Trong " Quốc âm thi tập" có chùm thơ "Môn hoa mộc" hiện còn 34 bài nói về các loài hoa như sen, mai, cúc, đào, hoè, nhài... các loại cây như thiên tuế, tùng, trúc, cây đa, cây mía, cây chuối... phần lớn là thơ tứ tuyệt thất ngôn xen lục ngôn. Bài "Cây chuối" nằm trong chùm thơ "Môn hoa mộc" ấy.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CÂY CHUỐI CÂY CHUỐIXuất xứ Trong Quốc âm thi tập có chùm thơ Môn hoa mộc hiện còn 34 bàinói về các loài hoa như sen, mai, cúc, đào, hoè, nhài... các loại cây như thiêntuế, tùng, trúc, cây đa, cây mía, cây chuối... phần lớn là thơ tứ tuyệt thấtngôn xen lục ngôn. Bài Cây chuối nằm trong chùm thơ Môn hoa mộc ấy.Phân tích - Câu 1, 2 (khai, thừa) Cây chuối, vốn đã xanh tốt, từ buổi bén hơi xuân, nó tốt lại thêm. Chữbén, ta thường nói: bén lửa, bén duyên... (Thiếp bén duyên chàng cóthế thôi - Hồ Xuân Hương). Thành ngữ Quen hơi bén tiếng. Bén nghĩa làbắt vào, nhập vào, dính vào. Cũng có nghĩa là biết. Hơi xuân, khíxuân ấm áp đã làm cho cây chuối thêm tươi tốt. Đó cũng là xuân sắc, mộtcách nói đầy chất thơ. Từ ngày bén hơi xuân, đêm đêm cây chuối toả ra một hương thơm nồngnàn kì diệu. Chuối không có hương. Có lẽ đó là hương xuân, mà nhà thơcảm nhận được. Câu thứ hai có nhiều cách hiểu. Buồng là buồng chuối.Buồng chuối trông rất lạ, có nhiều nải chuối, trái chuối chi chít (đầy). XuânDiệu hiểu một cách phong tình. Buồng là buồng khuê, buồng thiếu nữ, vì thếmới toả ra hương thanh khiết, nồng nàn thâu đêm. Có thể nói, 2 câu đầu tả cây chuối, buồng chuối, cũng là để nói về xuânsắc, xuân xức và xuân hương của cây cỏ, của tuổi xuân, của sức sống tuổitrẻ. Cách nói của Ức Trai rất non tơ, phong tình. Tả hoa nhài, ông cũng viết: Môi son bén phấn dây dây, Đêm nguyệt đưa xuân một nguyệt hay... - Câu 3,4 (chuyển, hợp): Câu 3 tả cái đọt chuối qua hình ảnh ẩn dụ tình thư.... Cái đọt chuối màuxanh cẩm thạch cuộn tròn (phong còn kín), đang khẽ đung đưa trước làn gióxuân nhẹ. Gió được nhân hoá như một chàng trai đa tình Gượng mở xembức thư tình ấy Gượng mở nghĩa là mở ra một cách nhẹ nhàng, trân trọng.Chữ đâu trong câu hỏi tu từ như một lời nhắc nhở, đưa duyên. Tả cái đọtchuối với cảm hứng xuân tình như vậy quả là thần diệu. Chỉ có thể trướchoặc sau khi gặp ả bán chiếu gon ở Tây Hồ, Ức Trai mới viết một phongcách tình như thế: Tình thư một bức phong mà kín, Gió nơi đâu gượng mở xemTổng kết Câu 2, câu 4 là hai câu lục ngôn. Bài Cây chuối là bài tứ tuyệt, thất ngônxen lục ngôn. Ngôn ngữ thơ hàm súc cho ta nhiều liên tưởng thú vị. Các từngữ: bén, tốt lạ thêm, đầy buồng lạ, tình thư, kín, gượng mở xemkết hợp với nhau thành một chỉnh thể, một hệ thống ngôn ngữ tạo nên vẻ đẹpngôn ngữ văn chương và tính biểu cảm của vần thơ. Tả cây chuối mùa xuânmà thi sĩ gợi lên trong lòng người đọc cảm xúc và cảm nhận về sắc xuân,sức xuân, tình xuân của tuổi trẻ. Chất tài hoa, phong tình c ủa thi sĩ Ức Traivô cùng kì diệu. Và đó cũng là chất thơ, hồn thơ đầy quyến rũ viết về hoa cỏmùa xuân.