàuchấtvănhóađãlàmnênnétđặcsắcriêngchovănxuôiHoàngPhủNgọcTường.Trongtácphẩmcủaông,dùlàánhlửatừngọnđèndầuhộtvịtcủanhữngbàmẹ nghèohắthiu,nhạtnhòatrong sương,làngọnlửabốccaogiữahẻmnúiđêmtrạirừngBạchMãhayvịlửachắtchiu, ấp ủ trongmưasuốtmùađông,bềnbỉ theobướcchânngười...thìtấtcả đều tỏarạngmộtthứánhsángmangsứcmạnhtinhthầnvàtrítuệcủangườiViệt. HoàngPhủ NgọcTườngkhôngtả lửa,khôngkếtlửalạithànhmảng,khối đểtônvinhsứcmạnhkhảimôngcủanó.Trongtácphẩmcủaông,hìnhảnhlửanhưnhữnghoavănđiểmxuyếtkhắchọađượcnhiềulớpýnghĩakhácnhautrênbứctranh vănhóadântộc. ÁnhlửathuyềnchàiđượcnhắcđếnnhiềutrongnhữngtrangkýđậmchấtvănhóacủaHoàngPhủNgọcTường.Đólànhữngánhlửathuyềnchàilayđộngý thứcgiữacõithựcvàcõimộng(Sử thibuồn),như nhữngbônghoacủamộtđêmhộihoađăng,trôibồngbềnhtrênmặtnước,soitỏconđườngđêmđêmtớilớpcủa ngườidânnghèoCồnHến.Chúnglậploètrongđêmsươngvớiánhsángcủa một linhhồnmôtêxưacũmàkhôngthànhphốhiệnđạinàocònnhìnthấyđược(Aiđãđặttênchodòngsông).Bằngmơ mộngvề lửa,mộtthóiquenthậtnhânvănvà nguyênthủycủaconngười[1,107],giữamộtchiềusươngxatrênsôngHương,HoàngPhủ NgọcTườngchợtnhậnra vệtlửalunglungtrongkhoangthuyềnmàhơnnửathếkỷtrước,PhanBộiChâuđãmiệtmàitổngkếtlịchsử,soilạiđạoNho, giảilạikinhDịchvàtiênđoánChủ NghĩaXãHội(Sử thibuồn).Ngườixưađãkhuấtnhưngánhlửatưtưởngvàtâmhuyếtcủaconngườivẫncòncháymãi.Trong 5tâmthứcvănhóalịchsử củanhàvăn,ánhlửavừathựcvừahuyền ảo ấylàsức sốnglâubềncủavănhóatruyềnthốngHuế nóiriêngvàvănhóadântộcnóichung đượctruyềndẫntừquákhứxaxôivềhiệntại.Ngọnlửavănhóaấykhôngbùnglên dữ dộimàdịudàng,âm ỉ cháymộtsứcsốnglâubền,đằmđịatrongtâmthứccon người. VớiHoàngPhủ NgọcTường,ánhlửabậpbùngcủamộtbảnlàngheohútnhư mộtchiếctổ chimtrênnócnhàcủaTổ quốcđãmangkhôngkhísử thihùng trángcủangàythấtthủkinhđô(Nhưconsôngtừnguồnrabiển)trởvềtrongmốiliênhệmáuthịtràngrịtconngườivớilịchsử.Từtrongánhsángxưacũcủa những đốmlửa ấp ủđãtừngthắpsángnhữngngôilàngrừngCàMaukhángchiến,bóng dòngngườivôtậnvẫnhiệnravới dấuchâncònintươitrênmặtbùnrừngđước (ĐấtMũi).Nhữngngọnlửasánglêntrongnhữngcánhrừngkhôngchỉ gợinhắctới nguồngốclinhthiêngcủanómàcònlàmsốngmãiảnhhìnhcuộctrườngchinhchốngngoạixâmcủadântộc. Hìnhảnhngọnđèndầuconđãtạorachobiểutượnglửamộtấntượngđặc biệt.Đólànhữngngọnđèndầutrongđêmthâu,tỏanhữngđốmsánghắthiunhạt nhòa,mangsứcsốngcủanhữngđờidânbềnbỉ quabaothángnămđấtnước,khôngbaogiờ lụitắt.Ngọnlửabébỏngđãthắpsángcuộcđờichiếnđấucủabaongười chiếnsĩtrongnhữngđêmrừngsâuthẳm,sauhaimươinămbị chônsâudướilòngđất,vẫncháylênđiềmtĩnh,như thể nómớivừatắtđitừ đêmhômqua(Bảndichúccủacỏ lau).Vớicáchmiêutả này,HoàngPhủ NgọcTườngđãtạonênchobiểutượngcủamìnhmộtsắcmàuhuyềnthoại.Từ nhữngánhlửanhỏ bécósứcchiếurọikỳdiệu ấymàtrongnhữngnămchiếntranhchiacắt,đêmđêmđấtnước vẫnquasôngtrênnhữngchiếcthuyềnnannươngtheođốmlửatínhiệucậpvàomột câycừađiểmtựaởbờNam(Đánhgiặctrênhàngràođiệntử). Từ gócđộ vănhóa,conngườikhámphátrongsứcmạnhhủydiệtcủalửa nhữnghạtmầmsựsống.Hìnhảnhconphượnghoàngtáisinhtừtroxươngcủanólàmộthuyềnthoạimãicònsinhđộngtrongtâmhồnnhânloại.TheoGastonBachelard, cáichếttrongngọnlửalàcáichếtmangtínhvũtrụ[1,114]bởitừcáichếtấy,mộtcuộcvậnđộngtiếntriểncủasự sốngmớilạitiếptụcbắtđầu.HoàngPhủ NgọcTườngcólẽ cũngnhậnthấyrõđiềunày.Từ trongđámlửacháyrầnrầnnơicănnhàcủamẹE,nhữngtiếnghôquyếttửvẫnvanglênlàmkinhsợkẻthù.Vàcáichếtcủangườichiếnsĩ,như làsự bayđicủaánhsáng,đãhồiquanglạicuộcđờicủahọ đếnnhữngngườiđangsốngmộtniềmtinvềlẽsống phảisốngnhưchưabao 6giờ biếtđếnsựhủydiệt,nhưlàconngườikhôngthể chếtvàđầytự giácvềlẽ tồn tạicủamình(Miếngtrầuđỏ). Trongtâmthứcvănhóacủaconngười,lửalàmộtbiểutượngđanghĩa.Là hiệnthâncủasựsống,làánhsáng,sứcmạnhtinhthầnvàtrítuệcủaconngườisonglửacũngmangtrongnókhảnăngtànphá,hủydiệt...HoàngPhủNgọcTườngkhông cóýđịnhkhaitháctấtcả yếutố vănhóalàmnênbiểutượnglửa.Ôngviếtvề lửa bằngchấtlửacủachínhtâmhồnmình,sayđắm,chânthànhtrướcnhữnggiátrịvăn hóatinhthầncủadântộc.HoàngPhủ NgọcTườngđãkếthợpcácyếutố vănhóa phươngTâyvớitâmthứcvănhóaphươngĐôngđể tạoramộtbiểutượnglửađẹpđẽ. ...