Methionin có phải là thuốc bổ gan?

Trong một số đơn thuốc kê cho bệnh nhân điều trị ngoại trú tại các bệnh viện chuyên khoa lao thường có tình trạng lạm dụng methionin như là một loại thuốc bổ. Rất nhiều bệnh nhân điều trị lao (thường kéo dài 8-9 tháng) đã liên tục được bác sĩ kê đơn cho uống mỗi ngày 5 viên methionin 0,25g. Có bệnh nhân đã gặp dược sĩ lâm sàng và cho biết là rất sợ mỗi khi ngửi thấy mùi của loại thuốc này. Tình trạng lạm dụng methionin còn khá phổ biến ở cộng đồng do nhiều...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Methionin có phải là thuốc bổ gan? Methionin có phải là thuốc bổ gan? Trong một số đơn thuốc kê cho bệnh nhân điều trị ngoại trú tạicác bệnh viện chuyên khoa lao thường có tình trạng lạm dụngmethionin như là một loại thuốc bổ. Rất nhiều bệnh nhân điều trị lao(thường kéo dài 8-9 tháng) đã liên tục được bác sĩ kê đơn cho uống mỗingày 5 viên methionin 0,25g. Có bệnh nhân đã gặp dược sĩ lâm sàng và cho biết là rất sợ mỗi khingửi thấy mùi của loại thuốc này. Tình trạng lạm dụng methionin còn kháphổ biến ở cộng đồng do nhiều người khám bệnh theo chế độ bảo hiểm y tế(BHYT) đã được bệnh viện cấp cho 2 lọ methionin (mỗi lọ 150 viên) cùngvới một số vitamin như B1, B6, C về uống tại nhà. Khá nhiều người đãnhầm tưởng đây là một loại thuốc bổ gan. Methionin là một acid amin cần thiết cho c ơ thể. Nó có yếu tố hướngmỡ, là tác nhân methyl hóa và sulfua hóa, chống thiếu máu và chống nhiễmđộc. Chính vì thế methionin là loại thuốc giải độc paracetamol. Trên thịtrường, methionin có nhiều dạng hàm lượng 250 hoặc 500mg viên nén hoặcviên nang để uống. Cũng có dạng dung dịch để tiêm truyền tĩnh mạch. Tuynhiên phổ biến nhất là dạng kết hợp trong các chế phẩm chứa nhiều acidamin để bổ sung cho chế độ ăn. Trong công thức của các dung dịch đa acidamin tiêm truyền qua đường tĩnh mạch mà nhiều người hay gọi là “truyềnđạm” đều có methionin với vai trò là một trong những acid amin thiết yếu đểnuôi dưỡng. Methionin tăng cường tổng hợp gluthation và được sử dụng thay thếcho acetylcystein để điều trị ngộ độc paracetamol đề phòng tổn thương gan.Methionin dùng theo đường uống để làm giảm pH nước tiểu. Hiện naymethionin chủ yếu được dùng để điều trị quá liều paracetamol khi không cóacetylcystein và toan hóa nước tiểu. Chống chỉ định không dùng methionincho người bị tổn thương gan nặng vì chất này được chuyển hóa ở gan. Ởnhững người đã bị suy gan, chất này làm cho tổn thương gan nặng thêm vàcó thể làm bệnh về não do gan tiến triển mạnh thêm. Cần lưu ý không đượcdùng methionin để điều trị ngộ độc nếu bệnh nhân đã bị quá liềuparacetamol trên 12 giờ tính từ lúc bắt đầu uống thuốc. Dùng quá liều methionin hoặc lạm dụng thuốc này có thể bị bệnhthiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ và thiếu acid folic cấp trong huyếtthanh rất nguy hiểm. Tình trạng này đã được thông báo trong nhiều báo cáokhoa học nghiên cứu ở các bệnh nhân được nuôi dưỡng qua đường tĩnhmạch bằng các dung dịch đa acid amin, trong đó có methionin. Việc dùngmethionin đường uống ở những người bị bệnh gan như xơ gan do uống rượucũng làm tình trạng thiếu hụt acid folic trở nên trầm trọng. Đó là domethionin làm giảm chức năng chuyển hóa của gan và giảm chu trình acidfolic gan - ruột. Dùng methionin theo kinh nghiệm, dùng liên tục hàng ngàycho những người bị bệnh gan là rất không an toàn và không hợp lý làm tăngnguy cơ thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ. Dùng quá liều methionincũng có nguy cơ làm tăng huyết khối trầm trọng. Những bệnh nhân bị tắcđộng mạch não hoặc ngoại biên thường có lượng homocystein máu quámức, nếu dùng methionin thì lại càng làm tăng homocystein, làm xuất hiệntình trạng homocystein niệu dẫn tới các bệnh nguy hiểm như chậm phát triểntinh thần, loãng xương, nguy cơ cao bị tắc mạch huyết khối. Do đó cần tránhdùng methionin kéo dài vì lợi bất cập hại. Methionin còn là một acid amin có nguy cơ gây bệnh não ở nhữngbệnh nhân bị suy giảm chức năng gan. Vai trò điều trị hiện nay củamethionin chỉ là thay thế acetylcystein trong điều trị ngộ độc paracetamolcấp tính do nó có phản ứng liên kết với chất chuyển hóa của paracetamol. Vìvậy không nên lạm dụng thuốc này như là một loại thuốc giải độc gan, haybổ gan như lâu nay một số người vẫn nhầm lẫn. Các khuyến cáo về sử dụng methionin trong điều trị đã được đề cậpđến từ khá lâu trong y văn từ những năm 70 của thế kỷ trước. Tuy nhiên, tạinhiều nơi vẫn còn tình trạng lạm dụng methionin trong điều trị, kể cả điều trịcho trẻ em suy dinh dưỡng với cách hiểu là bổ sung chất dinh dưỡng dothiếu đạm. Nhưng do nguy cơ gây bệnh não của loại acid amin này ở nhữngbệnh nhân suy giảm chức năng gan, viêm gan, xơ gan, ảnh hưởng rất lớn đếnphát triển trí tuệ, tinh thần của trẻ nên tốt nhất là không nên sử dụng. Cầnkiểm soát chặt chẽ về liều lượng và số ngày dùng đối với những trường hợpphải dùng các dạng thuốc phối hợp có nhiều acid amin, trong đó cómethionin. Đối với các dạng methionin đơn chất, cần loại bỏ thói quen sửdụng chúng như một loại thuốc bảo vệ gan. Methionin không phải là thuốcbổ gan, trái lại nó là thuốc có nguy cơ cao đối với bệnh gan. Các cơ sở y tế khi kê đơn cho bệnh nhân ngoại trú theo chế độ BHYTkhông nên kê thuốc này cùng với các loại vitamin thiết yếu khác như mộtloại thuốc bổ. Khi cần dùng methionin trong điều trị, phải cân nhắc liềuchuẩn xác và dùng theo đợt tối đa là 30 ngày. ...