Xây dựng chuẩn năng lực đánh giá học sinh cho giáo viên ở Hoa Kỳ bài học vận dụng cho Việt Nam

Thông qua tìm hiểu kinh nghiệm về việc xây dựng chuẩn năng lực đánh giá học sinh ở Hoa Kỳ, bài báo làm rõ các khái niệm liên quan như dạy học và đánh giá theo hướng phát triển năng lực học sinh; năng lực đánh giá học sinh của giáo viên; chuẩn năng lực đánh giá học sinh của giáo viên ở Hoa Kỳ (từ mục đích, phương pháp đến bộ chuẩn)... từ đó đề xuất một số định hướng vận dụng xây dựng cấu trúc năng lực đánh giá học sinh cho giáo viên ở Việt Nam theo tiếp cận đánh giá năng lực học tập.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng chuẩn năng lực đánh giá học sinh cho giáo viên ở Hoa Kỳ bài học vận dụng cho Việt NamJOURNAL OF SCIENCE OF HNUE DOI: 10.18173/2354-1075.2018-0054Social Science, 2018, Vol. 63, Iss. 2A, pp. 286-294This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn XÂY DỰNG CHUẨN NĂNG LỰC ĐÁNH GIÁ HỌC SINH CHO GIÁO VIÊN Ở HOA KỲ - BÀI HỌC VẬN DỤNG CHO VIỆT NAM Nguyễn Hoàng Đoan Huy Viện Nghiên cứu Sư phạm, Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội Tóm tắt. Đánh giá học sinh là một trong những nhiệm vụ quan trọng và cũng là một trong những năng lực thành phần không thể thiếu của người giáo viên. Vì vậy đổi mới giáo dục không thể không tính đến vấn đề đổi mới công tác đánh giá trong nhà trường. Hiện nay, tiếp cận dạy học theo hướng phát triển năng lực cho học sinh đang được quan tâm và vận dụng trong thực tiễn nghiên cứu và thực hành giáo dục ở Việt Nam. Thông qua tìm hiểu kinh nghiệm về việc xây dựng chuẩn năng lực đánh giá học sinh ở Hoa Kỳ, bài báo làm rõ các khái niệm liên quan như dạy học và đánh giá theo hướng phát triển năng lực học sinh; năng lực đánh giá học sinh của giáo viên; chuẩn năng lực đánh giá học sinh của giáo viên ở Hoa Kỳ (từ mục đích, phương pháp đến bộ chuẩn)... từ đó đề xuất một số định hướng vận dụng xây dựng cấu trúc năng lực đánh giá học sinh cho giáo viên ở Việt Nam theo tiếp cận đánh giá năng lực học tập. Từ khóa: Đánh giá, đánh giá học sinh theo năng lực, dạy học theo hướng phát triển năng lực, năng lực đánh giá học sinh của giáo viên, giáo dục Hoa Kỳ.1. Mở đầu Xã hội hiện đại đang phát triển nhanh chóng cùng với sự liên tục đổi mới của khoa học vàcông nghệ. Tất cả các ngành nghề trong xã hội cũng đang đặt ra những yêu cầu đối với người laođộng của mình là những con người có kiến thức, kĩ năng và thái độ phù hợp, yêu cầu này cần đượctrang bị ngay từ trên ghế nhà trường. Để đáp ứng nhu cầu của người học nói riêng và xã hội nóichung, giáo dục đang và sẽ phải thay đổi một cách toàn diện trong đó quan trọng nhất là xác địnhviệc chuyển giao kiến thức và kĩ năng cụ thể nhất định sang trang bị cho người học những nănglực phức hợp, hướng người học đến việc phát triển ở bản thân những kĩ năng cần thiết để họ có thểtự học hỏi và kiến tạo tri thức, cập nhật thông tin từ nhiều nguồn trong xã hội hiện đại. Nói cáchkhác, giáo dục trong đó giáo dục phổ thông cần phải tiếp cận theo hướng phát triển năng lực chohọc sinh. Giáo dục theo hướng phát triển năng lực nổi lên từ những năm 1970 ở Mỹ với quan niệmvề việc hướng giáo dục đến sự hình thành và phát triển kiến thức, kĩ năng, thái độ của người họcNgày nhận bài: 8/2/2018. Ngày sửa bài: 2/3/2018. Ngày nhận đăng: 12/3/2018.Liên hệ: Nguyễn Hoàng Đoan Huy, e-mail: nguyenhoangdoanhuy@gmail.com286 Xây dựng chuẩn năng lực đánh giá học sinh cho giáo viên ở Hoa Kỳ...sau khi kết thúc mỗi chương trình học từ đó hướng tới việc đánh giá kiến thức trong việc vận dụngmột cách có hệ thống. Các năng lực đạt được cần phải đánh giá thông qua nhiều công cụ và hìnhthức trong đó có cả quan sát và thực hành trong các tình huống mô phỏng (Nguyễn Thu Hà, 2014,dẫn theo Guskey, 2005) [2]. Hiện nay, các bộ chuẩn nghề nghiệp giáo viên ở Việt Nam không đủ rộng và chi tiết để baogồm tất cả các vấn đề liên quan đến đánh giá học sinh nói chung và đánh giá học sinh theo hướngphát triển năng lực nói riêng. Nhất là trong bối cảnh hiện nay, khi Bộ Giáo dục và Đào tạo đãban hành chương trình giáo dục phổ thông tổng thể và đang chỉ đạo triển khai thực hiện xây dựngchương trình môn học theo định hướng phát triển năng lực người học thì năng lực đánh giá củagiáo viên cũng cần được xác định lại. Việc nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế trong đó có Hoa Kỳvề định hướng xây dựng chuẩn năng lực của giáo viên về đánh giá học sinh theo tiếp cận phát triểnnăng lực [9] là điều cần thiết để phát triển, nâng cao năng lực đánh giá học sinh cho giáo viên ViệtNam đóng góp vào thành công của công cuộc đổi mới giáo dục đang triển khai thực hiện.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Quan niệm về năng lực của giáo viên trong đánh giá học sinh theo tiếp cận năng lực2.1.1. Dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh Trước khi đi vào các vấn đề liên quan đến dạy học theo hướng phát triển năng lực hay đánhgiá năng lực học sinh, cần làm rõ khái niệm “năng lực” là gì. Khái niệm về năng lực được địnhnghĩa theo nhiều cách khác nhau (Gervais trích dẫn ví dụ như Eraut, Alderton, Cole, và Senker,1998, Lizzio & Wilson, 2004, Messick, 1984, Miller, 1990, Parry, 1996, Spencer & Spencer,1993, Taconis, Van der Plas & Vander Sanden, 2004; Tillema và cộng sự, 2000) [11]. Trên bìnhdiện chung, quan niệm của hầu hết các định nghĩa về năng lực đều cho rằng đó là sự tích hợp kiếnthức, kỹ năn ...