Hệ thống lưu ký chứng khoán

Cùng tham khảo tài liệu "Hệ thống lưu ký chứng khoán", tài liệu này sẽ giúp bạn nắm bắt các kiến thức về lưu ký chứng khoán, hệ thống lưu ký chứng khoán, hệ thống lưu ký hỗn hợp, hệ thống lưu ký chứng khoán ở các nước trên thế giới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hệ thống lưu ký chứng khoán Hệ thống lưu ký chứng khoánThị trường chứng khoán là một sân chơi cho tất cả những ai ưa mạo hiểm và kiếmtiền từ chính những mạo hiểm ấy với một niềm tin bất biến “nơi nào rủi ro cao nơiấy lợi nhuận cao”. Nói như vậy không có nghĩa là tham gia thị trường chứngkhoán giống như tự do bước chân vào “chợ”, mà phải tuân theo những thủ tục nhấtđịnh. Một chu trình giao dịch chứng khoán trải qua nhiều thủ tục: lưu ký chứngkhoán, đặt lệnh, khớp lệnh, bù trừ chứng khoán và cuối cùng là thanh toán chứngkhoán. Trong đó lưu ký chứng khoán là điều kiện tiên quyết để có một chiếc vévào cửa thị trường chứng khoán.Vậy trước hết, lưu ký chứng khoán là gì?Lưu ký (Deposit) là việc gửi chứng chỉ chứng khoán như tờ cổ phiếu, trái phiếu,hoặc các loại giấy tờ hợp pháp chứng minh quyền sở hữu chứng khoán vào hệthống lưu ký. Chứng khoán đã được lưu ký sẽ được ghi nhận vào tài khoản lưu kýchứng khoán đứng tên nhà đầu tư. Khi chứng khoán được giao dịch, tài khoản củanhà đầu tư sẽ được ghi tăng hoặc giảm mà không cần phải trao tay tờ chứng chỉchứng khoán. Lưu ký chứng khoán là bắt buộc trước khi muốn chứng khoán đượcgiao dịch qua sàn giao dịch của Trung tâm giao dịch chứng khoán, nó như mộtbước khởi đầu nhằm tiện lợi và đơn giản hóa các thủ tục về sau.Thị trường chứng khoán Việt Nam tính đến năm 2007 mới được 7 tuổi đời nhưngđã có những bước tiến nhanh chóng trong việc kiện toàn chu trình giao dịch để“dọn đường quang lối” cho thị trường “lớn nhanh như thổi” này phát triển. Việccải tiến hệ thống lưu ký chứng khoán ở Việt Nam ngay sau khi Luật chứng khoánra đời (2007) là một bằng chứng mạnh mẽ nhất cho nỗ lực này.Hệ thống lưu ký chứng khoánHệ thống lưu ký chứng khoán trước đây ở Việt Nam được quy định rõ trongChương V- Đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán – Nghị định144CP, gồm hai bước cụ thể. Thứ nhất, việc lưu ký chứng khoán của các nhà đầutư chỉ được thực hiện tại các thành viên lưu ký của Trung tâm giao dịch chứngkhoán nên chứng khoán của các nhà đầu tư sẽ được tập trung tại Trung tâm giaodịch chứng khoán và Trung tâm lưu ký chứng khoán qua các thành viên lưu ký.Sau đó các thành viên lưu ký sẽ lưu ký chứng khoán khách hàng của mình tạiTrung tâm giao dịch và Trung tâm giao dịch, nơi mà họ đã mở tài khoản lưu kýcủa chính mình. Lúc đó, Trung tâm giao dịch chứng khoán Việt Nam đóng vai tròlà Trung tâm lưu ký. Các thành viên lưu ký bao gồm các công ty chứng khoán vàcác ngân hàng thương mại đã được Uỷ Ban Chứng Khoán Nhà Nước cấp phéphoạt động lưu ký và đã đăng ký làm thành viên lưu ký của Trung tâm giao dịchchứng khoán.Tính đến đầu năm 2007, Trung tâm giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ ChíMinh có 14 thành viên lưu ký, trong đó 11 thành viên lưu ký là các công ty chứngkhoán và 3 thành viên lưu ký là các ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam. Trướcđây nhà đầu tư trong nước chỉ được lưu ký chứng khoán tại thành viên lưu kýtrong nước - là các công ty chứng khoán hoặc các ngân hàng thương mại trongnước, nhà đầu tư nước ngoài chỉ được lưu ký tại thành viên lưu ký nước ngoài - làcác công ty chứng khoán liên doanh với nước ngoài hoặc các ngân hàng thươngmại liên doanh với nước ngoài hoặc các chi nhánh ngân hàng nước ngoài đanghoạt động hợp pháp tại Việt Nam.Quy định này đã được thay đổi, theo Quyết định số 51/2003/QĐ-BTC ngày15/04/2003 của Bộ Tài Chính về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chếlưu ký, thanh toán bù trừ và đăng ký chứng khoán, nhà đầu tư trong và ngoài cóthể mở tài khoản lưu ký chứng khoán ở bất kỳ thành viên lưu ký nào. Sau khithành viên hoàn tất việc tái lưu ký tại Trung tâm giao dịch chứng khoán thì chứngkhoán đó mới được phép giao dịch.Theo quy định, mỗi nhà đầu tư chỉ được mở một tài khoản lưu ký tại một thànhviên lưu ký. Do vậy nhà đầu tư cần tìm hiểu trước để lựa chọn một thành viên lưuký thích hợp cho mình. Trong trường hợp muốn đổi sang một thành viên lưu kýkhác, nhà đầu tư sẽ mở tài khoản lưu ký mới tại thành viên lưu ký mới, đồng thờiphải làm các thủ tục đóng tài khoản lưu ký tại thành viên lưu ký cũ và yêu cầuthành viên lưu ký này chuyển số dư chứng khoán sang tài khoản lưu ký tại thànhviên lưu ký mới. Ngoài ra, có những trường hợp ngoại lệ, các đối tượng như Ngânhàng Nhà nước hay tổ chức tín dụng được phép tham gia đấu thầu, phát hành hoặcbảo lành phát hành trái phiếu Chính phủ cũng có thể mở tài khoản lưu ký tại Trungtâm giao dịch như các thành viên khác.Hệ thống lưu ký này là một cơ cấu “hai cửa”, hoặc có thể gọi “đa cấp”, nhà đầu tưkhông thể trực tiếp lưu ký chứng khoán tại Trung tâm mà phải qua các thành viênlưu ký và tất nhiên chịu một mức phí nhất định, và đối với các ngân hàng thươngmại dịch vụ nhận lưu ký là một hình thức kinh doanh ngày càng hấp dẫn.Hệ thống lưu ký hỗn hợpTheo Luật chứng khoán 2007, Trung tâm lưu ký chứng khoán sẽ tách ra hoạt độngđộc lập so với Trung tâm giao dịch chứng khoán, và tiến hành cung cấp dịch vụnhư một tổ chức phi lợi nhuận. Hệ thống lưu ký vẫn mang bản chất một cơ cấu “đacấp”.Một phương án kết hợp có thể tính tới. Nhà đầu tư mở tài khoản lưu ký tại cácthành viên lưu ký và sau đó các thành viên lưu ký sẽ tiến hành lưu ký từng tàikhoản riêng biệt của từng nhà đầu tư tại Trung tâm lưu ký. Như vậy các nhà đầu tưdễ dàng kiểm tra tài khoản của mình ngay tại Trung tâm giao dịch, và mức phí lưuký cũng giảm thiểu đáng kể. Hệ thống này được gọi là cơ cấu lưu ký hỗn hợp, vìđó là sự kết hợp giữa mô hình “đa cấp” và “đơn cấp”.Theo các chuyên gia về công nghệ thông tin, việc xây dựng một Trung tâm lưu kýđộc lập ở Việt Nam sẽ đắt đỏ, tối thiểu chi phí phải cao gấp hơn 3 lần chi phí cầnthiết để thành lập một công ty chứng khoán trung bình. Chính vì vậy điều kiện tiênquyết để Việt Nam hay bất kì một quốc gia nào sỏ hữu một Trung tâm lưu ký“hoàn hảo” là qui mô thị trường rộng lớn, số lượng các nhà đầu tư cao, khối lượnggiao dịch tương đối nhiều; tóm lại đó phải là một thị trường sô ...