Quản lý rủi ro trong trồng trọt và tiêu thụ thanh long

Trong những năm gần đây, diện tích trồng thanh long trong cả nước gia tăng nhanh chóng làm cung vượt nhiều so với nhu cầu. Hậu quả là giá thanh long giảm sút nghiêm trọng, gây nhiều thiệt hại cho người nông dân và các doanh nghiệp xuất khẩu. Để phân tích những rủi ro trong lĩnh vực trồng trọt và tiêu thụ thanh long, hai công cụ được sử dụng: Phân tích ma trận SWOT và dùng mô phỏng Monte Carlo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quản lý rủi ro trong trồng trọt và tiêu thụ thanh long KHOA HỌC - ỨNG DỤNG QUẢN LÝ RỦI RO TRONG TRỒNG TRỌT VÀ TIÊU THỤ THANH LONG  TS. (*) Trong những năm gần đây, diện tích trồng thanh long trong cả nước gia tăng nhanh chóng làmcung vượt nhiều so với nhu cầu. Hậu quả là giá thanh long giảm sút nghiêm trọng, gây nhiều thiệt hạicho người nông dân và các doanh nghiệp xuất khẩu. Để phân tích những rủi ro trong lĩnh vực trồngtrọt và tiêu thụ thanh long, hai công cụ được sử dụng: phân tích ma trận SWOT và dùng mô phỏngMonte Carlo. Từ khoá: Thanh long, quản lý rủi ro, xuất khẩu, SWOT, Monte Carlo. SUMMARY Dragon fruit’s supply has surpassed the demand in recent years due to the increasing of the dragonfruit planting area in the whole country. This has caused the price of the dragon fruit to greatlydecrease resulting in heavily financial damage to dragon fruit growers and export enterprises. Thetwo tools are used to analyze the risks in producing and consuming dragon fruits: SWOT matrixanalysis and Monte Carlo Simulation. Key words: Dragon fruits, risk management, export, SWOT, Monte Carlo.1. Đặt vấn đề Sản xuất thanh long tại Việt Nam trong những năm qua đã phát triển nhanh chóng, với tốc độ tăngtrưởng cao trong các nhóm nông sản, đặc biệt ở thị trường xuất khẩu. Thành tựu này góp phần quantrọng trong việc phát triển kinh tế các địa phương, giải quyết nhiều việc làm và cải thiện đời sống chongười trồng thanh long. Cùng với sự đầu tư thâm canh, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sảnxuất, đặc biệt là kỹ thuật chong đèn để cây thanh long ra hoa trái vụ, làm năng suất tăng lên đáng kể. Thanh long Việt Nam đã xuất khẩu đến 40 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Ngoài một số thịtrường truyền thống như Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Hà Lan… thì thanh long đangtừng bước xâm nhập vào một số thị trường mới, có yêu cầu cao như Mỹ, Ấn Độ, New Zealand, Úc…tạo nên sự đa dạng hóa trong cơ cấu thị trường xuất khẩu thanh long của Việt Nam. Tuy nhiên, tăng nhanh diện tích trồng thanh long thì việc dự báo và tìm kiếm thị trường xuất khẩuđang là vấn đề nan giải, trong khi việc phát triển thị trường nội địa để làm chỗ dựa cho xuất khẩu vẫnchưa được chú trọng. Vẫn còn nhiều rủi ro từ việc trồng thanh long ồ ạt trên khắp các miền đất nước.Phát triển thanh long thiếu bền vững từ việc quy hoạch vùng đất trồng đến tổ chức sản xuất và kỹ thuậtchế biến sản phẩm theo hướng chất lượng cao. Giá thu mua thanh long bị giảm sút nặng nề trong những năm gần, từ giá vài chục nghìn đồng mộtký đã xuống vài nghìn thậm chí là vài trăm đồng một ký. Hình ảnh trái thanh long bị bỏ ngoài đồngruộng cho bò ăn, hoặc bán đổ bán tháo các vỉa hè trên đường phố là một thực trạng báo động. Đòi hỏicác nhà khoa học phải có cách nhìn nhận nghiêm túc, phải đánh giá phân tích những rủi ro tiềm ẩntrong việc phát triển loại trái cây này. Để phân tích những rủi ro trong trồng trọt và tiêu thụ thanh long, bài viết nghiên cứu sử dụng haicông cụ, đó là phân tích ma trận SWOT và dùng mô phỏng Monte Carlo thông qua phần mềm CrystalBall.(*) Trường ĐH Công nghiệp Thực phẩm TP.HCM TẠP CHÍ KINH TẾ - CÔNG NGHIỆP 52 KHOA HỌC - ỨNG DỤNG2. Phân tích ma trận SWOT2.1 Các điểm mạnh (STRENGTHS) • Việt Nam là một đất nước có thế mạnh về nông nghiệp, gần 70% dân số sống ở nông thôn vớidiện tích đất nông nghiệp trên 10 triệu ha. • Thanh long là loại cây dễ trồng, có khả năng trồng trên đất xấu, có thể thu hoạch trái quanh năm.Cây mau ra trái, có thể thu hoạch 8 tháng sau khi trồng. Ngoài ra, cây dễ chăm sóc, lợi nhuận từ thanhlong có thể gấp 10 lần so với trồng lúa. Vì vậy diện tích thanh long phát triển nhanh chóng trên cả nướctrong thời gian gần đây. • Trái thanh long Việt Nam có thành phần dinh dưỡng cao, nhiều chất xơ rất tốt cho cơ thể, tốtcho tiêu hóa, giải độc cơ thể, có thể giúp ngăn ngừa nhiều loại bệnh nan y như ung thư, bệnh tim, tiểuđường,... • Thanh long có giá trị cao, giá bán tại Mỹ là 11 USD/kg và giá bán tại Nhật là 23 USD/kg. Tại thịtrường nội địa, vào dịp Lễ, Tết thì giá thanh long có thể từ 20.000 đến 30.000 đồng/trái. Vì vậy ngườitrồng thanh long có lợi nhuận khá cao so với trồng những nông sản khác, khoảng 100 triệu đồng/1ha.2.2. Những khó khăn (WEAKS) • Diện tích trồng thanh long tại Việt Nam vẫn tiếp tục gia tăng mặc dù có những cảnh báo về bấtổn thị trường do vỡ quy hoạch về xuất khẩu thanh long nói riêng và xuất khẩu nông sản nói chung. Vàonăm 2000 chỉ có 560ha thanh long thì nay đã lên đến 30.000ha (tăng gấp 50 lần). Trước đây, thanhlong chỉ trồng tập trung ở Bình Thuận, Tiền Giang và Long An thì nay đã trồng khắp các vùng ĐôngN ...