Xây dựng ngân hàng dữ liệu thông tin, giải pháp nhằm tăng cường tối đa khả năng ghép cho các ca ghép thận

Xây dựng ngân hàng dữ liệu thông tin của người cho - nhận thận, từ đó thực hiện các phản ứng hòa hợp ảo dựa trên cơ sở dữ liệu này để chọn được cặp người nhận - cho thận phù hợp nhất chính là giải pháp tối ưu đang được nhiều nước trên thế giới tiến hành.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng ngân hàng dữ liệu thông tin, giải pháp nhằm tăng cường tối đa khả năng ghép cho các ca ghép thận t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ghÐp t¹ng - 2018 XÂY DỰNG NGÂN HÀNG DỮ LIỆU THÔNG TIN, GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG TỐI ĐA KHẢ NĂNG GHÉP CHO CÁC CA GHÉP THẬN Phạm Lê Nhật Minh1,2; Nguyễn Thị Thu Hoài2 Trần Văn Bảo1; Nguyễn Trường Sơn1 TÓM TẮT Xây dựng ngân hàng dữ liệu thông tin của người cho - nhận thận, từ đó thực hiện các phản ứng hòa hợp ảo dựa trên cơ sở dữ liệu này để chọn được cặp người nhận - cho thận phù hợp nhất chính là giải pháp tối ưu đang được nhiều nước trên thế giới tiến hành. Phản ứng hòa hợp ảo (virtual crossmatch) trong ghép thận được hiểu là phương pháp dự đoán kết quả hòa hợp giữa người cho và nhận thận bằng cách so sánh và đối chiếu kết quả xét nghiệm kháng thể kháng lại kháng nguyên bạch cầu người của người nhận với kết quả kháng nguyên bạch cầu người của người cho. Phản ứng hòa hợp ảo giúp tiết kiệm thời gian, khối lượng công việc tại phòng xét nghiệm miễn dịch ghép tạng và có độ chính xác tương đối cao. Ngoài ra, phản ứng hòa hợp ảo giúp dự đoán các trường hợp ghép thận từ người cho chết não hoặc ngừng tuần hoàn, đặc biệt phát huy hiệu quả trong trường hợp hoán đổi thận. * Từ khóa: Phản ứng hòa hợp ảo; Kháng nguyên bạch cầu người; Kháng thể kháng lại kháng nguyên bạch cầu người; Hoán đổi người cho - nhận thận. Building Up a Bank of Data on Kidney Donor and Recipient, an Effective Solution to Maximize the Opportunities for Transplanted Patients Summary Building up a bank of data on kidney donor and recipient and then, based on this database to apply virtual crossmatch to find out the optimal compatible pair of donor-recipient for kidney transplantation, is now considered as an effective solution to maximize the opportunities for transplanted patients in the world. Virtual crossmatch is defined as the ability to predict the outcome of the final crossmatch based on HLA antibody screening and HLA identification by comparing the recipient anti-HLA antibodies with the donor HLA-alleles. The virtual crossmatch decreases the workload in HLA-laboratories and facilitates the organ allocation. The virtual crossmatch is considered as a reliable method to predict the outcome of pre-transplantation crossmatch between live recipient and deceased donor, especially with cases on kidney paired donation exchange. * Key words: Virtual crossmatch; Human leucocyte antigen; Anti-HLA antibodies; Kidney paired donation exchange. 1. Bệnh viện Chợ Rẫy 2. Trường Đại học Quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh Người phản hồi (Corresponding): Phạm Lê Nhật Minh (stevenminh79@gmail.com) Ngày nhận bài: 10/08/2018; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 20/09/2018 Ngày bài báo được đăng: 02/10/2018 35 t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè chuyªn ®Ò ghÐp t¹ng - 2018 ĐẶT VẤN ĐỀ Ghép tạng là một trong mười thành tựu vĩ đại của nhân loại. Ghép tạng nói chung hay ghép thận nói riêng là giải pháp cứu sống bệnh nhân (BN), đặc biệt BN ở giai đoạn cuối của bệnh, là lựa chọn cuối cùng và mang lại chất lượng cuộc sống tốt nhất cho BN so với những giải pháp điều trị khác. Trên thế giới, tại một số nước phát triển, việc hiến thận từ người cho không cùng huyết thống, từ BN chết não, ngừng tuần hoàn hoặc những trường hợp hoán đổi thận từ người sống chiếm > 90% [4, 5]. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, số ca ghép thận không cùng huyết thống tăng dần theo từng năm (năm 2012 là 77.818 ca, năm 2013 là 79.325 ca). Tuy số ca ghép thận và tạng khác tăng đều mỗi năm, nhưng hiện vẫn chỉ đáp ứng chưa đến 10% nhu cầu ghép tạng và vẫn còn > 90% BN chờ được ghép tạng nói chung [6, 7]. Tại Việt Nam, tình hình hiến thận còn khó khăn hơn nhiều. Nguồn đăng ký hiến thận từ người cho sống rất ít so với nhu cầu, đa số đăng ký hiến cho người thân [1, 2, 3]. Những trường hợp hiến thận từ người cho chết não, ngừng tuần hoàn càng hiếm hơn và thường phải trải qua quá trình thuyết phục, vận động rất khó khăn so với các nước khác trên thế giới. Hiện nay, chúng ta vẫn chưa có phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu và tìm sự phù hợp về mặt miễn dịch giữa người cho nhận tạng. Do vậy, xét nghiệm tìm sự phù hợp giữa người cho - nhận thận vẫn còn nhiều hạn chế và mất rất nhiều thời gian. Vấn đề đặt ra hiện nay là làm thế nào để tăng thêm cơ hội được ghép thận đối 36 với những trường hợp chờ nhận thận, đặc biệt mở rộng các hình thức hoán đổi thận cho nhau ở các cặp người cho nhận thận không phù hợp?. Xây dựng ngân hàng dữ liệu thông tin của người cho - nhận thận, từ đó thực hiện các phản ứng hòa hợp ảo dựa trên cơ sở dữ liệu này để chọn được cặp người nhận - cho thận phù hợp nhất chính là giải pháp tối ưu đang được các nước phát triển trên thế giới tiến hành hiện nay. GHÉP THẬN VÀ VIỆC ỨNG DỤNG NGÂN HÀNG DỮ LIỆU THÔNG TIN 1. Trên thế giới. Nghiên cứu của Paolo Ferrari tại Úc, một trong những nơi áp dụng thành công chương trình phản ứng hòa hợp ảo: phản ứng hòa hợp ảo được thực hiện bởi máy tính trên nền cơ sở dữ liệu của ngườ ...