Giáo án Lịch Sử lớp 10: Tình hình chính trị, kinh tế, văn hoá, dưới triều Nguyễn

I. Mục tiêu bài học: 1. Về kiến thức: - Giúp HS hiểu được: Tình hình chung về các mặt chính trị, kinh tế, văn hoá ở nước ta nửa đầu thế kỷ XIX dưới vương triều Nguyễn trước khi diễn ra cuộc kháng chiến chống cuộc xâm lược của thực dân Pháp. Thống trị nước ta vào lúc chế độ phong kiến đã bước vào giai đoạn suy vong lại là những người thừa kế của giai cấp thống trị cũ, vương triều Nguyễn không tạo được điều kiện đưa đất nước bước sang một giai đoạn phát triển...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo án Lịch Sử lớp 10: Tình hình chính trị, kinh tế, văn hoá, dưới triều Nguyễn Tình hình chính trị, kinh tế, văn hoá, dưới triều Nguyễn (Nửa đầu thế kỷ XIX)I. Mục tiêu bài học:1. Về kiến thức:- Giúp HS hiểu được: Tình hình chung về các mặt chính trị, kinh tế, văn hoá ở nước tanửa đầu thế kỷ XIX dưới vương triều Nguyễn trước khi diễn ra cuộckháng chiến chống cuộc xâm lược của thực dân Pháp. Thống trị nước ta vào lúc chế độ phong kiến đã bước vào giaiđoạn suy vong lại là những người thừa kế của giai cấp thống trị cũ,vương triều Nguyễn không tạo được điều kiện đưa đất nước bướcsang một giai đoạn phát triển mứi phù hợp với hoàn cảnh của thếgiới.2. Về tư tưởng, tình cảm.- Bồi dưỡng ý thức vươn lên, đổi mới trong học tập.- Giáo dục ý thức quan tâm đến đời sống của nhân dân đất nước màtrước hét là những người xung quanh.3. Về kỹ năng. Rèn luyện kỹ năng phân tích, so sánh gắn sự kiện với thực tếcụ thể.II. Thiết bị tài liệu Dạy - học.- Bản đồ Việt Nam (thời Minh Mạng, sau cải cách hành chính).- Một số tranh ảnh về kinh thành Huế, tranh dân gian...III. Tiến trình tổ chức Dạy - học.1. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi 1: Kể tên các loại hình nghệ thuật tiêu biểu của nước tatrong các thế kỷ XVI - XVIII. Qua đó nhận xét về đời sống tinh thầncủa nhân dân ta thời đó..2. Mở bài: Sau khi đánh lại các vương triều Tây Sơn, Nguyễn ánh lên ngôivua, thành lập nhà Nguyễn. Trong 50 năm đầu thống trị, nửa đầu thếkỷ XIX tình hình đất nước ta đang thay đổi như thế nào? Chúng tacùng tìm hiểu bài 25.3. Tổ chức dạy - học. Hoạt động của Thầy - trò Kiến thức cơ bảnHoạt động 1: I. Xây dựng và củng cố- GV gợi lại cho HS nhớ lại sự kiện bộ máy Nhà nước,1792 vua Quang Trung mất, Triều đình chính sách ngoại giao.rơi vào tình trạng lục đục, suy yếu nhâncơ hội đó Nguyễn ánh đã tổ chức tấncông các vương triều Tây Sơn. 1802 cácvương triều Tây Sơn lần lượt sụp đổ.Nguyễn ánh lên ngôi vua. - 1802 Nguyễn ánh lênGV giảng giải thêm về hoàn cảnh lịch sử ngôi (Gia Long). Nhàđất nước và thế giới khi nhà Nguyễn Nguyễn thành lập, đóngthành lập: đô ở Phú Xuân (Huế).Lần đầu tiên trong lịch sử một Triều đạiphong kiến cai quản một lãnh thổ rộnglớn thống nhất như ngày nay.+ Nhà Nguyễn thành lập vào lúc chế độphong kiến Việt Nam đã bước vào giaiđoạn suy vong.+ Trên thế giới chủ nghĩa tư bản đangphát triển, đẩy mạnh nhòm ngó, xâmlược thuộc địa, môt số đã bị xâm lược.- HS nghe, ghi nhớ:- GV tiếp tục trình bày:Trong bối cảnh lịch sử mới yêu cầu phảicủng cố ngay quyền thống trị của nhà * Tổ chức bộ máy NhàNguyễn. Vì vậy sau khi lên ngôi Gia nước.Long đã bắt tay vào việc tổ chức Bộ máy - Chính quyền TrungNhà nước. ương tổ chức theo mô- GV có thể dùng bản đồ Việt Nam thời hình thời Lê.Minh Mạng để chỉ các vùng từ Ninh - Thời Gia Long chiaBình trở ra Bắc là Chấn Bắc Thành, từ nước làm 3 vùng: BắcBình Thuận trở vào Nam là Chấn Gia Thành, Gia Định ThànhĐịnh Thành. Chính quyền Trung ương và Các Trực Doanhchỉ quản lý trực tiếp từ Thanh Hoá đến (Trung Bộ) do TriềuBình Thuận. Còn lại hai khu Tư trị Tổng đình trực tiếp cai quản.chấn có toàn quyền. Đó là giải pháp tìnhthế của vua Gia Long trong bối cảnh lúc - 1831 - 1832 Minhđầu mới lên ngôi. Mạng thực hiện một- HS nghe, ghi nhớ. cuộc cải cách hành- GV tiếp tục trình bày kết hợp dùng bản chính cia cả nước là 30đồ Việt Nam thời Minh Mạng yêu cầu tỉnh và một Phủ Thừahọc sinh quan sát và nhận xét. Thiên. Đứng đầu là tổng- HS quan sát lược đồ và nhận xét sự đốc tuần phủ hoạt độngphân chia tỉnh thời Minh Mạng. theo sự điều hành của- GV bổ sung chốt ý; Sự phân chia các Triều đình.tỉnh của Minh Mạng được dựa trên cơ sởkhoa học, phù hợp về mặt địa lý, dân cư,phong tục tập quán địa phương phù hợpvới phạm vi quản lý của 1 tỉnh. Là cơ sởđể phân chia các tỉnh như ngày nay. Vìvậy cải cách của Minh Mạng được đánhgiá rất cao. - Tuyển chọn quan lại;- HS nghe, ghi nhớ. thông qua giáo dục,- GV trình bày tiếp về tổ chức Nhà nước khoa cử.thời Nguyễn. - Luật pháp ban hành Hoàng triều lluật lệ với- HS nghe, ghi chép. 400 điều hà khắc. - Quân đội : được tổ chức quy củ trang bị đầy đủ song lạc hậu, thô sơ.- Phát vấn: So sánh bộ máy Nhà nướcthời Nguyễn với thời Lê Sơ em có nhậnxét gì?- HS suy nghĩ trả lời.- GV bổ sung kết luận: Nhìn chung bộmáy Nhà nước thời Nguyễn giống thờiLê Sơ, có cả cách chút ít. Song nhữngcải cách của nhà Nguyễn nhằm tập trungquyền hành vào tay vua. Vì vậy Nhànước thời Nguyễn cũng chuyên chế nhưthời Lê Sơ. * Ngoại giao.- HS lắng nghe, ghi nhớ. - Thần phục nhà ThanhHoạt động 2: (Trung Quốc). - Bắt Lào - Campuchia- GV trình bày khái quát chính sáchngoại giao của nhà Nguyễn. thần phụ. - Với phương Tây- HS nghe, ghi chép. đóng cửa, không chấp nhận việc đặt quan hệ ngoại giao của họ.- Phát vấn: Em có nhận xét về chính sáchngoại giao của nhà Nguyễn, mặt tích cựcvà hạn chế.- HS suy nghĩ trả lời.- GV bổ sung, kết luận;+ Tích cực: Giữ được quan hệ thân thiệnvới các nước láng giềng nhất là TrungQuốc.+ Hạn ...