Phương pháp giảng dạy môn Toán ở trường phổ thông

Tài liệu Phương pháp dạy học môn Toán ở trường phổ thông do Lê Văn Tiến biên soạn trình bày hai nội dung chủ yếu nhất của chương trình phương pháp dạy học môn Toán. Với các bạn đang học chuyên ngành Sư phạm Toán thì đây là Tài liệu tham khảo hữu ích.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phương pháp giảng dạy môn Toán ở trường phổ thông http://www.vnmath.com TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HCM KHOA TOÁNPHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁNỞ TRƯỜNG PHỔ THÔNG (Các tình huống dạy học điển hình) TP.HCM – 2005 1 http://www.vnmath.com LÔØI NOÙI ÑAÀU Cuoán saùch naøy khoâng phaûi laø moät taøi lieäu ñaày ñuû veà lí luaän daïy hoïc moân toaùn (hayPhöông phaùp daïy hoïc moân toaùn, nhö ta vaãn thöôøng goïi). Noù khoâng ñeà caäp heát caùc noäi dungveà Phöông phaùp daïy hoïc moân toaùn vôùi tö caùch laø moät ngaønh khoa hoïc hay vôùi tö caùch laømoät boä moân trong caùc tröôøng sö phaïm. Moät giaùo trình ñaày ñuû nhö vaäy ñang ñöôïc taùc giaû coágaéng hoaøn thieän trong moät vaøi naêm tôùi. Taøi lieäu naøy chæ trình baøy hai noäi dung chuû yeáu nhaát cuûa chöông trình phöông phaùpdaïy hoïc moân toaùn – phaàn ñaïi cöông, maø taùc giaû ñaõ giaûng daïy cho sinh vieân naêm thöù baTröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh töø nhieàu naêm nay. Ñoù laø moät soá vaán ñeàcô baûn lieân quan ñeán phöông phaùp daïy hoïc hoïc theo ñònh höôùng tích cöïc hoaù hoaït ñoäng cuûahoïc sinh, vaø ñaëc bieät laø caùc tình huoáng ñieån hình maø ta thöôøng gaëp trong thöïc teá daïy hoïctoaùn ôû tröôøng phoå thoâng. Vieäc xuaát baûn taøi lieäu naøy nhaém tôùi caùc muïc ñích chuû yeáu sau ñaây: − Caäp nhaät moät soá noäi dung kieán thöùc môùi, phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån cuûa khoa hoïcgiaùo duïc noùi chung vaø ñònh höôùng ñoåi môùi phöông phaùp ôû tröôøng phoå thoâng noùi rieâng; − Trình baøy chi tieát hôn, saâu hôn moät soá noäi dung lieân quan tôùi caùc tình huoáng ñieånhình trong daïy hoïc moân toaùn ôû tröôøng THPT vôùi nhieàu ví duï minh hoaï ruùt ra töø thöïc teá daïyhoïc; − Taïo thuaän lôïi cho vieäc ñoåi môùi caùch daïy vaø caùch hoïc ôû tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm, haïncheá toái ña vieäc ghi cheùp cuûa sinh vieân. Töø ñoù noù cho pheùp daønh nhieàu thôøi gian hôn chohoaït ñoäng thöïc haønh nhö soaïn baøi vaø taäp giaûng, xem vaø trao ñoåi veà giôø giaûng cuûa giaùo vieânphoå thoâng qua baêng ñóa, döï giôø cuûa giaùo vieân ôû tröôøng Trung hoïc phoå thoâng ngay töø ñaàunaêm thöù ba vaø chính trong quaù trình hoïc taäp boä moân Phöông phaùp daïy hoïc. Noù cuõng taïothuaän lôïi cho vieäc toå chöùc hoïc taäp döôùi hình thöùc thaûo luaän, xeâmina, laøm baøi taäp theonhoùm, … Taùc giaû hy voïng vieäc ñaøo taïo ñan xen giöõa lí thuyeát vaø thöïc haønh nhö vaäy seõ cho pheùpsinh vieân naém vöõng hôn kieán thöùc vaø reøn luyeän toát hôn kó naêng sö phaïm. Hy voïng raèng ñaây cuõng laø moät taøi lieäu tham khaûo coù ích cho giaùo vieân phoå thoâng trongxu theá ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc hieän nay. Taùc giaû raát bieát ôn vaø mong muoán nhaän ñöôïc nhöõng yù kieán ñoùng goùp cuûa baïn ñoïc ñeåhoaøn thieän daàn caùc noäi dung ñöôïc ñeà caäp trong taøi lieäu. Taùc giaû Leâ Vaên Tieán2 http://www.vnmath.com Phaàn 1 PHÖÔNG PHAÙP DAÏY HOÏC MOÂN TOAÙN Nhöõng vaán ñeà cô baûn trong lí luaän daïy hoïc toång quaùt1 ñaõ ñöôïc ñeà caäp trong hoïc phaànGiaùo duïc hoïc ñaïi cöông daønh cho sinh vieân naêm thöù hai Ñaïi hoïc Sö phaïm. Vaán ñeà laø vaänduïng chuùng vaøo daïy hoïc moân toaùn nhö theá naøo. Ñeå traû lôøi caâu hoûi naøy, tröôùc heát phaûi laøm roõñaëc thuø cuûa daïy hoïc moân toaùn vaø söï töông thích vôùi lí luaän daïy hoïc noùi chung. Ñieàu naøy seõñöôïc ñeà caäp trong moät giaùo trình ñaày ñuû veà phöông phaùp daïy hoïc moân toaùn maø taùc giaû ñangcoá gaéng hoaøn thieän trong vaøi naêm tôùi. Trong phaïm vi taøi lieäu naøy, sau khi sô löôïc vaøi khaùinieäm cô baûn, ta seõ taäp trung vaøo moät soá vaán ñeà veà phöông phaùp daïy hoïc toaùn theo ñònhhöôùng tích cöïc hoaù hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh. Sau ñoù, ta seõ quan taâm ñaëc bieät hôn veà daïy hoïcñaët vaø giaûi quyeát vaán ñeà.1. Khaùi nieäm phöông phaùp daïy hoïc Thuaät ngöõ phöông phaùp, theo tieáng Hy Laïp “Meùthodos”, coù nghóa laø con ñöôøng, caùchthöùc thöïc hieän moät kieåu nhieäm vuï naøo ñoù, nhaèm ñaït tôùi keát quaû öùng vôùi muïc ñích ñaõ vaïch ra. Daïy hoïc laø khaùi nieäm chæ hoaït ñoäng chung cuûa ngöôøi daïy vaø ngöôøi hoïc nhaèm muïc ñíchlaøm cho ngöôøi hoïc lónh hoäi ñöôïc caùc kieán thöùc vaø kó naêng, phaùt trieån naêng löïc trí tueä vaø phaåmchaát ñaïo ñöùc, thaåm mó, … Hoaït ñoäng daïy hoïc bao haøm trong noù hoaït ñoäng daïy vaø hoaït ñoänghoïc. Tuy nhieân, hai hoaït ñoäng naøy khoâng dieãn ra moät caùch song song taùch rôøi maø xen laãn vaøonhau, töông taùc laãn nhau. Nhö ...