Thủ thuật trong tai mũi họng

Nguyên tắc: Khí dung đây là một phương pháp để đưa thuốc vào cơ thể dưới hình thức một dung dịch thuốc trong không khí. Thuốc được phân tán thành những hạt vi thể (micelle) từ 1mm đến 8mm, hoà tan trong không khí. Thuốc đưa vào cơ thể bằng cách khí dung sẽ có tác dụng mạnh gấp 5 lần so với những cách khác như uống hoặc tiêm. Nhờ vậy nên liều thuốc dùng có thể giảm bớt xuống. Khối lượng trung bình là 5 ml dùng trong khoảng 10 phút, ngày làm 2 hoặc 3 lần....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thủ thuật trong tai mũi họng Thủ thuật trong tai mũi họng KHÍ DUNG 1. Nguyên tắc: Khí dung đây là một phương pháp để đưa thuốc vàocơ thể dưới hình thức một dung dịch thuốc trong không khí. Thuốc đượcphân tán thành những hạt vi thể (micelle) từ 1mm đến 8mm, hoà tan trongkhông khí. Thuốc đưa vào cơ thể bằng cách khí dung sẽ có tác dụng mạnh gấp 5lần so với những cách khác như uống hoặc tiêm. Nhờ vậy nên liều thuốcdùng có thể giảm bớt xuống. Khối lượng trung bình là 5 ml dùng trongkhoảng 10 phút, ngày làm 2 hoặc 3 lần. Khí dung có thể so sánh với xông hơi và có những điểm khác sauđây: - Không làm mờ gương. - Có thể đi qua vải mà không làm ướt vải. - Phân tán rất nhanh trong không khí và lơ lửng trong không khí rấtlâu. Lưu ý: - Không nên nhầm khí dung với xông hơi nước nóng hoặc hơi nướcnhững loại này đều gồm những hạt nước to và làm mờ gương. - Khí dung dùng trong tai mũi họng khác với khí dung dùng ở nộikhoa. Khí dung trong tai mũi họng là những hạt vi thể cỡ trên 5 mm và lưulượng lớn. Áp lực trong loại máy này thường là 1kilô/cm2 lưu lượng là 10 líttrong một phút, mỗi hạt vi thể kích thức khoảng 8 mm. 2. Chỉ định và cách khí dung. 2.1. Khí dung đường mũi: -Cho vòi vào 2 bên mũi và mồm kêu “kê” dài hơi và nhiều lần. Trướckhi khí dung mũi phải xì mũi sạch và nhỏ Êphêđrin vào mũi. Sử dụng trong trường hợp viêm mũi, xoang: nên dùng một trongnhững công thức sau đây: 1 lọ Gentamicin 80 mg + 2- 3 giọt Êphêdrin 3% + 0,5 mlHydrocortison + 2 ml nước muối đẳng trương. 1 lọ Lincomycin 600 mg + 2- 3 giọt Êphêdrin 3% + 0,5 mlHydrocortison + 2 ml nước muối đẳng trương. Viêm mũi, xoang dị ứng: 0,5 ml Hydrocortison + 1 lọ Vitamin C + 2ml nước muối đẳng trương. 2.2. Khí dung đường họng: - Cho vòi vào họng, trước hết phải súc miệng cho sạch lớp tiết nhầysau đó há mồm rộng kêu “a” dài và đặt cái vòi phun họng lên 2/3 trước củalưỡi. Cần phải kêu “a” cho màn hầu vén lên thì thuốc mới vào được. - Sử dụng trong trường hợp viêm họng, thanh quản: nên dùng mộttrong những công thức sau đây: 1 lọ Gentamicin 80 mg + 0,5 ml Hydrocortison + 0,5 ml Bicarbonat +2ml nước muối đẳng trương. 1 lọ Lincomycin 600mg + 0,5 ml Hydrocortison + 0,5 ml Bicarbonat+ 2 ml nước muối đẳng trương. Lưu ý: Muốn cho khí dung vào xoang hàm, người bệnh ngậm vòi thuỷ tinh ởmồm và hít khí dung bằng mồm xong rồi thở ra đường mũi mạnh. Động tácnày căn cứ vào hiện tượng sau đây: khi chúng ta hít vào thì không khí ởxoang đổ ra ngoài, khi ta thở ra mạnh đằng mũi thì không khí chạy vàoxoang. Muốn cho khí dung vào thanh quản, khí quản, người bệnh úp cái mặtnạ lên mũi và mồm rồi hít sâu và thở ra. Muốn cho khí dung vào phế quản bệnh nhân phải để cả mũi và mồmvào mặt nạ và phải thở vừa sâu vưà chậm. Ngoài ra lưu lượng của khí dungphải được tăng lên 30 lít trong một phút và các micelle không to quá 5mm.Đối với những người bệnh bị giãn phế quản, trước khi hít khí dung phải giảiphóng các phế quản bằng cách nằm đầu thấp hoặc hút sạch phế quản. PHƯƠNG PHÁP DI CHUYỂN PROởTZ 1. Nguyên tắc. Phương pháp Proởtz là đưa thuốc dạng lỏng vào xoang bằng cách hútkhông khí trong xoang qua đường mũi. Nguyên lý bình thông nhau: chúng ta có 2 cái bình A và B thông vớinhau qua một cái eo C nhỏ (đường kính độ 1 mm). Nếu chúng ta rót nướcvào bình A thì nước chỉ ở trên bình A chứ không chảy xuống bình B được vìkhông khí trong bình B không có lối thoát (nước đã bịt kín ở eo C). Nếu tahút không khí ở bình A thì áp lực ở bình A giảm xuống thấp hơn bình B vàmột phần không khí ở bình B sẽ qua cái eo C, chuyển sa ng bình A nếu tathôi hút, một phần nước ở trên bình A chảy xuống bình B. Như vậy khôngkhí đã di chuyển từ bình B sang bình A và nước từ bình A sang bình B. - Trên cơ thể con người hốc mũi có thể so sánh như bình A, các xoanglà bình B còn lỗ thông mũi, xoang là eo C. Nếu chúng ta cho thuốc vào hốcmũi rồi bịt kín lối thông với họng và hút không khí trong mũi ra thì thuốc sẽvào các xoang. 2. Thuốc dùng: Thuốc dùng thường là 0,5 ml Hydrocortizon + 1 lọGentamyxin hoặc Cloramphenicol 40/00 + 1ml nước muối sinh lý. 3. Cách làm: Trước tiên để bệnh nhân nằm ngửa đầu thấp và nhỏÊpheđrin 3% hoặc Cocain 3% vào mũi làm giãn rộng lỗ thông của cácxoang. Sau đó để đầu bệnh nhân ra đầu cạnh bàn và ngửa tối đa về phía sau.Thầy thuốc ngồi trên ghế ở phía đầu bệnh nhân. Dùng bơm tiêm bơm 2 mlthuốc vào một lỗ mũi. - Bảo bệnh nhân nhịn thở kêu “kê” liên tục dài hơi (độ 30 giây). - Bịt kín lỗ mũi phía bên kia. - Dùng bơm tiêm Lơ mê (Lemée) đầu tù hoặc máy hút, hút không khítrong hốc mũi có thuốc ra. Hút độ 3 giây, bỏ ra 3 giây và hút trở lại nhiều lần(không nên hút mạnh quá 180 mmHg như vậy sẽ gây ra nhức đầu), sau 30giây thì nói bệnh nhân không kêu “kê” nữa. Nghỉ vài phút cho bệnh nhânthở, rồi bơm 2 ml thuốc và làm trở lại như trên. Mỗi bên mũi nên cho làm 6ml thuốc tức là phải hút 3 đợt. - Muốn cho thuốc vào các xoang sau (xoang bướm, xoang sàng sau)thì bệnh nhân phải ngửa đầu ra sau nhiều, làm thế nào cho cằm và ống taingoài cùng trên một đường dây dọi thẳng góc với mặt đất. - Muốn cho thuốc vào xoang hàm và xoang sàng trước nên dùng tưthế Le Mée- Richier: để bệnh nhân nằm ngửa, đầu và cổ ngửa ra đằng sauđến mức tối đa tức là làm thế nào cho xương móng và ống tai ngoài cùng ởtrên một đường thẳng góc với mặt đất. Xong rồi quay tối đa về phía thầythuốc. - Muốn cho thuốc vào xoang trán để bệnh nhân nằm sấp đầu thừa rakhỏi cạnh bàn hơi cúi xuống một chút, ống tai ngoài và khớp trán mũi cùngtrên một đường thẳng góc với mặt đất. - Phương pháp Proởtz hơn hẳn các phương pháp khác, nó cho phép tađưa th ...