Phụ giúp thầy thuốc chọc màng tim, màng phổi, màng bụng, tủy sống

Chọc màng tim, màng phổi, màng bụng, tủy sống là những thủ thuật dùng kim đặc biệt đưa vào các khoang của màng tim, màng phổi, màng bụng, ống sống nhằm mục đích: a Ðể chẩn đoán qua. - Màu sắc của dịch - áp lực của dịch. - xét nghiệm: tế bào, sinh hóa, vi khuẩn. b . Ðể điều trị. - Dùng dung dịch NaCl 0,9% để bơm rửa sạch các khoang trên. - bơm thuốc hoặc hơi theo y lệnh để điều trị tại chỗ, đặc biệt còn bơm thuốc cản quang hoặc hơi để chụp...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phụ giúp thầy thuốc chọc màng tim, màng phổi, màng bụng, tủy sống Phụ giúp thầy thuốc chọc màng tim, màng phổi, màng bụng, tủy sống1. Đại cươngChọc màng tim, màng phổi, màng bụng, tủy sống là những thủ thuật dùngkim đặc biệt đưa vào các khoang của màng tim, màng phổi, màng bụng, ốngsống nhằm mục đích:a Ðể chẩn đoán qua.- Màu sắc của dịch- áp lực của dịch.- xét nghiệm: tế bào, sinh hóa, vi khuẩn.b . Ðể điều trị.- Dùng dung dịch NaCl 0,9% để bơm rửa sạch các khoang trên.- bơm thuốc hoặc hơi theo y lệnh để điều trị tại chỗ, đặc biệt còn bơm thuốccản quang hoặc hơi để chụp não hoặc tủy sống.- Chọc tháo bớt dịch để điều trị hội chứng chèn ép hoặc làm giảm bớt áp lực.Khi hút số lượng dịch ít gọi là chọc dò, khi hút số lượng dịch nhiều gọi làchọc tháo.Các thủ thuật trên do bác sĩ trực tiếp làm còn điều dưỡng viên là ngườichuẩn bị bệnh nhân, dụng cụ và phụ giúp bác sĩ trong khi tiến hành thủthuật.2. Nguyên tắc khi trợ giúp.Người điều dưỡng khi phụ giúp bác sĩ tiến hành các thủ thuật trên phải tuânthủ đầy đủ các nguyên tấc sau:a. Ðảm bảo tuyệt đối vô khuẩn.- Bàn tay bác sĩ, mũ áo, khẩu trang vô khuẩn đầy đủ.- Bàn tay người điều dưỡng, trang phục phải vô khuẩn.- Các dụng cụ được hấp tiệt khuẩn.- Chú ý vô khuẩn trong Các kỹ thuật.- Vùng chọc phải sát khuẩn đẩy đủ.b. Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, hồ sơ, các xét nghiệm, thuốc và phương tiệnphòng chống tai biến.c. Chuẩn bị địa điểm: tiến hành tại phòng thủ thuật có Ðủ thuốc và phươngtiện cấp cứu, thường làm ở phòng mổ.d. Giải thích động viên cho bệnh nhân yên tâm, tin tưởng cùng phối hợp đểtiến hành thủ thuật được tốt.e. trong khi phụ giúp bác sĩ làm thủ thuật người điều dưỡng luôn luôn theodõi bệnh nhân để kịp thời phát hiện tai biến.f. Người điều dưỡng cần phối hợp nhịp nhàng với bác sĩ để tiến hành thủthuật đúng quy trình kỹ thuật.g. sau khi tiến hành thủ thuật xong người điều dưỡng đưa bệnh nhân vềgiường và theo dõi sát để phòng và xử trí kịp thời các tai biến sau khi chọcdò.3. Các kỹ thuật chọc dò.a. Chọc dò màng tim.3.a . kỹ thuật trợ giúp.a) Chuẩn bị bệnh nhân:- Giải thích và động viên để bệnh nhân yên tâm. Ðối với trẻ nhỏ, bệnh nhânkhông tỉnh, phải giải thích cho gia đình bệnh nhân.- Lấy mạch, nhịp thở, huyết áp.Vệ sinh vùng chọc bằng xà phòng và nước ấm. Theo hướng dẫn của bác sĩ.dùng thuốc cho bệnh nhân theo chỉ định cửa bác sĩ.Chuyển bệnh nhân sang phòng thủ thuật.b) Chuẩn bị dụng cụ:Ðiều dưỡng viên mặc áo, đội mũ, đeo khẩu trang và rửa tay.* Dụng cụ vô khuẩn: Ðể trong khay vô khuẩn có phủ khăn vô khuẩn.- 1 kim chọc dò: Dài 5-8cm, đường kính 2mm.- 1 bơm tiêm 5ml và kim để gây tê.- 1 bơm tiêm 20ml hoặc 50ml.- 1 khăn có lỗ và 2 kìm kẹp khăn.- 1 ống thông màng ngoài tim có khóa. Dùng dẫn dịch trong trường hợpnhiều dịch.- 1 kìm Kocher- 1 cốc con và gạc củ ấu- Vài miếng gạc vuông.- 1 đôi găng. Nếu để găng trong túi thì để riêng.* Dụng cụ sạch và thuốc:- Lọ cồn iod 1%, cồn 70o- Thuốc tê: Novocain, Xylocain 1-2%- Băng dính, kéo cắt băng- Giá đựng 3 ống nghiệm có dán nhãn (trong đó 1 ống vô khuẩn). Ghi rõ họtên, tuổi, khoa, phòng.- Phiếu xét nghiệm, hồ sơ bênh án.- Huyết áp kế, ống nghe, đồng hồ bấm giây.* Dụng cụ khác- 1 khay quả đậu đựng bông bẩn.- 1 chậu đựng dung dịch sát khuẩn (nếu có)- Các dụng cụ cấp cứu. máy sốc điện, bóng hô hấp, oxy, mặt nạ thở oxy.- máy theo dõi điện tim.c) Tiến hành:- Ðưa dụng cụ đến nơi làm thủ thuật.- Ðặt bệnh nhân nằm tư thế thoải mái, đầu cao, để lộ vùng chọc.Nâng đầu giường lên cao một góc 60o, cởi cúc áo, kéo vạt áo sang hai bên.- Mở khay dụng cụ vô khuẩn.- Chuẩn bị găng để bác sĩ đi găng.- Ðổ cồn vào cốc con có gạc củ ấu để bác sĩ sát khuẩn.- Chuẩn bị thuốc tê để bác sĩ gây tê.- Giữ bệnh nhân, quan sát sắc mặt bệnh nhân, theo dõi điện tâm đồ và dặnbệnh nhân không lược ho trong khi bác sĩ đâm kim.- Hứng dịch vào 3 ống nghiệm.Trường hợp có nhiều dịch, bác sĩ luồn ống dẫn dịch qua kim chọc và lưu ốngnày trong khoang màng ngoài tim, ống được nối với 1 túi hoặc chai dẫn lưuvô khuẩn.- Sát khuẩn lại và băng vết chọc sau khi bác sĩ rút kim.- Cho bệnh nhân nằm tư thế thoải mái.Dặn bệnh nhân nghỉ ngơi tại giường, nếu thấy tức ngực, khó chịu, hồi hộp,khó thở, thì báo ngay.- theo dõi mạch, huyết áp, nhịp thở của bệnh nhân.Sau chọc hút dịch màng ngoài tim, phải theo dõi sát: huyết áp động mạch,huyết áp tĩnh mạch trung tâm (nếu có điều kiện), theo dõi tiếng tim để đềphòng tràn dịch trở lại, khi thấy những dấu hiệu bất thường phải báo ngay đểbác sĩ xử lý+ 30 phút/1 lần trong 2 giờ đầu sau khi chọc.+ 3 giờ/1 lần trong 24 giờ tiếp theo.- Gửi bệnh phẩm đi xét nghiệmd) Thu dọn và bảo quản dụng cụ.- Ðem dụng cụ về phòng cọ rửa và xử lý dụng cụ theo quy định.- Sắp xếp dụng cụ và máy móc khác về vị trí cũ.e) Ghi hồ sơ:- Ngày giờ làm thủ thuật- số lượng, màu sắc, tính chất dịch hút ra.- Mẫu bệnh phẩm đã gửi xét nghiệm- Tình trạ ...