Thực trạng ở Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế và quản lý đấu thầu: Phần 2

Tiếp nội dung phần 1, Cuốn sách Quản lý đấu thầu - Thực trạng ở Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế: Phần 2 cung cấp cho người đọc những kiến thức như: một số giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả quản lý trong công tác đấu thầu. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng ở Việt Nam và kinh nghiệm quốc tế và quản lý đấu thầu: Phần 2 CHƯONG 3 M ỘT s õ G IẢ I P H Á P NHẰM TĂ N G CƯỜNG H IỆU QUÀ QUẢN L Ý TR O N G C Ô N G T Á C ĐẤU THẦU 3 .1 . H o à n t h iệ n h ệ t h ô n g v ă n b ả n p h á p lý liê n q u a n đ ế n q u ả n lý đ á u th ầ u N h ư đ ã p h ân tíc h ở C h ư ơ n g 1, đ ấ u tháu là phạm trù k in h tế tồ n tạ i m ộ t c á c h k h á c h q u a n tro n g nền k in h t ế thị trư ờng. M ục tiêu c ủ a có n g tá c đ ấ u th ầ u là g iú p ngư ời m u a lự a ch ọ n được p h ư ơ n g á n m u a h à n g h o á và d ịc h vụ c ó lợi nh ất, trên c ơ sở cạn h tra n h c ủ a n h ĩn ig n g ư ờ i b á n (n h à th ầ u ). Đ ể k h u y ế n k h ích c á c nh à th ầ u tíc h cự c th a m g ia d ự th ầ u , b ê n m u a phải c ó nh ữ n g q u y đ ịn h m a n g tín h p h á p lý n h ằ m tạ o ra c á c c u ộ c cạn h tran h h ết sức k h á c h q u a n , c ô n g b ằ n g v à m in h bậch. D o đ ặ c th ù c ủ a n ề n k in h tể V iệt N am , h iệ n n a y ch ỉ c ác c u ộ c m u a sắ m sử d ụ n g tiề n N h à n ư ớc (th u ộ c sờ h ữ u toàn d â n ) m ới p h ái tu â n th ù c á c q u y đ ịn h v ề đ ầ u tư v à đ ấu th ầ u dư ợc b a n h ành k è m th e o các v ăn b à n q u y p h ạ m p h á p lu ậ t n êu trên. T ro n g các c u ộ c m u a sắ m đ ó , b c n m u a là c á c tổ ch ứ c , c á nh ân th u ộ c N hà n ư ớ c , d o đ ó b ê n m u a c ũ n g c h ỉ là n h ữ n g đ ạ i d iệ n c h ứ k h ô n g phải là c h ủ s ờ h ữu trự c tiế p . B ên b á n thì phần lớ n là c á c d o an h n g h iệ p n h à n ư ớc, n ê n n h ữ n g n g ư ờ i đ ư ợ c q u y ề n q u y ế t đ ịn h c ủ a bên bán d a s ố c ũ n g c h í là n h ữ n g đ ạ i d iệ n (d o đư ợc b ổ nh iệ m h o ặc bầu). 117 V ì v ậ y , n ế u th iế u n h ữ n g q u y đ ịn h ph áp lý ch ặt c h ẽ về dấu thầu, thì c h ẳ n g n h ữ n g cò n g tá c đ ấ u th ầu khò n g phát h uy đư ơc tác d ụ n g tố t đ ẹ p vốn c ó c ù a n ó, m à trái lại các cu ộ c đấ u thầu sẽ biến th à n h các c u ộ c m ặ c cà c ủ a c á c vị đ ại d iện cá c bên, hoặc là các c u ộ c “đ i đ ê m ” g iữ a “ A ” v à “ B” n h ằ m rút ruột N h à nước. T u y c á c q u y đ ịn h về đ ầ u tư và đ ấu thầu hiện h àn h đã c ó n h ũ n g đ ó n g g ó p đ á n g k ể tro n g v iệc tạo ra nể nế p các hoụt đ õ n c k in h tế tro n g xã h ộ i c ù a c ơ c h ế k in h tế thị trư ờng, so n g c ó lẽ do n ư ớc ta đã trài q u a th ờ i k ỳ q u á dài q u ả n lý k in h tế th e o c ơ c h ế tậ p tru n g c h ỉ h u y , n ê n sự tiế p c ậ n với c ơ c h ế m ới k h ố n g tránh k h ỏ i n h ũ n g cản trở c ủ a lố i là m ă n cũ. C ác c h ín h sách q u ả n lý k in h tế ở tầm v ĩ m ô cũ n g đ ư ợc d u n h ập m ộ t c á c h ồ ạt, th iế u sự c h ọ n lọ c bài bản . C h ín h s á c h về q u ả n lý đầu tư, đ ặ c b iệ t là các q u y đ ịn h vể đ ấ u th ầ u đ ư ợc d u n h ập m ộ t c á c h h ế t sức b ị đ ộng. Ọ u y c h ế Đ ấ u th ầu c ủ a ta h iện n a y h oàn toàn ảnh h ư ờ ng bờ i nội d u n g h ư ớ n g d ẫ n m u a sắm c ù a N g ân h àn g th ế g iớ i, N g ân h àng p h át triển C h â u Á , N g ân h à n g h ợ p tá c q uốc t ế N h ậ t B ản là nhữ ng đ ỏ i tá c c h ín h tài trợ c h o V iệ t N a m th ô n g q u a n g u ồ n h ỗ trợ phát triể n c h ín h thứ c (O D A ). T ro n g k h i đ ặ c điểm n ề n k in h tế nước ta h iệ n n a y m a n g n h iề u n é t đ ặ c th ù k h ác với đ ặ c đ iể m , m ậ t bằng k in h t ế - xã h ộ i c ủ a c á c tổ c h ứ c n ó i trên. X é t về n ộ i d u n g , Q u y c h ế Đ ấ u th ầ u h iệ n h à n h c ủ a V iệ t N am đ ã b a o h à m đ ầ y đ ủ c á c q u y đ ịn h c ần c ó đ ể b ả o đ ảm đ ạ t đươc m ụ c tiê u c ủ a cô n g tá c đ ấ u th ầ u , n ếu m ọ i q u y đ ịn h c ủ a Q u y c h ế n ó i trẽ n đ ư ợc tu â n th ủ m ộ t c á c h n g h iê m n gặt tro n g q u á trìn h th ự c h iệ n . T u y n h iê n , c á c q u y đ ịn h n h ằm bả o đ ả m c h o việ c tu â n tliii n g h iê m n g ặt c á c q u y đ ịn h c ù a Q u y c h ế Đ ấ u th ầ u h iện hành 118 lạ i c h ư a đ ư ợ c đ ề c ậ p tro n g Q u y c h ế , d o d ó thự c tế v iệc vi phạm Q u y c h ế Đ ấ u th ầ u c ò n tồ n tại ờ m ọi c h ỗ , m ọi nơi. C hẳng hạn, Q u y c h ế Đ ấ u th ẩ u y ê u c ầ u phải á p d ụ n g hình thứ c đ ấ u thầu rộng rãi đ ố i với m ọ i g ó i th ầ u sử d ụ n g vốn N hà nước. V iệc á p dụng cá c h ìn h th ứ c lự a c h ọ n k h á c c h ỉ đ ư ợc thự c hiện k h i đư ợc người c ó th ẩ m q u y ề n c h o p h ép , trê n c ơ s ờ đáp ứng c ác đ iều kiện q uy đ ịn h tro n g Ọ u y c h ế Đ ấ u th ầ u . T u y n hiên, tro n g thự c tế c ó tới gần 8 0 % s ố g ó i th ầ u đ ư ợ c ngư ời c ó th ẩ m qu y ền c h o p h é p á p dụng c á c h ìn h th ứ c lự a c h ọ n k h á c vớ i đ ấ u thầu rộng rãi m à kh ô n g hề c h ú ý đ ế n v iệc c ó đ ấ p ứng c á c đ iề u k iệ n luật đ ịn h hay không. T h ậ m c h í n h iề u g ó i th ầ u cò n đ ư ợc q u y ết định lự a ch ọ n m ộ t c ác h tù y h ứ n g ( d ự á n đ ư ờ n g H ồ C h í M in h là m ộ t v í d ụ đ iể n h ìn h ), m à k h ô n g p h á i th ô n g q u a c á c q u y đ ịn h c ù a Q uy c h ê Đ ấ u thầu... C h ín h n h ữ n g h iệ n tư ợ n g n h ư v ậ y đ ã tạ o kẽ h ờ đ ể nh ữ n g đ ơ n vị lliực h iệ n m u a sắ m th a h ồ tá c o a i, tác q u ái, di đ ê m với n h à thầu n h ằ m th u lợi c á n h â n . C ả x ã h ộ i đ ể u nhìn n hận được h iện tượng n à y , s o n g v ẫn k h ô n g th ể x ử lý , vì chư a c ó c h ế tài. N h iề u g ó i thầu p h ái tổ c h ứ c đ ấ u th ầ u n h iề u lần , c h ỉ vì k ế t q u à đấu th ầ u ờ n hữ ng lẩ n đ ấ u đ ầ u tiê n c h ư a k h ớ p với d ự k iến c ủ a m ộ t vài c á n hân có q u y ề n th u ộ c b ê n A (v í d ụ g ó i th ầu m ua th a n g m á y th u ộ c d ự án T ru n g tâ m th ư ơ n g m ạ i T rà n g T iề n Plaza). N g o à i ra c ò n tồ n tạ i c á c q u y đ ịn h kh á c liê n q u an đ ế n thủ tục đ ầ u tư n ó i c h u n g v ẫ n q u á rư ờm rà , phứ c tạp, k h ó h iểu và khó th ự c h iệ n k h iế n c h o v iệc ra q u y ế t đ ịn h đầu tư trờ nên ...