Phân tích hàm lượng một số kim loại nặng trong các mẫu dược liệu điều trị viêm khớp dạng thấp tại Quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ

Bài viết đã xây dựng và thẩm định quy trình ICP-OES cho định lượng đồng thời dư lượng kim loại As, Pb trong một số dược liệu điều trị viêm khớp dạng thấp thu thập tại địa bàn quận Cái răng, thành phố Cần Thơ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích hàm lượng một số kim loại nặng trong các mẫu dược liệu điều trị viêm khớp dạng thấp tại Quận Cái Răng, thành phố Cần ThơTạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 16 - 2022 PHÂN TÍCH HÀM LƯỢNG KIM LOẠI NẶNG TRONG CÁC MẪU DƯỢC LIỆU ĐIỀU TRỊ VIÊM KHỚP DẠNG THẤP TẠI QUẬN CÁI RĂNG, THÀNH PHỐ CẦN THƠ Nguyễn Chí Toàn*, Quách Thị Thu Hằng, Dương Thị Bích, Thái Thị Kim Tươi, Giang Thị Thu Hồng, Thiều Văn Đường và Mai Nguyễn Ngọc Trác Trường Đại học Tây Đô (*Email: nctoan@tdu.edu.vn)Ngày nhận: 08/7/2022Ngày phản biện: 20/8/2022Ngày duyệt đăng: 20/9/2022TÓM TẮTDư lượng kim loại nặng trong thảo dược là mối đe dọa đối với sức khỏe người sử dụng. Dođó, nồng độ các kim loại nặng như As, Pb trong thảo dược cần phải được đánh giá nghiêmngặt trước khi chúng được đưa vào thử nghiệm lâm sàng hoặc đưa ra thị trường. Tuy nhiên,thông tin về nồng độ dư lượng kim loại nặng trong dược liệu nói chung và thuốc điều trị viêmthấp khớp nói riêng trên địa bàn thành phố Cần Thơ vẫn chưa được nghiên cứu và thông tinmột cách đầy đủ. Nghiên cứu này đã xây dựng và thẩm định quy trình ICP-OES cho địnhlượng đồng thời dư lượng kim loại As, Pb trong một số dược liệu điều trị viêm khớp dạngthấp thu thập tại địa bàn quận Cái răng, thành phố Cần Thơ. Mẫu dược liệu được vô cơ hóabằng lò nung tại nhiệt độ tối ưu là 450 °C, thời gian nung mẫu là 2 giờ, sử dụng dung dịchacid là HNO3 3%. Quy trình ICP-OES có khoảng tuyến tính đối As là 1 – 5 ppm và Pb là0 - 25 ppm, đạt độ thu hồi phương pháp từ 83.87 - 106.88 %, RSD Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 16 - 2022 1. GIỚI THIỆU độc tố có trong dược liệu bằng phương Hàng năm trên thế giới dược liệu được pháp sắc ký lỏng (LC) ghép nối với đầusử dụng làm thuốc điều trị hoặc thực dò khối phổ (Sagratini, 2007), LC huỳnhphẩm chức năng hỗ trợ điều trị có giá trị quang hay dãy diod quang (Feride Koc,thương mại khoảng 60 tỉ USD. Theo đó, 2008), sắc ký khí ghép nối với đầu dòViệt Nam được thiên nhiên ban tặng một khối phổ (Sagratini, 2007), ion hóa ngọnthảm thực vật xanh phong phú với sự đa lửa (Huỳnh Văn Trung, 2012). Việc phândạng của các loại dược liệu dùng làm tích dư lượng kim loại nặng có trong mẫuthuốc, có tài nguyên cây thuốc với số nước hay mẫu thực phẩm đã được thựclượng trên 3.800 loài cây làm thuốc trên hiện bằng phương pháp quang phổ hấptổng số hơn 10.600 loại thực vật (Dương thu nguyên tử (Huỳnh Văn Trung, 2012)Thị Huyền, 2018). Thị trường thuốc từ quang phổ phát xạ nguyên tử, khối phổdược liệu đang phát triển mạnh mẽ, đặc nguyên tử plasma (Phạm Luận, 2014) đãbiệt là xu hướng sử dụng các dược liệu được xây dựng và thẩm định. Tuy nhiên,trong điều trị, hỗ trợ điều trị các bệnh lý quy trình phân tích đồng thời hay từngcơ, xương, khớp ngày càng gia tăng do kim loại nặng như arsen, chì trong mẫuhiệu quả điều trị và tính an toàn đã được nguyên liệu là cây thuốc vẫn còn chưachứng minh. Tuy nhiên, việc kiểm soát được nghiên cứu đầy đủ. Do vậy, chúngchất lượng nguồn nguyên liệu thảo dược tôi thực hiện nghiên cứu với mục tiêu:đang là vấn đề cấp bách hiện nay do trong Xây dựng và thẩm định quy trình địnhmẫu dược liệu dễ tồn dư kim loại nặng lượng đồng thời dư lượng kim loại As, Pbnhư arsen, chì, cadimi, nguy cơ gây độc trong một số dược liệu điều trị viêm khớphại cho người sử dụng. Mặt khác, hiện dạng thấp bằng phương pháp ICP-OES.nay vẫn chưa có quy trình phân tích tồn 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUdư các kim loại nặng arsen, chì, cadimi có Tổng cộng nghiên cứu được tiến hànhtrong mẫu dược liệu, được quy định trong trên 104 mẫu, bao gồm: 40 mẫu dược liệucác tài liệu hay hiệp hội phân tích chính dùng để xây dựng quy trình phân tíchthống như: Dược điển Việt Nam 5, Dược ICP-OES và 51 mẫu dùng để thẩm địnhđiển Mỹ (USP 41), TCVN, ICH, AOAC. quy trình và 13 mẫu dược liệu định lượng. Có rất nhiều công trình nghiên cứu về Tên dược liệu được trình bày ở Bảng 1.dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật, các nội 243Tạp chí Nghiên cứu khoa học và Phát triển kinh tế Trường Đại học Tây Đô Số 16 - 2022 Bảng 1. Danh mục mẫu cây thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp thu thập ở quận CáiRăng, thành phố Cần Thơ Mã số mẫu Tên sản phẩm Nguồn gốc Nơi lấy mẫu ĐH1 Độc hoạt Trung Quốc NT YHCT Dân Hòa Hưng TKS1 Tang ký sinh Trung Quốc NT YHCT Vạn Trường An PP ...