Phenotype đợt cấp COPD và nhiễm khuẩn hô hấp mạn tính

Microbiome được định nghĩa như một tập hợp toàn bộ vi sinh vật đồng sinh, cộng sinh và gây bệnh tồn tại bên trong như đường tiêu hóa, miệng, mũi... hoặc trên bề mặt da của cơ thể người. Bài viết trình bày các nội dung chính sau: Microbiome hô hấp, Microbiome hô hấp và COPD, kiểu hình COPD và đợt cấp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phenotype đợt cấp COPD và nhiễm khuẩn hô hấp mạn tínhTổng quanPHENOTYPE ĐỢT CẤP COPD VÀ NHIỄM KHUẨN HÔ HẤPMẠN TÍNH TS.BS Đỗ Thị Tường Oanh Giảng viên Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch1. MICROBIOME HÔ HẤP so với vi khuẩn đường tiêu hóa do tại phổi cóMicrobiome cơ thể: ít chất dinh dưỡng hơn và trên bề mặt phế nang có chất surfactant giàu lipid có tính kìm khuẩn.Microbiome được định nghĩa như một tập hợp Thành phần của vi khuẩn trong microbiome phổitoàn bộ vi sinh vật đồng sinh, cộng sinh và gây tương tự với vi khuẩn thường trú ở vùng hầubệnh tồn tại bên trong như đường tiêu hóa, miệng, họng cho thấy vi khuẩn vào phổi do hiện tượngmũi... hoặc trên bề mặt da của cơ thể người. Số hít (microaspiration) trong khi ngủ.lượng vi sinh vật trong microbiome cơ thể ngườikhoảng 100 tỉ tỉ, nhiều gấp 10 lần số lượng toàn Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự hiện diệnbộ các tế bào cơ thể và số gen vi khuẩn gấp 100– của vi khuẩn ở phổi, bao gồm các yếu tố liên quan1000 lần số gen người. Quần thể microbiome đến hiện tượng xâm nhập vi khuẩn vào phổi (nhưkhông chỉ tồn tại song song ở cơ thể người mà hít thở không khí có chứa vi khuẩn vào phổi,có sự tương tác giữa microbiome và ký chủ. microaspiration trong khi ngủ hay do rối loạnMicrobiome mang lại một số chức năng chuyển nuốt, sự phân tán của vi khuẩn trên niêm mạc phếhóa cho cơ thể ký chủ (1). quản...) hay hiện tượng loại bỏ vi khuẩn ra khỏi phổi (như phản xạ ho, thanh thải đàm nhày củaMicrobiome hô hấp: biểu mô - lông chuyển, khả năng bảo vệ của cơQuan niệm trước đây cho rằng ở người bình thể và của phổi..). Các yếu tố ảnh hưởng đến sựthường đường hô hấp từ thanh môn trở xuống là phát triển tại chỗ của vi khuẩn cũng rất quan trọnghoàn toàn vô khuẩn dù cho có sự liên tiếp với bao gồm nguồn dinh dưỡng cho vi khuẩn, nhiệtđường dẫn khí trên, sự kế cận với ống tiêu hóa độ, pH, áp lực oxy, số lượng tế bào viêm và khảvà sự tiếp xúc thường xuyên với môi trường bên năng kích hoạt các tế bào viêm tại chỗ, sự cạnhngoài qua hơi thở. Hiện tượng này là do phổi có tranh với hệ vi khuẩn tại chỗ và sự tương tác củanhiều cơ chế bảo vệ để hạn chế vi khuẩn sinh sống tế bào biểu mô và vật chủ... (3) (hình 1).và phát triển. Tuy nhiên gần đây những kỹ thuậtvi sinh không liên quan đến cấy (như kỹ thuật giảitrình tự gen 16S rRNA) ra đời cho thấy có sự hiệndiện của nhiều loại vi khuẩn ở phổi người bìnhthường khỏe mạnh không hút thuốc, trong đó chỉcó 30% vi khuẩn được phát hiện bằng kỹ thuậtcấy cổ điển. Nhờ đó, bức tranh về cộng đồng vikhuẩn hoàn chỉnh trong môi trường ở phổi dầndần được hình thành (2). Nhiều nghiên cứu đã chứng minh có sự hiệndiện của vi khuẩn trong đường hô hấp dưới với Hình 1. Các yếu tố ảnh hưởng đến thành phần vi khuẩnsố lượng ít (100–1000/ ml dịch rửa phế quản) trong microbiome phổi 8 Hô hấp số 15/2018 Tổng quan2. MICROBIOME HÔ HẤP VÀ COPD cho thấy có giảm tính đa dạng so với người bìnhCác nghiên cứu trước đây bằng phương pháp cấy thường và tình trạng giảm tính đa dạng này cóvi khuẩn cổ điển cho thấy có sự gia tăng hiện liên quan đến gia tăng độ nặng của COPD.diện của nhiều loại vi khuẩn, bao gồm cả các vikhuẩn gây bệnh ở đường hô hấp dưới ở khoảng30 - 50% bệnh nhân COPD trong giai đoạn ổnđịnh và gia tăng tái xuất hiện các vi khuẩn cơ hộinhư Pseudomonas aeroginosa. Các vi khuẩn nàyđược mệnh danh là vi khuẩn định cư (colonizingbacteria) và có liên quan với đáp ứng viêm, giảmchức năng hô hấp và gia tăng triệu chứng thườngngày của bệnh nhân COPD. Sự hiện diện củavi khuẩn ở đường hô hấp dưới của bệnh nhânCOPD cho thấy cơ chế đề kháng của vật chủ bịphá vỡ. Viêm toàn thể và viêm đường dẫn khí Hình 2. Giả thuyết vòng xoắn bệnh lývốn là cơ chế bệnh sinh chính của COPD đã làm trong cơ chế bệnh sinh COPD (4)thay đổi tính ổn định của hệ microbiome tại phổi Trong đợt cấp COPD, một số nghiên cứu(dysbiosis), làm phản ứng viêm nặng nề hơn và cho thấy tỉ lệ nhiễm khuẩn và tải lượng vi khuẩnmicrobiome phổi mất ổn định nhiều hơn. không gia tăng. Vi khuẩn được tìm thấy trong Giả thuyết “Vòng xoắn bệnh lý”: Phơi nhiễm bệnh phẩm đường hô hấp cả trong và n ...