Chi phí ngoại ứng về môi trường và sức khỏe cộng đồng của phương án quản lý chất thải rắn sinh hoạt ở Việt Nam

Bài viết Chi phí ngoại ứng về môi trường và sức khỏe cộng đồng của phương án quản lý chất thải rắn sinh hoạt ở Việt Nam trình bày quy trình thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH ở Việt Nam; Xác định ngoại ứng từ phương án thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH; Lượng hóa chi phí của ngoại ứng của hoạt động thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chi phí ngoại ứng về môi trường và sức khỏe cộng đồng của phương án quản lý chất thải rắn sinh hoạt ở Việt NamCHI PHÍ NGOẠI ỨNG VỀ MÔI TRƯỜNG VÀ SỨC KHỎECỘNG ĐỒNG CỦA PHƯƠNG ÁN QUẢN LÝ CHẤT THẢIRẮN SINH HOẠT Ở VIỆT NAM ThS. Hàn Trần Việt 1Q uản lý chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) gồm lấp, trong đó có khoảng 30% bãi chôn lấp hợp vệ sinh hoạt động thu gom, vận chuyển và xử lý. Ở với các yêu cầu kỹ thuật cao như có lớp lót đáy, có lớp mỗi hoạt động đều gây ra những tác động tới phủ bề mặt, có hệ thống thu khí bãi rác, hệ thống xử lýmôi trường và sức khỏe cộng đồng, hay còn được gọi nước rỉ rác và 70% bãi chôn lấp còn lại là bãi chôn lấplà ngoại ứng. Hoạt động thu gom, vận chuyển CTRSH không hợp vệ sinh.phát sinh khí thải gây hiệu ứng nhà kính từ các phương Để giảm tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt xử lý bằngtiện vận chuyển. Hoạt động xử lý chất thải tùy vào phương pháp chôn lấp,ở Việt Nam hiện đã đầu tư phátnhững công nghệ khác nhau đều có các ngoại ứng tới triển một số phương án xử lý khác như sản xuất phânmôi trường không khí, môi trường nước, môi trường hữu cơ (phân compost), đốt thu hồi năng lượng, đốtđất và từ đó gây ra những tác động tới sức khỏe, bệnh không thu hồi năng lượng hay phương án xử lý hỗntật với cộng đồng. Kinh nghiệm quốc tế chỉ ra rằng hợp. Việc áp dụng phương án công nghệ xử lý CTRSHnhiều nghiên cứu, dự án đã thực hiện lượng hóa chi phí mới thay thế cho công nghệ chôn lấp giúp giảm tìnhngoại ứng của hoạt động thu gom, vận chuyển và xử lý trạng ô nhiễm môi trường, hạn chế khối lượng chất thảiCTRSH. Kết quả cho thấy chi phí ngoại ứng chiếm tỷ phải chôn lấp, giảm quỹ đất cho phương án chôn lấp.lệ lớn trong tổng chi phí cho hoạt động thu gom, vậnchuyển và xử lý CTRSH. 2. Xác định ngoại ứng từ phương án thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH 1. Quy trình thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSHở Việt Nam Thực tế phương án thu gom, vận chuyển CTRSH ở cả khu vực đô thị và nông thôn có thể gây ra ngoại ứng, Các phương pháp thu gom và vận chuyển chất thải trong đó lớn nhất và phổ biển đó là khí thải phát sinhphổ biến tại khu vực đô thị và khu vực nông thôn về từ các phương tiện thu gom, vận chuyển CTRSH. Khícơ bản gồm quy trình thu gom sơ cấp và quy trình thải phát sinh từ các phương tiện vận chuyển chất thảithu gom thứ cấp. Quy trình thu gom sơ cấp được áp như SO2, NO2, CO, khói bụi… sẽ được thải trực tiếp vàdụng đối với chất thải phát sinh từ hộ gia đình, hộ kinh gây ô nhiễm môi trường không khí. .doanh tới các điểm tập kết. Phương tiện sử dụng cho Đối với mỗi phương án xử lý khác nhau, ngoại ứngviệc thu gom sơ cấp là các xe đẩy tay hoặc xe tải nhỏ. cũng khác nhau. Yếu tố ngoại ứng chính được tạo ra từViệc thu gom thứ cấp sẽ được thực hiện từ các điểm bãi chôn lấp đó là khí bãi rác. Thành phần chính củatập kết, tới trạm trung chuyển và tới nhà máy xử lý, bãi khí bãi rác là khí nhà kính, bao gồm 2/3 là khí mê tanchôn lấp cuối cùng. Phương tiện được sử dụng trong (CH4) và 1/3 là khí CO2 (DEFRA, 2004a). Ngoài việcgiai đoạn này là các xe tải lớn, xe ép rác. phát sinh mùi hôi, nước rỉ rác còn gây nhiễm độc cho Về xử lý một trong những phương án phổ biến hiện môi trường nước; lan truyền chất độc bao gồm nướcnay trong xử lý CTRSH ở Việt Nam là phương án chôn thải chưa qua xử lý vào nước ngầm và nước mặt. Đối▲Hình 1. Quy trình thu gom, vận chuyển CTRSH1 Viện Khoa học Môi trường, Tổng cục Môi trường ▲Hình 2: Ngoại ứng từ hoạt động quản lý CTRSH66 Chuyên đề I, tháng 3 năm 2022 TRAO ĐỔI - THẢO LUẬNvới phương án xử lý khác CTRSH, tùy thuộc vào từng Về xử lý CTRSH, chi phí ngoại ứng được tính toán tậpcông nghệ khác nhau mà ngoại ứng sẽ khác nhau. trung nhiều vào phương án chôn lấp và phương án đốt. Kết quả ước tính chi phí ô nhiễm từ bãi chôn lấp là 2£/ 3. Lượng hóa chi phí của ngoại ứng của hoạt động tấn chất thải ở bãi chôn lấp. Việc cộng chi phí ngoại ứngthu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH và chi phí môi trường làm cho chi phí bãi chôn lấp là Khi xem xét tới chi phí liên quan tới hoạt động quản 5£/tấn đối với chất thải được chôn lấp.lý CTRSH có hai khía cạnh cần quan tâm đó là chi phítrực tiếp và chi phí ngoại ứng. Chi phí trực tiếp liên Bảng 2. Chi phí ngoại ứng của bãi chôn lấp chất thải ở Anhquan tới chi phí đầu tư (CAPEX) và chi phí vận hành (Đơn vị tính: £/tấn)(OPEX) (EPA, 1997), Hogg, 1996, Weng và Fujiwara, Bãi chôn Bãi Bãi chôn Bãi2011). Đây là những chi phí trực tiếp do nhà đầu tư dự lấp ở chôn lấp ở chônán chi trả. đô thị lấp mới nông thôn lấp mới Chi phí ngoại ứng là những chi phí trực tiếp hoặc khôn ...