Dinh dưỡng cho phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh – BS. Ngô Bích Trân

Mãn kinh xảy ra khi người phụ nữ ngừng hẳn hành kinh do buồng trứng không còn khả năng hoạt động bình thường nữa. Đây là một chẩn đoán hồi cứu, chỉ được khẳng định sau khi một phụ nữ ngưng kinh 12 tháng liên tục mà không có lý do nào rõ ràng. Mãn kinh là một chuyển tiếp giữa hai giai đoạn của cuộc đời, không phải là một bệnh lý... Mời các bạn tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dinh dưỡng cho phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh – BS. Ngô Bích Trân DINH DƯỠNG CHO PHỤ NỮ GIAI ĐOẠN TIỀN MÃN KINH VÀ MÃN KINH BS NGÔ BÍCH TRÂN, TTDD/TP.HCMI.ĐỊNH NGHĨA Mãn kinh xảy ra khi người phụ nữ ngừng hẳn hành kinh do buồng trứng không còn khảnăng hoạt động bình thường nữa. Đây là một chẩn đoán hồi cứu, chỉ được khẳng định sau khimột phụ nữ ngưng kinh 12 tháng liên tục mà không có lý do nào rõ ràng. Mãn kinh là một chuyểntiếp giữa hai giai đoạn của cuộc đời, không phải là một bệnh lý. Mãn kinh sớm khi hiện tượng ngưng kinh nguyệt xuất hiện dưới tuổi mãn kinh trung bình.Tuổi mãn kinh trung bình của nữ tại Mỹ là 51. Phần lớn phụ nữ mãn kinh ở tuổi 48-55.. Nếu mãnkinh trước 40 tuổi là mãn kinh sớm. Phụ nữ mãn kinh sớm cần được đánh giá các vấn đề sứckhỏe. Khoảng 5% nữ bị mãn kinh sớm. Tiền mãn kinh thường bắt đầu khoảng tuổi 35-45, kéo dài từ 5-15 năm. Trong giai đoạnnày, người phụ nữ vẫn có chu kỳ kinh đều nhưng bắt đầu có những thay đổi về lượng máu mất vàkhoảng thời gian hành kinh. Tuổi mãn kinh là từ dùng để gọi chung khoảng thời gian ngay trước mãn kinh, khi bắt đầucó các dấu hiệu lâm sàng và sinh hoá của suy giảm chức năng buồng trứng cho đến vài năm đầutiên sau khi ngưng kinh nguyệt. Tuổi mãn kinh có thể kéo dài khoảng 3-5 năm. Trong giai đoạnchuyển tiếp, thường xuất hiện các chu kỳ kinh nguyệt không đều.II.NGUYÊN NHÂN1.Mãn kinh sớm • Stress tình cảm âm tính kéo dài • Mất máu nhiều khi sinh • U tuyến yên • Chảy sữa kéo dài • Sanh con hay nạo thai nhiều lần • Nhiễm khuẩn kéo dài • Lao động thể lực quá mức • Suy dinh dưỡng • Các bệnh toàn thân nặng2.Mãn kinh nhân tạo: • Cắt bỏ buồng trứng hai bên • Tia xạ3.Mãn kinh sinh lý: sau tuổi 45-55 Rất khó xác định được tuổi mãn kinh chính xác của từng phụ nữ. Các yếu tố sắc tộc, số convà các yếu tố địa lý không có ảnh hưởng. Yếu tố gia đình không rõ nét. Phụ nữ hút thuốc lá mãnkinh sớm hơn người khác từ 1-2 năm. Phụ nữ uống rượu, không mang thai lần nào hay sống ởtầng lớp cao cũng có khuynh hướng mãn kinh hơi sớm.IV.CÁC TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG CỦA TUỔI MÃN KINH Các triệu chứng lâm sàng của tuối mãn kinh rất thay đổi. Một số phụ nữ không có triệu chứnggì, một số gặp nhiều triệu chứng gây khó chịu.CÁC TRIỆU CHỨNG THƯỜNG GẶP CÁC TRIỆU CHỨNG KHÁCCơn bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm và/hay cơn Tiểu không kiểm soát, tiểu nhiều lầnlạnh Da bị ngứa, râm ran như có kiến bòTim đập nhanh Cảm giác châm chích, điện giật dưới daCáu gắt, khó chịu Đau cơ và khớpRối loạn cảm xúc, dễ khóc Ngứa, bứt rứt tay chânRối loạn giấc ngủ Thường nhức đầuMệt Căng tức vúLo lắng, hoảng sợ Rối loạn tiêu hoáCảm giác muốn chết Bỏng rát lưỡiKhó tập trung Đầy hơi, khó tiêuGiảm trí nhớ, lú lẫn Phù đột ngộtRối loạn kinh nguyệt Trầm cảmMất hưng phấn tình dục Tăng dị ứng Tăng cân, mất vòng eoKhô âm đạo Rụng tóc, tăng lông mặt Dễ bị nhiễm trùng Loãng xương Hậu quả lâu dài: các rối loạn thường xảy ra lặng lẽ, không triệu chứng cho đến khi xảy rabiến chứng 1.Xương mất dần chất vôi và các chất khoáng khác gây ra loãng xương. 2.Tần suất tai biến tim mạch tăng lên: nhồi máu cơ tim, suy động mạch vành 3.Da, cân, tổ chức liên kết mất tính đàn hồi nên da nhăn, tử cung sa ra ngoài âm đạo nhất làở các phụ nữ sanh con nhiều lần và có rách tầng sinh môn trước đó 4.Động mạch xơ cứng dần gây ra cao huyết áp và suy động mạch vành Xếp theo thứ tự thời gian thì các triệu chứng trên như sau: Tiền mãn kinh Mãn kinh Sau mãn kinh Estrogen ↓ Estrogen ↓↓ Estrogen ↓↓↓ Rối loạn kinh nguyệt Thay đổi tính tình Âm đạo khô teo Loãng xương Cơn bốc nóng mặt Hay lo lắng Giao hợp đau Bệnh tim mạch Vã mồ hôi ban đêm Dễ cáu gắt Dễ nhiễm trùng tăng Mất ngủ Kém tập trung suy nghĩ tiết niệu Bệnh Ít quan tâm tự chăm sóc Có thể són tiểu Alzheimer Bề ngoàiV.CÁC XÉT NGHIỆM CẦN THIẾT VÀ CHẨN ĐOÁN 1.Đánh giá thiếu máu: công thức máu, Hemoglobin, dung tích hồng cầu 2.Định lượng Cholesterole máu. Nếu bình thường có thể lập lại mỗi 3-5 năm 3.Chụp Xquang tuyến vú (nhũ ảnh) mỗi 3 năm. Nếu nghi ngờ có khối u thì làm siêu âm vú.Khi cần thiết có thể sinh thiết hay phẫu thuật lấ ...