Vai trò của PETCT trong chẩn đoán bệnh ung thư vòm mũi họng

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm nghiên cứu đặc điểm hình ảnh của PET/CT trên bệnh nhân ung thư vòm mũi họng và đánh giá vai trò của PET/CT trong xác định giai đoạn bệnh ung thư vòm mũi họng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của PETCT trong chẩn đoán bệnh ung thư vòm mũi họngTẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 6-2015V I TRÒ CỦ PET CT TRONG CH N ĐOÁN B NHUNG THƢ VÒM HỌNGTrần Hải Bình*; Mai Trọng Khoa*; Nguyễn Danh Thanh**TÓM TẮTMục tiêu: xác định vai trò của PET/CT trong chẩn đoán bệnh ung thư vòm mũi họng (UTVMH).Đối tượng và phương pháp: 60 bệnh nhân (BN) được chẩn đoán xác định UTVMH (có giải phẫubệnh) chụp PET/CT toàn thân từ tháng 1 - 2012 đến 12 - 2013 tại Trung tâm Y học hạt nhân vàUng bướu, Bệnh viện Bạch Mai. Kết quả: 60 BN có độ tuổi trung bình 54,1 ± 14,0, tỷ lệ nam/nữ2,5/1; nhóm tuổi 40 - 60 chiếm tỷ lệ cao nhất (48,3%). Thể tích hấp thu chuẩn (SUV) của khối u11,08 ± 5,15 (2,90 - 24,96), của hạch di căn 9,07 ± 5,81 (2,64 - 26,20). Có mối tương quan tỷ lệthuận giữa SUV với kích thước u/hạch, với giai đoạn T của u và giai đoạn bệnh. PET/CT thayđổi giai đoạn bệnh ở 15/60 BN (25%). Kết luận: PET/CT giúp xác định chính xác giai đoạn bệnhUTVMH, quyết định hướng điều trị phù hợp, mang lại hiệu quả cao cho người bệnh.* Từ khóa: Ung thư vòm mũi họng; PET/CT.Evaluating the Role of PET/CT in Diagnosis of Nasopharyngeal CancerSummaryObjective: To evaluate the role of PET/CT in diagnosis and staging of nasopharyngeal cancer(NPC). Subject: 60 patients, who are diagnosed with NPC (confirmed by histophathology) hadtheir whole body scanned with PET/CT for diagnosis and staging from Jan, 2012 to December,2013 at the Nuclear Medicine and Oncology Centre, Bachmai Hospital, Hanoi. Method: Descriptiveand prospective. End-point study: Value of PET/CT in diagnosis of primary tumor, staging, levelof FDG uptake (standard uptake volume, SUV) of tumor and metastatic lymph nodes. StagingNPC before and after PET/CT performance. Result: Among 60 patients, average age: 54.1 ± 14.0;male/female ratio: 2.5:1; 40 - 60 age group accounted for the highest proportion (48.3%).Tumor’s SUV: 11.08 ± 5.15 (2.90 - 24.96); SUV of lymph node: 9.07 ± 5.81 (2.64 - 26.20). Thereis a proportional correlation between SUV and tumor size, T stage and the stage of the disease.PET/CT changed the disease stage of 15/60 patients (25%). Conclusion: PET/CT improves theaccuracy of diagnosis and staging of NPC, which helps the doctors to select the most appropriateand highly effective treatment for the patients.* Key words: Nasopharyngeal cancer; PET/CT.ĐẶT VẤN ĐỀUng thư vòm mũi họng là tổn thươngbệnh lý ác tính của các tế bào niêm mạcvà dưới niêm mạc vùng vòm mũi họng.Đây là một trong những bệnh ung thư phổbiến ở nước ta và một số nước vùng Namnhư Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan,* Bệnh viện Bạch Mai** Bệnh viện Quân y 103Người phản hồi (Corresponding): Trần Hải Bình (haibinh83@yahoo.com)Ngày nhận bài: 02/04/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 30/06/2015Ngày bài báo được đăng: 06/07/2015135TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 6-2015Singapore... Năm 1993, Tổ chức Nghiên cứuUng thư Quốc tế (I RC) đã xếp UTVMHvào nhóm 8 bệnh ung thư thường gặp.Theo GLOBOCAN (2012) tại Việt Nam,ung thư vòm đứng hàng thứ 5 ở namvới tỷ lệ mắc bệnh chuẩn theo tuổi là7,7/100.000 dân và hàng thứ 10 ở nữ vớitỷ lệ 3,4/100.000 dân. UTVMH cũng làbệnh gặp nhiều nhất trong các bệnh ungthư vùng đầu cổ.Cho đến nay, nguyên nhân gây bệnhUTVMH vẫn chưa khẳng định được. Cácyếu tố nguy cơ là nhiễm virut Epstein - Barr(EBV), yếu tố di truyền và môi trườngsống (thói quen hút thuốc lá, uống rượu,ô nhiễm không khí, môi trường bởi bụi,khí thải...).Chẩn đoán chính xác bệnh và giai đoạnVì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứunày với mục tiêu:- Nghiên cứu đặc điểm hình ảnh củaPET/CT trên BN UTVMH.- Đánh giá vai trò của PET/CT trongxác định giai đoạn bệnh UTVMH.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.60 BN được chẩn đoán xác định UTVMH(có giải phẫu bệnh) chụp PET/CT tại Trungtâm Y học Hạt nhân và Ung bướu, Bệnhviện Bạch Mai.* Thời gian nghiên cứu: từ tháng 01 2012 đến 12 - 2013.bệnh dựa trên các xét nghiệm lâm sàng,2. Phương pháp nghiên cứu.cận lâm sàng, các kỹ thuật chẩn đoánMô tả phân tích cắt ngang.hình ảnh, giải phẫu bệnh và PET/CT. Kỹthuật chụp PET/CT có độ nhạy, độ đặchiệu và độ chính xác cao trong chẩn đoánung thư đầu cổ nói chung và UTVMH nóiriêng, giúp chẩn đoán chính xác giai đoạnbệnh, mang lại hướng điều trị đúng đắn.Kỹ thuật chụp PET/CT mới được triểnkhai tại Việt Nam, hiện cả nước chỉ có ở4 bệnh viện lớn là Bạch Mai, Việt Đức,Bệnh viện TWQĐ 108 và Bệnh viện ChợRẫy. Từ cuối năm 2009 đến nay, tại Trung* Quy trình nghiên cứu: BN vào viện:chẩn đoán xác định (sinh thiết chẩn đoánmô bệnh học)  Đánh giá giai đoạn TNMtheo hệ thống phân loại của Hội Ung thưHoa kỳ (American Joint Committee onCancer - AJCC 2010) dựa trên lâm sàng,chẩn đoán hình ảnh, y học hạt nhân) Chụp PET/CT toàn thân (phân tích kếtquả: xác định u, hạch di căn, di căn xa;kích thước và SUV của tổn thương tâm Y học Hạt nhân và Ung bướu, BệnhXác định lại giai đoạn bệnh (kết hợp ...