Đào tạo từ xa: thách thức ở thế kỷ 21

Bài viết giới thiệu quá trình phát triển của đào tạo từ xa. Từ khi xuất hiện đến nay hơn 2 thế kỷ, đào tạo từ xa đã khẳng định vai trò thiết yếu của mình trong việc xây dựng xã hội học tập và phát triển không ngừng bằng cách kết hợp với những triết lý và nguyên tắc đào tạo mới để tạo nên diện mạo mới: đào tạo từ xa, đào tạo mở, đào tạo mở và từ xa, đào tạo mở và mềm dẽo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đào tạo từ xa: thách thức ở thế kỷ 21TRAO ĐỔI HỌC THUẬT VÀ THÔNG TIN KHOA HỌC82ĐÀO TẠO TỪ XA: THÁCH THỨC Ở THẾ KỶ 21Ngày nhận bài: 02/12/2014Ngày nhận lại: 10/12/2014Ngày duyệt đăng: 15/12/2014Lê Thị Thanh Thu1TÓM TẮTBài viết giới thiệu quá trình phát triển của đào tạo từ xa. Từ khi xuất hiện đến nay hơn 2thế kỷ, đào tạo từ xa đã khẳng định vai trò thiết yếu của mình trong việc xây dựng xã hội học tậpvà phát triển không ngừng bằng cách kết hợp với những triết lý và nguyên tắc đào tạo mới để tạonên diện mạo mới: đào tạo từ xa, đào tạo mở, đào tạo mở và từ xa, đào tạo mở và mềm dẽo.Ngoài ra, thách thức đối với đào tạo từ xa trong thời gian tới xuất phát từ thay đổi ở đặc điểmngười học, yêu cầu mới từ bối cảnh tổ chức đào tạo từ xa cũng như việc nhu cầu đào tạo mềmdẽo cũng được tập trung phân tích. Tổ chức đào tạo từ xa đã và đang thay đổi một cách mềmdẽo hơn với các mô hình truyền tải thông tin khác nhau để đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng vàđể tiếp tục khẳng định mình trong thế kỷ 21.Từ khóa: Đào tạo từ xa, đào tạo mở, đào tạo mở và từ xa, đào tạo mềm dẽo.ASBTRACTThis article reviewed the evolution process of distance education. Since its existence twocenturies ago, distance education has contributed potentially to the development of learningsociety and continuously developed in the way of combining the emerging philosophy andlearning principles to operate in new forms: distance education, open learning, open anddistance learning and open and flexible learning. The challenges to the distance educationoriginating from the changes in student profiles, changes in information transferred technologytrends and more demand of flexible learning are also discussed. Distance education haschanged dramatically in the 21st century to meet the fast changing demand and to secure theirstatus and impact.Keywords: Distance education, open learning, open and distance learning, flexiblelearning.1. Đặt vấn đề1Đào tạo từ xa (ĐTTX) là một quá trìnhđào tạo tưởng như là có sự cách biệt giữangười dạy và người học về mặt thời gian vàkhông gian học qua học liệu như: giáo trình,băng hình, băng tiếng, mạng internet, …dướisự tổ chức, trợ giúp của nhà trường (Quyếtđịnh số 40/2003/QĐ-BGD&ĐT).Đào tạo mở là một khái niệm triết lý tìmkiếm cách loại bỏ rào cản người học được họctập và thành công trong học tập suốt đời. Nógồm 2 tính chất: (1) Tiếp nhận mở: Người họcviên có thể ghi danh học chương trình mà họ1TS, Trường Đại học Mở TP.HCM. Email:thu.ltt@ou.edu.vnmuốn bất kỳ lúc nào, tại bất kỳ địa điểm nàovà học nhanh chậm tùy thích; (2) Chọn lựachương trình mở: Khi học, người học có thểchọn học những gì mình thấy cần thiết và phùhợp (Lewis, 1995). Khái niệm này bắt đầu phổbiến từ những năm 1960 và được hiện thựchóa bằng sự thành lập Đại học Mở Anh Quốc(Tait, 2008). Tiếp nối Đại học Mở Anh Quốc,các đại học mở khác trên thế giới được thànhlập đều theo đuổi cùng nguyên tắc đào tạo mở.Theo trào lưu này, phần lớn các cơ sở ĐTTXthành lập sau đó chấp nhận khái niệm đào tạomở và tổ chức thực hiện theo nguyên tắc củađào tạo mở và đào tạo mở trở nên kết chặt vớiTẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM – SỐ 1 (40) 2015ĐTTX và có thể xem như đồng nghĩa. Từ đóđào tạo mở và từ xa xuất hiện (ODL) (Evans,1995). Các hình thức đào tạo mở xuất hiệnthường trực tiếp hay gián tiếp áp dụng phươngpháp đào tạo từ xa. Ngoài ra, vì tính chất củađào tạo mở phù hợp với nhu cầu học tập suốtđời của mọi người nên thông thường đào tạomở cũng nối kết mật thiết với giáo dục suốtđời hay giáo dục thường xuyên.Đào tạo mở và từ xa (trong bài này sửdụng thay thế thuật ngữ ĐTTX) tạo nên nhữnghình thức giảng dạy và học tập mới, đặc biệtvới sự phát triển của CNTT, như đào tạo trựctuyến (online learning) và đào tạo qua thiết bịdi động (mobile learning). Nhìn chung, ĐTTXcó thể được xem như là một phương phápthích hợp cho việc theo đuổi các mục tiêu giáodục khác nhau, từ học tập chương trình cửnhân đến việc nâng cao kỹ năng nghề nghiệpchuyên môn, bổ sung kiến thức, thỏa mãn sởthích và nhu cầu tự học và tự chủ trong kếhoạch học tập cá nhân, góp phần nâng cao dântrí, phát triển nguồn nhân lực, đáp ứng quyềnđược học tập của mỗi người dân. Tại các quốcgia đang phát triển, nơi người dân sống trongtình trạng kinh tế hạn hẹp và sự cô lập ở vùngnông thôn, GDTX được xem như là phươngtiện cung cấp cơ hội thứ hai cho những ngườikhông thể theo học tập trung trong hệ thốnggiáo dục truyền thống mặt giáp mặt, giảmthiểu các rào cản về thời gian, địa điểm, hoàncảnh kinh tế, tuổi tác và trình độ ban đầu(Belawati, 2010).Ở nước ta, hệ thống giáo dục quốc dângồm giáo dục chính quy và thường xuyên.Giáo dục thường xuyên bao gồm hình thứcgiáo dục từ xa và vừa làm vừa học. Từ nhữngnăm 1960, Trường Đại học Sư phạm Hà Nộivà Đại học Bách khoa Hà nội đã tổ chứcnhững khóa học hàm thụ góp phần đào tạonguồn nhân lực ngay tại địa phương, cơ quantrong thời kỳ chiến tranh. Đến ...