Giáo trình Lý thuyết thống kê và phân tích dự báo: Phần 1 gồm nội dung 5 chương đầu tài liệu. Nội dung phần 1 trình bày về tổng quan về thống kê học, khái quát các giai đoạn của quá trình nghiên cứu thống kê, phân tổ thống kê, các mức độ của hiện tượng kinh tế - xã hội, điều tra chọn mẫu. Mời bạn đọc tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Lý thuyết thống kê và phân tích dự báo: Phần 1 - Chu Văn Tuấn
CHU VĂN TUẤN
GIÁO TRÌNH
LÝ THUYẾT THỐNG KÊ VÀ PHÂN
TÍCH DỰ BÁO
NXB TÀI CHÍNH
M ồi n ố i đ ầ u
Là công cụ không thể thiếu trong hoạt động
nghiên cứu và công tác thực tiễn, Lý thuyết Thống kê đã
trở thành một môn học cơ sở của sinh viên tất cả các
* »
chuyên ngành khôi kinh tế. Môn học đã được xuất bản
thành giáo trình nhiều lần. Lần này “G iá o trìn h Lý
thu yết T h ôn g k ê và P h â n tích d ự b á o ” được biên
soạn trên cơ sỏ tiếp thu những nội dung và kinh nghiệm
giảng dạy môn Lý thuyết Thống kê trong nhiều năm
qua và yêu cầu ứng dụng trong quản lý kinh tế theo xu
thê hội nhập.
Giáo trình biên soạn lần này có nhiều thay đổi,
nhằm phục vụ giảng dạy, học tập của giáo viên và sinh
viên trong tất cả các chuyên ngành của Học viện Tài
chính, đồng thời là tài liệu tham khảo cho tất cả những
người quan tâm đến lĩnh vực thống kê.
Giáo trình do TS. Chu Văn Tuấn và TS. Phạm
Thị Kim Vân đồng chủ biên, cùng tham gia biên soạn là
tập thể giảng viên Bộ môn Thông kè và phân tích dự
báo- Học viện Tài chính bao gồm:
- TS. Chu Văn Tuấn, biên soạn chương 1, 2;
- TS. Phạm Thị Kim Vân biên soạn chương 6, 9;
- Ths. Đinh H ải Phong biên soạn chương 3;
- Ths. Vũ Thị Mận ưà Ths. Nguyễn Lan Phương
biên soạn chương 8;
- Ths. H oàng Thị H oa và Ths. Trần Thị H oa
Thơm biên soạn chương 5;
- Ths. P hạm Tiểu Thanh và Ths. Trần Thị H òa
biên soạn chương 4;
- CN. Nguyễn Văn Thông và Ths. Nguyễn Mạnh
Thắng biên soạn chương 7.
Mặc dù tập thể tác giả đã có rất nhiều cô gắng
trong quá trình biên soạn, song không thể tránh khỏi
những khiếm khuyết. Tập thể tác giả rất mong nhận
được những ý kiến đóng góp chân thành của bạn đọc để
lần xuất bản sau được hoàn thiện hơn.
Học viện Tài chính và tập thể tác giả chân thành
cảm ơn các nhà khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Mùi;
PGS.TS. Tăng Văn Khiên; PGS.TS. Trần Thị Kim Thu;
PGS.TS. Nguyễn Văn Dần; PGS.TS. Trần Xuân Hải;
TS. Lý Minh Khải; TS. Phạm Thị Thắng đã có nhiều ý
kiến đóng góp quý báu trong quá trình biên soạn,
nghiệm thu và hoàn chỉnh góp phần nâng cao chất
lượng khoa học của giáo trình này.
H à Nội, thán g 8 năm 2008
BAN QUẢN LÝ KHOA HỌC
HỌC VIỆN TÀI CHÍNH
4
Chương 1
TỔNG QUAN VỂ THÔNG KÊ HỌC
1. Sơ Lư ơ c Sư RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIÊN CỦA
KHOA HỌC THONG KE
Thông kê học là một môn khoa học xã hội, ra đời
và phát triển do nhu cầu hoạt động thực tiễn xã hội.
Trước khi trở thành một môn khoa học độc lập, thổng kê
học đã có một nguồn gốic lịch sử phát triển khá lâu. Đó
là cả một quá trình tích luỹ kinh nghiệm từ giản đơn
đên phức tạp, được đúc rút dần thành lý luận khoa học
ngày càng hoàn chỉnh.
Thông kê và hạch toán đã xuất hiện trong thời
tiến cổ đại, cách kỷ nguyên chúng ta hàng nghìn năm về
trước. Từ thời kỳ chiếm hữu nô lệ, các chủ nô đã tìm
cách ghi chép, tính toán đế nắm được tài sản của mình
(sô nô lệ, sô súc vật và các tài sản khác), ở Trung quốc,
Cổ Hy Lạp, La Mã, Ai Cập... người ta đã tìm thấy một
số di tích cổ’ đại chứng tỏ ngay từ thời kỳ này người ta
đã biêt ghi chép sô liệu. Nhưng công việc ghi chép còn
giản đơn, tiến hành trong phạm vi nhỏ hẹp, chưa mang
tính thông kê rõ rệt.
Dưới chế độ phong kiến, công tác thông kê đã
phát triển ở hầu hết các quốic gia châu Á, châu Âu đều
đã có tổ chức nhiều việc đăng ký và kê khai với phạm vi
rộng, nội dung phong phú có tính chất thống kê rõ rệt,
như; đăng ký nhân khẩu, kê khai ruộng đất và các tài
sản khác... Việc đăng ký kê khai này phục vụ cho việc
thu thuế và bắt lính của giai cấp thống trị. Thống kê tuy
đã có tiến bộ nhưng chưa được đúc kết thành lý luận và
chưa trở thành một môn khoa học độc lập.
Cuối th ế kỷ XVII, lực lượng sản xuất phát triển
mạnh làm cho phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa
ra đòi. Kinh tê hàng hoá phát triển dẫn đến các ngành
sản xuất riêng biệt tăng thêm, phần công lao động xã
hội ngày càng phát triển. Tính chất xã hội của xản xuất
ngày càng cao, thị trường được mở rộng không chỉ phạm
vi một nước mà mở rộng ra trên phạm vi toàn thế giới.
Hoạt động kinh tế, xã hội ngày càng phức tạp, các giai
cấp xã hội phân hoá nhanh và đấu tranh giai cấp trở
nên gay gắt. Để phục vụ cho các mục đích kinh tế, chính
trị và quân sự, nhà nước tư bản và các chủ tư bản cần
rất nhiều thông tin thường xuyên về thị trường, giá cả,
sản xuất, nguyên nhiên vật liệu, lao động, dân sô... Do
đó công tác thông kê phát triển nhanh chóng. Sự cố
gắng tìm hiểu các hiện tượng và quá trình kinh tê xã hội
thông qua các biểu hiện về lượng đòi hỏi những người
làm công tác khoa học, những người làm công tác quản
6
lý nhà nước, quản lý kinh doanh đi vào nghiên cứu lý
luận và phương pháp thu thập tính toán số liệu thống
kê. Các tài liệu sách báo về thống k ...