Một số giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị dân ca trong cưới hỏi của dân tộc Sán Dìu giai đoạn hiện nay

Dân tộc Sán Dìu chủ yếu sinh sống ở dải bán sơn địa rộng lớn từ tả ngạn sông Hồng đến các tỉnh trung du miền núi phía Bắc và một số tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Trong kho tàng văn nghệ dân gian phong phú của dân tộc Sán Dìu, nổi bật hơn cả là dân ca trong cưới hỏi. Trong cuộc sống đương đại với nhiều tác động đa chiều có cả tích cực và tiêu cực, dân ca trong cưới hỏi của dân tộc Sán Dìu như viên ngọc sáng long lanh, cần được bảo tồn và phát huy những giá trị đích thực và tích cực của nó.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị dân ca trong cưới hỏi của dân tộc Sán Dìu giai đoạn hiện nayTạp chí Nghiên cứu Dân tộc CHIẾN LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH DÂN TỘC MỘT SỐ GIẢI PHÁP BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ DÂN CA TRONG CƯỚI HỎI CỦA DÂN TỘC SÁN DÌU GIAI ĐOẠN HIỆN NAY (*) Ngô Quang Sơn(1) Vũ Thị Thanh Minh(2) - Trần Quốc Hùng(3) D ân tộc Sán Dìu chủ yếu sinh sống ở dải bán sơn địa rộng lớn từ tả ngạn sông Hồng đến các tỉnh trung du miền núi phía Bắc và một số tỉnh Tây Nguyên và Đông Nam Bộ. Trongkho tàng văn nghệ dân gian phong phú của dân tộc Sán Dìu, nổi bật hơn cả là dân ca trong cưới hỏi.Trong cuộc sống đương đại với nhiều tác động đa chiều có cả tích cực và tiêu cực, dân ca trong cướihỏi của dân tộc Sán Dìu như viên ngọc sáng long lanh, cần được bảo tồn và phát huy những giá trịđích thực và tích cực của nó. Từ khóa: Giải pháp, bảo tồn, phát huy giá trị dân ca, phong tục cưới hỏi, dân tộc Sán Dìu. Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, Dân ca (Soọng cô) là món ăn tinh thầnlà động lực của sự phát triển. Văn hóa ra đời và không thể thiếu trong đời sống văn hóa của dânphát triển cùng với sự ra đời và phát triển của tộc Sán Dìu. Hệ thống các bài hát qua các nghi lễloài người. Trong đời sống của cộng đồng các khai tửu, chắn cổng trong cưới hỏi được hát lêndân tộc, nhiều yếu tố của văn hóa được sinh ra và nhằm chúc phúc cho cô dâu chú dể được trămtồn tại từ thế hệ này sang thế hệ khác và độ dài năm hạnh phúc. Sự phát triển nhanh của kinh tếcủa thời gian đã tạo nên các giá trị văn hóa truyền -xã hội trong những năm đất nước đổithống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số (DTTS). mới cùng với quá trình đô thị hoá đã và đangSong cùng với sự phát triển đó là sự mai một, sự tác động mạnh mẽ đến dân ca trong cưới hỏi củapha tạp trong giao lưu, tiếp biến văn hóa giữa các dân tộc Sán Dìu. Những biến đổi văn hoá đangtộc người. Chính vì vậy, bảo tồn và phát huy các diễn ra theo nhiều xu hướng, tác động đến đờigiá trị truyền thống của văn hóa Việt Nam nói sống xã hội của người Sán Dìu cả về mặt tíchchung và văn hóa của các DTTS nói riêng trong cực và mặt tiêu cực. Cùng với xu hướng giaothời kỳ hội nhập và phát triển hiện nay là nhu cầu lưu và hội nhập đang diễn ra mạnh mẽ như hiệntất yếu và cần thiết. nay, văn hoá truyền thống nói chung, dân ca Sán Dân tộc Sán Dìu chủ yếu sinh sống ở dải Dìu nói riêng không chỉ biến đổi về hình thức,bán sơn địa rộng lớn từ tả ngạn sông Hồng đến cấu trúc đơn thuần mà biến đổi cả về quan niệmcác tỉnh trung du miền núi phía bắc và một số nhân sinh, nội dung, lối sống. Bên cạnh đó, có rấttỉnh Tây Nguyên và Đông Nam bộ. Dân tộc Sán nhiều sản phẩm văn hóa mới, nên bản sắc dân caDìu thuộc ngữ hệ Hán - Tạng có đời sống văn Sán Dìu cũng ít nhiều bị mai một, pha tạp.hóa vật chất và tinh thần vô cùng phong phú. Để bảo tồn và phát huy các giá trị dân caNhững giá trị văn hóa ấy được thể hiện qua nhà trong cưới hỏi của dân tộc Sán Dìu, cần thựccửa, tập quán sinh hoạt, tín ngưỡng, lễ hội, đặc hiên các nhóm giải pháp sau:biệt là trong văn nghệ dân gian trong đó có dân 1. Nhóm giải pháp bảo tồn các giá trị dânca (Soọng cô). Lối hát dân ca dân tộc Sán Dìu rất ca trong cưới hỏi của dân tộc Sán Dìuđa dạng: Trong lao động sản xuất (Trụ công cô); Trước hết là bảo tồn nguyên dạng giá trịtrong đám cưới (Sênh ca chíu cô); khi đi chơi gốc của di sản văn hóa phục vụ các hoạt độnglàng (Hị son cô); chúc tết (tạo nén cô); ru con bảo tàng, nghiên cứu, học tập, khi các giá trị gốc(Ếnh slảy cô),... (các bài dân ca) có thể bị lãng quên, biến mất(*) Bài viết là sản phẩm nghiên cứu của nhiệm vụ khoa trong nhịp sống đương đại, khi người già nắmhọc “Nghiên cứu, đề xuất giải pháp bảo tồn và phát huy giữ các bài hát dân ca mà không tìm được ngườigiá trị dân ca trong cưới xin của dân tộc Sán Dìu ở Việt trẻ say mê truyền lại thì công tác bảo tồn nguyênNam”, Ủy ban Dân tộc, năm 2016. ...