Nghiên cứu các dạng động mạch thận trong cuống thận ở người sống hiến thận tại bệnh viện Quân y 103

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm phân loại và mô tả tần suất hiện diện của các dạng động mạch thận trong cuống thận của người Việt trưởng thành, góp phần ứng dụng trong các phẫu thuật mạch máu thận đoạn ngoài thận. Bài viết nghiên cứu 161 người khoẻ hiến thận chúng tôi thấy 379 động mạch cung cấp máu cho 322 quả thận, trong đó 339 động mạch rốn thận và 40 động mạch cực trên và cực dưới, đều xuất phát từ động mạch chủ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu các dạng động mạch thận trong cuống thận ở người sống hiến thận tại bệnh viện Quân y 103 TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4-2015 NGHIÊN CỨU CÁC DẠNG ĐỘNG MẠCH THẬN TRONG CUỐNG THẬN Ở NGƢỜI SỐNG HIẾN THẬN TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 103 Bùi Văn Mạnh* TÓM TẮT Nghiên cứu 161 người khoẻ hiến thận chúng tôi thấy 379 động mạch (ĐM) cung cấp máu cho 322 quả thận, trong đó 339 ĐM rốn thận và 40 ĐM cực trên và cực dưới, đều xuất phát từ ĐM chủ. Tỷ lệ ĐM thận cung cấp máu cho thận như sau: 270 quả thận chỉ có 1 ĐM rốn (83,85%), 48 quả thận có 2 ĐM (14,91%), 3 quả thận có 3 ĐM (0,93%) và 1 quả thận với 4 ĐM (0,31%). Tỷ lệ xuất hiện ĐM cực trên (6,21%) và cực dưới (5,9%) ở cả thận trái (12,42%) và thận phải (10,56%) tương đương nhau. Mẫu nghiên cứu có đầy đủ các dạng ĐM thận phù hợp với nghiên cứu cña c¸c tác giả trong nước và nước ngoài đã công bố. * Từ khoá: Động mạch thận; Rốn thận; Động mạch cực trên; Động mạch cực dưới; Cuống thận. Study Catergories of Renal Arteries in Pedicles of the Living Kidney Donors at 103 Hospital Summary Study on 161 living kidney donors, the result showed: there are 322 kidneys with 379 renal arteries (339 hilar arteries, 40 upper and lower polar arteries), all coming from the aortic artery. The anatomical findings included: a single hilar artery in 270 kidneys (83.85%), double renal arteries in 48 kidneys (14.91%), triple renal arteries in three kidneys (0.93%) and tetrad renal arteries in only one kidney (0.31%). The appearance rate of upper and lower polar arteries (6.21% and 5.9%) of both left and right kidney (12.4% and 10.56%) is quite similar. All forms of renal arteries present as other authors had stated. * Key words: Renal artery; Hilar artery; Upper polar artery; Lower polar artery; Pedicles of kidney. ĐẶT VẤN ĐỀ Ghép thận là biện pháp điều trị tối ưu cho BN bị suy thận mạn tính (Lopes), tuy nhiên sự hiện diện của đa ĐM thận sẽ làm kỹ thuật ghép thận phức tạp. Ngày nay, với sự tiến bộ của kỹ thuật chụp mạch máu, đặc biệt là kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính đa dãy có bơm thuốc cản quang (Multi Slides Computer Tomography - MSCT) đã giúp thầy thuốc biết rõ được giải phẫu mạch máu cuống thận, từ đó có thể lựa chọn bên thận nên lấy và dự kiến phương pháp lấy thận, cũng như những khó khăn * Bệnh viện Qu©n y 103 Người phản hồi (Corresponding): Bùi Văn Mạnh (hanhmanh103@yahoo.com) Ngày nhận bài: 01/03/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 20/03/2015 Ngày bài báo được đăng: 31/03/2015 120 T¹p chÝ y - d-îc häc qu©n sù sè 4-2015 có thể gặp phải để kỹ thuật lấy thận và ghép thận đạt hiệu quả cao nhất. Chụp hệ mạch máu thận của người hiến là yêu cầu bắt buộc trong lựa chọn người hiến. Hiện nay, mỗi năm có 30 - 40 BN được ghép thận tại Bệnh viện Quân y 103. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu này nhằm mục tiêu: Phân loại và mô tả tần suất hiện diện của các dạng ĐM thận trong cuống thận của người Việt trưởng thành, góp phần ứng dụng trong các phẫu thuật mạch máu thận đoạn ngoài thận. trong đó 339 ĐM rốn thận và 40 ĐM cực thận (cực trên và cực dưới) đều xuất phát từ ĐM chủ. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. 161 người trưởng thành, tuổi từ 18 60, trong đó 75 nam và 86 nữ, là người đã được chụp mạch máu thận trước khi hiến thận tại Bệnh viện Quân y 103 bằng kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính đa dãy có bơm thuốc cản quang (MSCT). Hình 1: Các dạng hiện diện của ĐM thận (phân loại của Sampaio F và Passos M, 1992) [8]. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu. A. 1 ĐM rốn. B. 2 ĐM rốn thận. - Nghiên cứu mô tả cắt ngang. C. 1 ĐM rốn và 1 ĐM cực trên. - Phương pháp thu thập số liệu: phân tích kết quả phim chụp MSCT có bơm thuốc cản quang đã được dựng hình ĐM thận. - Phân tích số liệu: phân loại và mô tả đặc điểm, tính tần suất (%) hiện diện của các dạng ĐM thận trong cuống thận. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN Trên 161 người chúng tôi ghi nhận có 322 quả thận với 379 ĐM thận cả 2 bên, D. 1 ĐM rốn và 1 ĐM cực dưới. E. 2 ĐM rốn và 1 ĐM cực trên. F. 2 ĐM rốn và 1 ĐM cực dưới. Về số lượng ĐM thận cung cấp máu cho thận chúng tôi ghi nhận như sau: 270 quả thận được cung cấp máu bởi 1 ĐM thận (83,85%), 48 quả thận với 2 ĐM (14,91%), 3 quả thận có 3 ĐM (0,93%) và 1 quả thận với 4 ĐM (0,31%). Đây là cách phân nhóm của Sampaio F và Passos M [8] để thuận tiện cho việc thực 121 T¹p chÝ y - d-îc häc qu©n sù sè 4-2015 hiện kỹ thuật ghép thận cho BN. Số máu cho thận được thể hiện trong hình 1 lượng và tỷ lệ các dạng ĐM thận trong và bảng 1. cuống thận cũng như dạng ĐM cung cấp Bảng 1: Số lượng và tỷ lệ các dạng ĐM thận ở cả 2 bên. CÁC DẠNG ĐỘNG MẠCH THẬN THẬN PHẢI THẬN TRÁI TỔNG SỐ n (%) n (%) n (%) 132 138 270 (81,99) (85,71) (83,85) - 2 ĐM rốn (hình 1B) 12 (7,45) 4 (2,48) 16 (4,97) - 1 ĐM rốn + 1 ĐM cực trên (hình 1C) 9 (6,21) 7 (4,35) 16 (4,97) - 1 ĐM rốn + 1 ĐM cực dưới (hình 1D) 7 (4,35) 9 (5,59) 16 (4,97) - - - - - - - - - 1 (0,62) 2 (1,24) 3 (0,93) 0 1 1 (0,31) Chỉ có 1 ĐM rốn thận (hình 1A) 2 ĐM: ...