BÀI GIẢNG CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG CHUYÊN KHOA 1 - BÀI 4

Bài 4 CHỌN TẠO GIỐNG CÀ CHUA. Kết quả của chọn giống cà chua phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có việc đánh giá, và sử dụng nguồn vật liệu khởi đầu. Các loài cà chua hoang dại và bán hoang dại là nguồn vật liệu rất quý cho chọn tạo giống cà chua.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
BÀI GIẢNG CHỌN GIỐNG CÂY TRỒNG CHUYÊN KHOA 1 - BÀI 4 + Thu hoạch phải phơi nga y. Độ ẩm hạt còn 8 – 1 0% mới đưa vào b ảo quản. + Bảo quản kín, bảo quản cả quả. N ơi cất giữ giố ng phải thoáng, mát, khô ráo. + Thời gia n bảo quản càng ngắn c àng tốt. Không cất giữ lạc giống qua 1 năm. Tiêu ch uẩn hạt giống lạc: giống lạc đư ợc sử dụng trong sản xuất phải đạt cáctiêu chuẩ n sau: + T ỉ lệ hạt nảy mầm (điều kiện trong phòng): 90 – 9 5% + Độ thuần: 98% (không được lẫn giống khác). Bài 4 CHỌN TẠO GIỐNG CÀ CHUA1. VẬT LIỆU KHỞI ĐẦU CHO CHỌN GIỐNG CÀ CHUA Kết quả của chọn giống cà chua phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có việcđánh giá, và s ử dụng nguồn vật liệu khởi đầu. Các loài cà chua hoang dại và bán hoang d ại là nguồ n vật liệu rất quý choc họn tạo giống cà chua. L.peruvianum s inh trư ởng tốt ở điề u kiện nhiệt độ thấp, chứa hàm lư ợngvita min C rất cao, kháng virus khảm thuốc lá, tuyế n tr ùng… L.hirsutum ch ịu lạnh, chịu hạn tốt, sống được ở nhiều chân đất, kháng nhiềubệnh như Septoria, bệnh virus. L. escule ntum var. pimp ine llpolium có nhiề u đ ặc tính quý như: chín s ớm, hàmlượng đư ờng, vita min C,  -caroten cao, chống nứt quả, kháng nhiều loại bệnh nhưCladosporium, Fusarium, Phytophthora inpestans,… Các dạng cà chua bán hoang dại thuộc loài L.esculentum Mill. nhưvar. c erasiforme, pyriforme, pruniforme, elongatum,… là nguồn vật liệu quý cho chọngiống. Theo thống kê về các phân tích hoá sinh của nhiề u tác giả cho thấy, hà m lư ợngđường của các dạng bán hoang dại lớn hơn ở c ác lo ài hoang d ại. Nhiều mẫu trongnhó m hoang dại c ó hàm lư ợng vita min C đạt tới 138mg%, ở nhóm bán hoang dại đạttới 114mg%, các giống cà chua trồng hà m lư ợng vita min C dao động từ 12 – 36mg%( theo Balasho va, Samovol,1988). Dùng phương pháp lai tr ở lạ i, nhiều tác giả đ ã thuđược các d òng có hàm lư ợng vita min C đạt tới 32 – 66mg%. Sử dụng nguồn gen từ c à chua hoang d ại và bán hoang d ại đã thu được kết quảvề cải tiến hà m lư ợng caroten ở c à chua tr ồng. Glusenco (1979) la i c à chua tr ồng với S.pennelli, đ ã thu đư ợc một số d òng có hàm lư ợng caroten tăng hơn g iống trồng 9 – 10lần. Bên c ạnh đó, sử dụng nguồ n gen c à chua hoang dại còn cho phép giải quyết vấn đềtạo giống có hà m lư ợng  - caroten (tiền vita min A) cao, đ ư ợc phối hợp với các hàmlượng lycopen nhằ m nâng cao giá trị dinh dư ỡng và tăng cư ờng độ chín đỏ của quả. 25 C hỉ số đặc biệt quan trọng trong tạo giống cà chua chế biến là hà m lư ợng chấtk hô cao (đ ộ brix cao). Hàm lượng chất khô cao, về cơ bản liê n quan tới hà m lư ợng cácc hất pectin trong quả. Sử dụng nguồn gen cà chua hoang d ại đ ã cải tiến tính trạng nàyở c à chua trồng. Vấn đề này đư ợc thực hiện nhiều ở Mỹ, khi la i L.esculentum Mill vớiL.peruvianum đã thu đ ư ợc nhiều dòng có hà m lư ợng các chất pectin cao, có thịt quảc hắc hơn và hà m lư ợng chất khô tăng. Có thể khai thác nguồn gen cà chuaL.chemielewskii về hà m lượng đ ư ờng và đ ộ chắc của quả cao. Các loài hoang dại và bán hoang dại cũng là nguồn vật liệu quý và phong phúc ho tạo giống chống chịu các bệnh ở cà chua. Các gen kháng b ệnh mốc s ương(Phytophthora infestans) tìm thấy ở nhiều mẫu thuộc L.escubentumv ar.pimpinellifolium, ở c ác dạng dại như L.escubentum var. racemigenum. var.cerasiforeme và ở một số mẫu giống c à chua trồng khác. K hả năng chiu bệnh virus khảm thuốc lá (các gen Tm – 1, Tm – 2, Tm - 22 )q uan sát thấy ở L. pe ruvianum, L.hirsutum, L. escubentum var. pimpinellfolium,L.chilense,…cà chua L .chilense còn có khả năng kháng cao tới virus gây biến vàng lá(gemini v irus ). Từ các lo ài cà chua trên đ ã đưa ra r ất nhiề u mẫu giống kháng bệnh virusp hục vụ cho tạo giống. Bệnh nấ m gây héo ở cà chua r ất nguy hiể m. Ở một số mẫ u c à chua L.esculentum v ar pimpinellifolium đ a phát hiện ra gen I – kháng b ệnh héo do nấmFusarium ox ysporum f.lycopersisi, và gen Ve – k háng bệnh héo do nấ m Verticilumalbo – attaum, V.dahliae. nă m 1941 đã đ ưa ra giố ng kháng F usarium đầu tiên. Từ 1952đã đ ưa ra nhiều giống khá ng V erticilum (nhó m giống VF). Trong tạo giống khángFussarium còn sử dụng các giống như Ro ma.Marglobe, Campblle 146…, ở c húng cógen I (kháng F usarum ) giống Anaxy ngo ài kháng F usarium còn mang gen Mi – k hángtuyế n tr ùng. Ở nấ m Fusarium oxysporum f.lycopersisi đ ã phân lập ra 3 chủng 1, 2, 3.Các gen kháng I đ ã phân lập ra I, I2 , I3 . Bệnh héo xanh do vi khuẩn Pseudomonas solanacearum gây hạ i nhiề u ở cácnước nhiệt đới. Lo ài vi khuẩn này đã phân lập ra 5 chủng (chúng gây bệnh ở nhiều đốitượng). Nguồn gen kháng bệnh nà y có thể tìm thấy ở các mẫu giống Hawa ii 7996,Hawaii 7997 (chúng có nguồn gốc từ L.esculentum var ...