Tương đồng và khác biệt giữa hôn nhân của người Công giáo với người ngoài Công giáo ở Việt Nam

Công giáo du nhập vào Việt Nam từ thế kỷ XVI. Sau nhiều thăng trầm, Công giáo đã có được chỗ đứng trong một bộ phận dân cư, ảnh hưởng nhất định đối với xã hội Việt Nam, trong đó có phương diện hôn nhân và gia đình. Bài viết này bước đầu tìm hiểu một số điểm tương đồng và khác biệt giữa hôn nhân của người Công giáo với người ngoài Công giáo ở Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tương đồng và khác biệt giữa hôn nhân của người Công giáo với người ngoài Công giáo ở Việt Nam1JKLrQ FͩX 7{Q JLiR 6͑ ĈӚ THӎ NGӐC ANH(*)TѬѪNG ĈӖNG VÀ KHÁC BIӊT GIӲA HÔN NHÂNCӪA NGѬӠI CÔNG GIÁO VӞI NGѬӠI NGOÀI CÔNG GIÁOӢ VIӊT NAMTóm t̷t: Công giáo du nh̵p vào Vi͏t Nam tͳ th͇ kͽ XVI. Sau nhi͉uthăng tr̯m, Công giáo ÿã có ÿ˱ͫc ch͟ ÿͱng trong m͡t b͡ ph̵ndân c˱, ̫nh h˱ͧng nh̭t ÿ͓nh ÿ͙i vͣi xã h͡i Vi͏t Nam, trong ÿó cóph˱˯ng di͏n hôn nhân và gia ÿình. Bài vi͇t này b˱ͣc ÿ̯u tìm hi͋um͡t s͙ ÿi͋m t˱˯ng ÿ͛ng và khác bi͏t giͷa hôn nhân cͯa ng˱ͥiCông giáo vͣi ng˱ͥi ngoài Công giáo ͧ Vi͏t Nam.Tͳ khoá: hôn nhân, hôn nhân và gia ÿình, Công giáo ͧ Vi͏t Nam.1. Mӝt sӕ ÿiӇm tѭѫng ÿӗng giӳa hôn nhân cӫa ngѭӡi Công giáovӟi ngѭӡi ngoài Công giáo ӣ ViӋt NamHôn nhân là sinh hoҥt quen thuӝc cӫa con ngѭӡi, là mӝt hiӋn tѭӧngmang tính lӏch sӱ cө thӇ. Vì thӃ, hôn nhân phө thuӝc vào quan niӋm, tұpquán vùng miӅn, vào tӯng giai ÿoҥn phát triӇn xã hӝi, vào tín ngѭӥng tôngiáo cӫa con ngѭӡi. Bѭӟc ÿҫu nghiên cӭu, chúng tôi nhұn thҩy có mӝt sӕÿiӇm tѭѫng ÿӗng giӳa hôn nhân cӫa ngѭӡi Công giáo và ngѭӡi ngoàiCông giáo ӣ ViӋt Nam.Trѭӟc hӃt, cҧ ngѭӡi Công giáo lүn ngѭӡi ngoài Công giáo ӣ nѭӟc taÿӅu có chung quan niӋm vӅ mөc ÿích hôn nhân. Theo ngѭӡi ViӋt Nam,mөc ÿích cӫa hôn nhân là vӧ chӗng trӑn ÿӡi yêu thѭѫng nhau, sinh sҧn,nuôi dѭӥng và giáo dөc con cái trѭӣng thành, xây dӵng gia ÿình ҩm no,hҥnh phúc. Ĉây là ѭӟc vӑng tӵ nhiên cӫa con ngѭӡi khi bѭӟc vào ÿӡisӕng hôn nhân, dù ÿó là ngѭӡi Công giáo (bên “giáo”) hay ngѭӡi ngoàiCông giáo (bên “lѭѫng”).Ngѭӡi ViӋt Nam quan niӋm, hôn nhân là mӝt viӋc trӑng ÿҥi. Khi tiӃnhành hôn lӉ, cҧ nam và nӳ ÿӅu phҧi trҧi qua giai ÿoҥn tìm hiӇu, suy nghƭthұt kӻ vӅ quyӃt ÿӏnh cӫa mình. Tҫm quan trӑng và ý nghƭa thiêng liêngcӫa hôn nhân khiӃn cho bҩt cӭ viӋc gì liên quan ÿӃn chuyӋn vӧ chӗng*. ThS., Trѭӡng Ĉҥi hӑc Khoa hӑc Xã hӝi và Nhân văn, Ĉҥi hӑc Quӕc gia Hà Nӝi.Ĉ͗ 7Kʈ 1J͍F $QK 7ɉɇQJ ÿ͓QJ Yj NKiF ELʄWcNJng phҧi hӃt sӭc thұn trӑng. Trong dân gian có câu: “Lҩy vӧ xem tông,lҩy chӗng xem giӕng”. Câu nói này nhҩn mҥnh viӋc phҧi xem xét kӻlѭӥng mӑi mһt trѭӟc khi ÿi ÿӃn quyӃt ÿӏnh kӃt hôn. Còn theo giáo lýCông giáo, hôn phӕi là mӝt bí tích quan trӑng. Vì thӃ, sau khi tìm hiӇunhau, nӃu ÿôi nam nӳ ѭng thuұn thì hӑ phҧi ÿӃn gһp linh mөc, trình tӡxin rao trѭӟc ba tuҫn ÿӇ mӑi ngѭӡi biӃt ÿӃn hӑ và cha mҽ ÿôi bên. Sau batuҫn, nӃu hӑ không gһp ngăn trӣ mӟi ÿѭӧc phép làm ÿám cѭӟi.Xác ÿӏnh ÿѭӧc vai trò quan trӑng cӫa hôn nhân sӁ thҩy ÿѭӧc giá trӏ vàý nghƭa thiêng liêng cӫa nó ÿӇ giӳ gìn và trân trӑng. Thӵc tӃ cho thҩy,cһp vӧ chӗng nào chuҭn bӏ chu ÿáo cho hôn nhân thì hҫu nhѭ tránh ÿѭӧcnhӳng rӫi ro, bҩt trҳc trong cuӝc ÿӡi và ngѭӧc lҥi.Trong gia ÿình, nӃu ngѭӡi cha ÿѭӧc coi là trө cӝt, là ÿiӇm tӵa vӳngchҳc cho vӧ con thì ngѭӡi mҽ giӳ mӝt vӏ trí ÿһc biӋt quan trӑng. Ӣ ViӋtNam, dù là ngѭӡi Công giáo hay ngѭӡi ngoài Công giáo cNJng thѭӡng ÿӅcao vai trò cӫa ngѭӡi phө nӳ trong gia ÿình, là ngѭӡi vӧ, ngѭӡi mҽ. Hӑ làngѭӡi thәi hѫi ҩm cӫa hҥnh phúc lӭa ÿôi. Vai trò ÿó trѭӟc hӃt ÿѭӧc thӇhiӋn trong viӋc sinh sҧn và giáo dөc con cái: “Cha sinh mҽ dѭӥng”.Trong ÿó, viӋc giáo dөc con cái là trách nhiӋm cӫa ngѭӡi phө nӳ, gópphҫn quan trӑng trong viӋc quyӃt ÿӏnh sӵ hình thành nhân cách cӫa trҿ.Do ÿó, không thӇ phӫ nhұn vai trò cӫa ngѭӡi mҽ trong giáo dөc gia ÿình.Chҷng thӃ mà ngѭӡi ViӋt Nam lҥi có câu “Phúc ÿӭc tҥi mүu”, “Con dҥicái mang”, “Con hѭ tҥi mҽ”, v.v…Cùng vӟi vai trò sinh sҧn và giáo dѭӥng con cái, ngѭӡi phө nӳ tronggia ÿình còn có vai trò quan trӑng là làm vӧ. Ngѭӡi ViӋt Nam quan niӋm,quan hӋ vӧ chӗng là quan hӋ “ÿҥo vӧ nghƭa chӗng”. Ĉҥo làm vӧ là ngѭӡiphө nӳ luôn xác ÿӏnh ÿѭӧc vai trò cӫa mình ÿӇ giӳ gìn mái ҩm gia ÿìnhvà chăm sóc chӗng con. Khi nói ÿӃn ÿҥo vӧ nghƭa chӗng là chӫ yӃu nóivӅ mһt tình cҧm, tinh thҫn trong ÿӡi sӕng vӧ chӗng. Ĉó là nhӳng giá trӏtình nghƭa, là ÿiӇm tӵa vӳng chҳc ÿӇ tҥo nên hҥnh phúc lӭa ÿôi: “Ĉàn ôngxây nhà, ÿàn bà xây tә ҩm”. Tҩt nhiên, ngoài vai trò sinh sҧn và nuôi dҥycon cái, vun ÿҳp hҥnh phúc gia ÿình, thì ngày nay, cùng vӟi ngѭӡi chӗng,ngѭӡi phө nӳ cNJng giӳ vai trò quan trӑng khi tham gia các công viӋc xãhӝi và phát triӇn kinh tӃ gia ÿình.Giӳa hôn nhân ngѭӡi Công giáo vӟi ngѭӡi Công giáo ӣ ViӋt NamhiӋn nay còn tѭѫng ÿӗng ӣ tính ÿѫn nhҩt cӫa hôn nhân, tӭc là chӍ chҩpnhұn hôn nhân mӝt vӧ mӝt chӗng. VӅ ÿiӇm này, quan niӋm hôn nhân cӫa811JKLrQ FͩX 7{Q JLiR 6͑ Công giáo phù hӧp vӟi chӫ trѭѫng, chính sách cӫa Nhà nѭӟc ViӋt NamhiӋn nay. ĈiӅu 2 và ĈiӅu 4 cӫa Lu̵t Hôn nhân và Gia ÿình Vi͏t Nam ÿãquy ÿӏnh rҩt rõ ràng: “Hôn nhân tӵ nguyӋn, tiӃn bӝ, mӝt vӧ mӝt chӗng,vӧ chӗng bình ÿҷng”, và “Cҩm ngѭӡi ÿang có vӧ, có chӗng mà kӃt hônhoһc chung sӕng nhѭ vӧ chӗng vӟi ngѭӡi khác hoһc ngѭӡi chѭa có vӧ,chѭa có chӗng mà kӃt hôn hoһc chung sӕng nhѭ vӧ chӗng vӟi ngѭӡiÿang có chӗng, có vӧ”(1).Ngoài ra, hiӋn nay, khi kӃt hôn, dù là ngѭӡi Công giáo hay ngѭӡingoài Công giáo ...