Khai thác sữa nâng cao chất lượng vệ sinh

Chất lượng sữa tươi của bò sữa bị giảm, nghĩa là không đạt tiêu chuẩn chất lượng sữa tươi theo quy định qua kiểm tra chất lượng vệ sinh của sữa như: Màu, mùi, vị, tạp chất, tỷ lệ nhiễm vi sinh, nấm, men, tính acid, tính khúc xạ, độ đậm đặc... và kiểm tra thành phần của sữa như: Tỷ lệ bơ, vật chất khô... sữa không bán được hoặc bán với giá thấp hơn, hiệu quả chăn nuôi không cao, có rất nhiều nguyên nhân nhưng nguyên nhân cơ bản vẫn là: Kỹ thuật chăm sóc nuôi dưỡng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khai thác sữa nâng cao chất lượng vệ sinhPhïng quèc qu¶ng-NguyÔn xu©n Tr¹ch Khai th¸c s÷aN¨ng suÊt-chÊt l−îng-vÖ sinh Nhµ xuÊt b¶n n«ng nghiÖpPhïng quèc qu¶ng-NguyÔn xu©n Tr¹ch Khai th¸c s÷aN¨ng suÊt-chÊt l−îng-vÖ sinh Nhµ xuÊt b¶n n«ng nghiÖp Hµ néi-2002 Lêi giíi thiÖu HiÖn nay ch¨n nu«i bß s÷a ë n−íc ta ®ang cãnh÷ng b−íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, theo tinh thÇn QuyÕt®Þnh sè 167/2001/Q§-TTg cña Thñ t−íng ChÝnh phñ,®Ó phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 chóng ta cã 200.000 conbß s÷a vµ s¶n xuÊt ra l−îng s÷a ®¸p øng ®−îc 40%nhu cÇu tiªu dïng trong n−íc. N−íc ta ®· cã lÞch sö ch¨n nu«i bß s÷a trªn 40n¨m nay. Tuy nhiªn ®©y vÉn lµ nghÒ míi ®èi víi ®a sèng−êi ch¨n nu«i. Hä cßn thiÕu nhiÒu kinh nghiÖm vµc¸c hiÓu biÕt vÒ kü thuËt, ®Æc biÖt lµ trong kh©u khaith¸c s÷a. Khai th¸c s÷a lµ mét trong nh÷ng kh©u rÊt quanträng trong ch¨n nu«i bß s÷a. Nã cã ¶nh h−ëng rÊt lín®Õn n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng s¶n phÈm. Khai th¸c s÷akh«ng ®óng kü thuËt ch¼ng nh÷ng lµm gi¶m hiÖu qu¶kinh tÕ ch¨n nu«i bß s÷a mµ cßn cã nguy c¬ dÉn ®Õnlµm háng bß, bß bÞ bÖnh vµ ph¶i lo¹i th¶i. Tr−íc t×nhh×nh ®ã chóng t«i cho xuÊt b¶n cuèn “Khai th¸c s÷a:n¨ng suÊt-chÊt l−îng-vÖ sinh” cña TS Phïng QuècQu¶ng vµ TS NguyÔn Xu©n Tr¹ch. S¸ch ®Ò cËp ®Õnnh÷ng vÊn ®Ò c¬ së khoa häc cña viÖc khai th¸c s÷acòng nh− nh÷ng h−íng dÉn thùc hµnh cô thÓ. Chóngt«i tin r»ng s¸ch sÏ rÊt cã Ých vµ thiÕt thùc ®èi víi c¸cc¸n bé nghiªn cøu, c¸n bé gi¶ng d¹y vµ sinh viªn ch¨nnu«i-thó y cña c¸c tr−êng ®¹i häc, c¸c c¸n bé lµmc«ng t¸c ph¸t triÓn ch¨n nu«i còng nh− ®«ng ®¶o bµcon ch¨n nu«i bß s÷a. Tr©n träng giíi thiÖu cuèn s¸ch víi b¹n ®äc vµmong nhËn ®−îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp ®Ó lÇn xuÊtb¶n sau cuèn s¸ch ®−îc hoµn thiÖn h¬n. NHµ XuÊt b¶n N«ng nghiÖp Ch−¬ng 1 tuyÕn s÷a vµ bÇu vó1. TuyÕn s÷a TuyÕn s÷a (hay cßn gäi lµ tuyÕn vó) lµ c¬ quans¶n xuÊt s÷a cña bß (H×nh 1). TuyÕn vó bao gåm m«tuyÕn vµ m« liªn kÕt, ngoµi ra cßn cã hÖ c¬, m¹chqu¶n, l©m ba vµ thÇn kinh. H×nh 1: TuyÕn s÷a cña bß a. M« tuyÕn M« tuyÕn gåm 2 phÇn chÝnh: hÖ thèng tuyÕnbµo vµ hÖ thèng èng dÉn (H×nh 2). §ã lµ c¬ quan t¹os÷a duy nhÊt ë bß. Sù ph¸t triÓn cña tuyÕn cã liªn quantrùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt s÷a. §éng m¹ch TB ph©n Xoang Mµng ®¸y èng dÉn TB c¬ biÓu m« H×nh 2: TuyÕn bµo vµ èng dÉn s÷a - TuyÕn bµo TuyÕn bµo (nang tuyÕn, bao tuyÕn) lµ ®¬n vÞchÕ tiÕt chñ yÕu cña tuyÕn s÷a (H×nh 3). TuyÕn bµo cãsè l−îng rÊt lín (kho¶ng 80.000 tuyÕn bµo/cm3).TuyÕn bµo cã d¹ng khèi cÇu, mÆt trong ®−îc bao phñbëi c¸c tÕ bµo biÓu m« tuyÕn (tÕ bµo tiÕt s÷a). §ã lµtËp hîp mét tÇng tÕ bµo th−îng b× ®¬n. H×nh d¹ng tÕbµo thay ®æi theo chu kú ph©n tiÕt s÷a. Khi ph©n tiÕtm¹nh, trong tÕ bµo tÝch tr÷ nhiÒu dÞch ph©n tiÕt. TÕbµo cã h−íng h×nh trô cao ®Çu nhá h−íng vµo xoangtuyÕn bµo. TÕ bµo tuyÕn chøa nhiÒu h¹t mì vµ proteincã kÝch th−íc kh¸c nhau. Khi kh«ng ph©n tiÕt tÕ bµobiÓu m« tuyÕn thu hÑp l¹i. H×nh 3: CÊu t¹o tuyÕn bµo ChÝnh gi÷a mçi tuyÕn bµo cã mét xoang, gäi lµxoang tiÕt. Xoang nµy ¨n th«ng víi èng dÉn s÷a nhá.Trong bÇu vó, tuyÕn bµo hîp l¹i víi nhau thµnh tõngchïm ng−êi ta gäi lµ chïm tuyÕn bµo hoÆc tiÓu thuú.Mçi mét phÇn t− bÇu vó ®−îc tËp hîp bëi nhiÒu chïmtuyÕn bµo vµ biÖt lËp víi nhau bëi líp ng¨n mµng treogi÷a vµ c¸c m« liªn kÕt kh¸c. - HÖ thèng èng dÉn vµ bÓ s÷a HÖ thèng èng dÉn bao gåm hÖ thèng èng, ph©nnh¸nh theo kiÓu cµnh c©y, b¾t ®Çu lµ c¸c èng dÉn s÷anhá xuÊt ph¸t tõ c¸c xoang tiÕt cña tuyÕn bµo (nªn cßngäi lµ c¸c èng dÉn tuyÕn bµo). NhiÒu èng dÉn nhá tËptrung l¹i thµnh mét èng dÉn trung b×nh. NhiÒu èng dÉntrung b×nh tËp trung l¹i thµnh èng dÉn lín. NhiÒu èngdÉn lín ®æ vÒ bÓ s÷a. BÓ s÷a ®−îc ph©n ra lµm 2 phÇn, phÇn trªn gäilµ bÓ tuyÕn, phÇn d−íi gäi lµ bÓ ®Çu vó. Giíi h¹n gi÷a2 bÓ lµ nÕp nh¨n niªm m¹c vßng. Cuèi cïng lµ lç ®Çuvó. Cuèi cïng cña nóm vó cã c¬ th¾t ®Çu nóm vó. C¬nµy ng¨n kh«ng cho s÷a tù ch¶y ra ngoµi. b. M« liªn kÕt M« liªn kÕt cña tuyÕn s÷a thùc hiÖn chøc n¨ng®Þnh h×nh, b¶o vÖ c¬ giíi vµ sinh häc. Chóng bao gåmc¸c tæ chøc sau: - Da: Da bao bäc bªn ngoµi, lµ phÇn b¶o vÖ vµhç trî sù ®Þnh h×nh cña tuyÕn. Da gi÷ cho bÇu vó g¾nchÆt vµo thµnh bông cña bß. - M« liªn kÕt máng: §©y lµ líp m« máng n»m ëphÇn n«ng kh¾p bÒ mÆt da. - M« liªn kÕt dµy: Líp m« nµy n»m s©u bªntrong líp m« liªn kÕt máng, g¾n phÇn da vµ tuyÕn thÓb»ng sù t¹o thµnh mét líp liªn kÕt ®µn håi. - Mµng treo bªn n«ng: Líp m« liªn kÕt nµy b¾tnguån tõ khung chËu tr¶i réng xuèng phÝa d−íi baophñ vµ n©ng ®ì phÇn bªn tuyÕn thÓ. - Mµng treo bªn s©u: B¾t ®Çu tõ khung chËu ®ixuèng phÝa d−íi vµ hç trî m« tuyÕn cña bÇu vó. - Mµng treo gi÷a: §ã lµ mµng treo kÐp, b¾t ®Çutõ ®−ê ...