Hát nói Dương Khuê - sự tiếp nối mạch văn chương của người tài tử
Số trang: 6
Loại file: pdf
Dung lượng: 485.40 KB
Lượt xem: 10
Lượt tải: 0
Xem trước 2 trang đầu tiên của tài liệu này:
Thông tin tài liệu:
Khác với hát nói của nhà nho tài tử nửa cuối thế kỉ XVIII - nửa đầu thế kỉ XIX thiên về thị tài, hành lạc; hát nói của Dương Khuê vừa thị tài, hành lạc lại vừa kí ngụ tâm tình, trào phúng, phản ảnh những nỗi niềm ưu tư của người trí thức trước cảnh nước mất nhà tan. Nhờ có Dương Khuê mà mạch nguồn văn chương của người tài tử được giữ gìn, hồi sinh và có nhiều đóng góp quan trọng cho quá trình hiện đại hóa văn học Việt Nam đầu thế kỉ XX.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hát nói Dương Khuê - sự tiếp nối mạch văn chương của người tài tửUED Journal of Social Sciences, Humanities & Education – ISSN 1859 - 4603 TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI, NHÂN VĂN VÀ GIÁO DỤC HÁT NÓI DƯƠNG KHUÊ - SỰ TIẾP NỐI MẠCH VĂN CHƯƠNG CỦA NGƯỜI TÀI TỬ Nhận bài: 09 – 02 – 2020 Hà Ngọc Hòa Chấp nhận đăng: 20 – 03 – 2020 Tóm tắt: Khác với hát nói của nhà nho tài tử nửa cuối thế kỉ XVIII - nửa đầu thế kỉ XIX thiên về thị tài, http://jshe.ued.udn.vn/ hành lạc; hát nói của Dương Khuê vừa thị tài, hành lạc lại vừa kí ngụ tâm tình, trào phúng, phản ảnh những nỗi niềm ưu tư của người trí thức trước cảnh nước mất nhà tan. Nhờ có Dương Khuê mà mạch nguồn văn chương của người tài tử được giữ gìn, hồi sinh và có nhiều đóng góp quan trọng cho quá trình hiện đại hóa văn học Việt Nam đầu thế kỉ XX. Từ khóa: Dương Khuê; hát nói; nhà nho tài tử; thị tài; hành lạc. cứu, hát nói của Dương Khuê lại có phần “trắc trở” với1. Đặt vấn đề những ý kiến trái chiều. Trong công trình “Việt-Hán văn Hát nói là một thể loại được các nhà nho tài tử nửa khảo” của Phan Kế Bính, xuất bản năm 1918, là côngsau thế kỉ XVIII- nửa đầu thế kỉ XIX yêu thích và trình sớm nhất có đề cập đến thơ ca của Dương Khuêthường xuyên sử dụng để chuyển tải những nội dung “Những nhà văn Nôm nổi danh cận thời nhiều lắmmới của đời sống đô thị như thị tài, hành lạc, huê tình. không kể xiết được nay đan cử mấy nhà hiển danh nhấtNhưng đến nửa sau thế kỉ XIX, khi đất nước rơi vào tay như cụ Thượng Trứ, cụ Tam nguyên Yên đổ, cụ Thượnggiặc, khi trào lưu nhân đạo chủ nghĩa lui xuống hàng Vân đình,… Văn cụ Vân đình hồn hậu, có khí tượngthứ yếu, chủ nghĩa yêu nước được đề cao, thì nội dung ung dung đài các, tựa như ông đại thần mặc áo đại triềucủa hát nói đã có nhiều thay đổi. Nằm trong giai đoạn ngồi chốn cung đường” (Phan, 1938, tr.181). Tuy đượcnày, hát nói Dương Khuê không chỉ tiếp nối mạch Phan Kế Bính đánh giá cao, nhưng các công trìnhnguồn văn chương của người tài tử mà còn kí ngụ tâm nghiên cứu kế cận như “Việt Nam văn học (1939), Việttình, trào phúng, châm biếm… phản ảnh những nỗi Nam văn học sử yếu (1941), Việt Nam thi văn hợpniềm của người trí thức trước cảnh nước mất nhà tan. tuyển” (1942) của Dương Quảng Hàm; “Việt Nam văn học sử trích yếu” (1949) của Nghiêm Toản… hầu như2. Nội dung không đề cập đến cuộc đời và thơ văn của Dương Khuê. Dương Khuê (1839-1902) sáng tác hát nói không Đến năm 1952, trong công trình “Văn học Việt Namnhiều. Theo “Việt Nam ca trù biên khảo” của Bùi Bằng hậu bán thế kỉ XIX” của Nguyễn Tường Phượng, BùiĐoàn, Đỗ Trọng Huề (Đỗ & Đỗ, 1994), “Tâm trạng của Hữu Sủng, nhà thơ mới được đề cập, nhận định chi tiếtDương Khuê và Dương Lâm” của Dương Thiệu Tống hơn “Những tác phẩm của Dương Khuê để lại phần(Dương, 1995), thì Dương Khuê chỉ có trên mười bài nhiều là những bài hát nói. Lời văn êm ái, uyển chuyển,hát nói trong suốt cuộc đời hành đạo - ẩn dật. Khác với giàu tình cảm. Ông sinh vào lúc Nho học tàn cục, quốchát nói của Nguyễn Khuyến, Tú Xương, luôn mang tính gia mất chủ quyền, nên cũng như bạn đồng thời là Chu“ổn định” qua nhìn nhận, đánh giá của các nhà nghiên Mạnh Trinh, ông lấy rượu thơ, ca xướng, gió mát trăng trong để tiêu khiển. Nhưng ông không lãng mạn như thi sĩ họ Chu, văn ông vẫn đượm mầu đạo đức, mặc dầu là* Tác giả liên hệ thứ đạo đức cuối mùa” (T. P. Nguyễn & Bùi, 1952, Hà Ngọc Hòa Trường Đại học Khoa học - Đại học Huế tr.89-90). Sau “Văn học Việt Nam hậu bán thế kỉ XIX”, Email: hangochoa@gmail.com37 | Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục, Tập 10, số 1 (2020), 37-42Hà Ngọc Hòathơ văn của Dương Khuê được các nhà nghiên cứu ở cả phận thơ ca của ông đã lạc vào chốn bình khang bằnghai miền Nam-Bắc tiếp cận nhiều và có tính hệ thống. Ở thể loại ca trù là vì thế.” (T. P. Nguyễn & Bùi, 1952,miền Nam, năm 1961, trong công t ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hát nói Dương Khuê - sự tiếp nối mạch văn chương của người tài tửUED Journal of Social Sciences, Humanities & Education – ISSN 1859 - 4603 TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI, NHÂN VĂN VÀ GIÁO DỤC HÁT NÓI DƯƠNG KHUÊ - SỰ TIẾP NỐI MẠCH VĂN CHƯƠNG CỦA NGƯỜI TÀI TỬ Nhận bài: 09 – 02 – 2020 Hà Ngọc Hòa Chấp nhận đăng: 20 – 03 – 2020 Tóm tắt: Khác với hát nói của nhà nho tài tử nửa cuối thế kỉ XVIII - nửa đầu thế kỉ XIX thiên về thị tài, http://jshe.ued.udn.vn/ hành lạc; hát nói của Dương Khuê vừa thị tài, hành lạc lại vừa kí ngụ tâm tình, trào phúng, phản ảnh những nỗi niềm ưu tư của người trí thức trước cảnh nước mất nhà tan. Nhờ có Dương Khuê mà mạch nguồn văn chương của người tài tử được giữ gìn, hồi sinh và có nhiều đóng góp quan trọng cho quá trình hiện đại hóa văn học Việt Nam đầu thế kỉ XX. Từ khóa: Dương Khuê; hát nói; nhà nho tài tử; thị tài; hành lạc. cứu, hát nói của Dương Khuê lại có phần “trắc trở” với1. Đặt vấn đề những ý kiến trái chiều. Trong công trình “Việt-Hán văn Hát nói là một thể loại được các nhà nho tài tử nửa khảo” của Phan Kế Bính, xuất bản năm 1918, là côngsau thế kỉ XVIII- nửa đầu thế kỉ XIX yêu thích và trình sớm nhất có đề cập đến thơ ca của Dương Khuêthường xuyên sử dụng để chuyển tải những nội dung “Những nhà văn Nôm nổi danh cận thời nhiều lắmmới của đời sống đô thị như thị tài, hành lạc, huê tình. không kể xiết được nay đan cử mấy nhà hiển danh nhấtNhưng đến nửa sau thế kỉ XIX, khi đất nước rơi vào tay như cụ Thượng Trứ, cụ Tam nguyên Yên đổ, cụ Thượnggiặc, khi trào lưu nhân đạo chủ nghĩa lui xuống hàng Vân đình,… Văn cụ Vân đình hồn hậu, có khí tượngthứ yếu, chủ nghĩa yêu nước được đề cao, thì nội dung ung dung đài các, tựa như ông đại thần mặc áo đại triềucủa hát nói đã có nhiều thay đổi. Nằm trong giai đoạn ngồi chốn cung đường” (Phan, 1938, tr.181). Tuy đượcnày, hát nói Dương Khuê không chỉ tiếp nối mạch Phan Kế Bính đánh giá cao, nhưng các công trìnhnguồn văn chương của người tài tử mà còn kí ngụ tâm nghiên cứu kế cận như “Việt Nam văn học (1939), Việttình, trào phúng, châm biếm… phản ảnh những nỗi Nam văn học sử yếu (1941), Việt Nam thi văn hợpniềm của người trí thức trước cảnh nước mất nhà tan. tuyển” (1942) của Dương Quảng Hàm; “Việt Nam văn học sử trích yếu” (1949) của Nghiêm Toản… hầu như2. Nội dung không đề cập đến cuộc đời và thơ văn của Dương Khuê. Dương Khuê (1839-1902) sáng tác hát nói không Đến năm 1952, trong công trình “Văn học Việt Namnhiều. Theo “Việt Nam ca trù biên khảo” của Bùi Bằng hậu bán thế kỉ XIX” của Nguyễn Tường Phượng, BùiĐoàn, Đỗ Trọng Huề (Đỗ & Đỗ, 1994), “Tâm trạng của Hữu Sủng, nhà thơ mới được đề cập, nhận định chi tiếtDương Khuê và Dương Lâm” của Dương Thiệu Tống hơn “Những tác phẩm của Dương Khuê để lại phần(Dương, 1995), thì Dương Khuê chỉ có trên mười bài nhiều là những bài hát nói. Lời văn êm ái, uyển chuyển,hát nói trong suốt cuộc đời hành đạo - ẩn dật. Khác với giàu tình cảm. Ông sinh vào lúc Nho học tàn cục, quốchát nói của Nguyễn Khuyến, Tú Xương, luôn mang tính gia mất chủ quyền, nên cũng như bạn đồng thời là Chu“ổn định” qua nhìn nhận, đánh giá của các nhà nghiên Mạnh Trinh, ông lấy rượu thơ, ca xướng, gió mát trăng trong để tiêu khiển. Nhưng ông không lãng mạn như thi sĩ họ Chu, văn ông vẫn đượm mầu đạo đức, mặc dầu là* Tác giả liên hệ thứ đạo đức cuối mùa” (T. P. Nguyễn & Bùi, 1952, Hà Ngọc Hòa Trường Đại học Khoa học - Đại học Huế tr.89-90). Sau “Văn học Việt Nam hậu bán thế kỉ XIX”, Email: hangochoa@gmail.com37 | Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục, Tập 10, số 1 (2020), 37-42Hà Ngọc Hòathơ văn của Dương Khuê được các nhà nghiên cứu ở cả phận thơ ca của ông đã lạc vào chốn bình khang bằnghai miền Nam-Bắc tiếp cận nhiều và có tính hệ thống. Ở thể loại ca trù là vì thế.” (T. P. Nguyễn & Bùi, 1952,miền Nam, năm 1961, trong công t ...
Tìm kiếm theo từ khóa liên quan:
Nhà nho tài tử Hát nói Dương Khuê Kí ngụ tâm tình Mạch nguồn văn chương Hiện đại hóa văn học Việt NamGợi ý tài liệu liên quan:
-
Thơ vịnh Kiều trên Nam Phong tạp chí
5 trang 20 0 0 -
Nhân vật dục vọng trong tiểu thuyết Nam Bộ đầu thế kỉ XX
13 trang 15 0 0 -
Từ láy trong truyện ngắn nhóm Việt
6 trang 14 0 0 -
Bàn về quá trình vận động của truyện trinh thám Việt Nam
3 trang 14 0 0 -
23 trang 13 0 0
-
234 trang 10 0 0
-
Tản Đà - từ nhà Nho tài tử đến nhà Nho tân thời
7 trang 9 0 0 -
Luận văn Thạc sĩ Ngôn ngữ Văn học và Văn hoá Việt Nam: Tiểu thuyết luận đề của Khái Hưng
104 trang 8 0 0 -
Tản Đà - từ nhà nho tài tử đến kiểu tác giả lãng mạn hiện đại
6 trang 7 0 0 -
Xu thế sáng tác hướng tâm và ly tâm trong thơ Nguyễn Công Trứ
9 trang 6 0 0