Bài giảng chương 4: Cơ quan sinh sản (Hạt và quả) - Trần Thị Thanh Hương

Tài liệu tham khảo dành cho các bạn học sinh về nội dung bài giảng chương 4 cơ quan sinh sản của giảng viên Trần Thị Thanh Hương. Nhằm giúp các bạn biết thêm về quá trình phát triển noãn thành hạt, cấu tạo quả.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng chương 4: Cơ quan sinh sản (Hạt và quả) - Trần Thị Thanh HươngChương IV CƠ QUAN SINH SẢN (HẠT VÀ QUẢ) Trần Thị Thanh Hương Khoa Khoa họcHẠT (Quá trình phát triển noãn thành hạt) Hợp tử (2n) sẽ phân cắt thành 2 tế bào: tế bào gốc và tế bào ngọn Tế bào gốc sẽ phát triển thành dây treo Tế bào ngọn sẽ phát triển thành tiền phôi. Tiền phôi về sau sẽ phát triển thành phôi hay cây mầm. Khi đó dây treo teo lại, đính phôi vào vách của túi phôi. Tiền tầng sinh vỏ Noãn Mô phân sinh ngọn Tế bào Tiền tầng mẹ nội sinh trụ nhũ 2 lá mầm Hợp tử Tiền phôi Chồi Tế bào mầm ngọn Dây treo Hợp Rễ mầm Vỏ hạt tử Dây treo Tế bào gốc Nội nhũ HẠT(Quá trình phát triển noãn thành hạt)Tế bào mẹ nội nhũ (3n) sẽ phân chia nguyên nhiễmnhiều lần cho ra nhiều tế bào gọi là nội nhũ (3n)Noãn tâm (phôi tâm) có thể còn lại sau quá trình pháttriển và chứa nhiều chất dinh dưỡng, biến thành ngoạinhũVỏ noãn biến thành vỏ hạtTrên vỏ hạt có thể thấy: Rốn: là nơi noãn đính vào cán noãn Lỗ noãn: nơi cây mầm chui ra Áo hạt: có thể do cán noãn hay hợp điểm biến thànhChu trình phát triển ở thực vật hạt kín QUẢQuả là phần mang hạt và cũng được coi là cơquan sinh sản của thực vật hạt kín. Sau khi thụtinh, đồng thời với sự hình thành hạt thì bầunhụy cũng biến đổi thành quả Quá trình phát triển bầu thành quả Cấu tạo quả Phân loại quả Sự phát tán quả và hạtQuá trình phát triển bầu thành quảCần có 2 điều kiện sau:Phải có sự thụ phấn → cuống của hoa sẽ khôngrụngPhải có kích thích tố sinh trưởng: Auxin,heteroauxin, cytokinin, gibberellin do hạt phấnđem đến hoặc trong quá trình phát triển củaphôi và nội nhũ, quả đã tổng hợp được các kíchthích tố đó → vách bầu phát triển Cấu tạo quảGồm 3 lớp vỏ do 3 thành phần tương ứng của vách bầunhụy biến đổi thành: Vỏ quả ngoài: do lớp biểu bì ngoài của vách bầubiến đổi thành, thường là một lớp tương đối mỏng, mặtngoài có lớp cutin hoặc lớp sáp, có lông, có gai Vỏ quả giữa: do lớp nhu mô của bầu nhụy pháttriển thành (dày). Khi chín có thể mọng nước (đu đủ,xoài…) hoặc biến thành xơ (dừa) Vỏ quả trong: do lớp biểu bì trong của vách bầubiến đổi thành, thường là một lớp mỏng. Khi chín cóthể mềm (đu đủ, …) hay cứng (xoài, cóc…) Cấu tạo quảSố lượng ô của bầu nhụy thường được giữ nguyênthành số ô của quảĐôi khi số ô tăng lên (quả cải). Hoa có 1 ô, quả có 2 ôĐôi khi số ô giảm xuống (quả dừa). Khi còn hoa trongbầu nhụy có 3 ô → thành quả chỉ có 1 ôSố lượng hạt có thể thay đổi: nhiều hạt (cà chua,..), mộthạt (táo, cóc...)Các phần khác sẽ rụng đi hay phát triển và tồn tại trênquả (cà chua, ổi, măng cụt...) Phân loại quảCó nhiều cách phân loại quả khác nhau: dựa vào nguồngốc xuất phát của quả, tứ là dựa vào kiểu bộ nhụy khácnhau để phân loại quả, dựa vào hình thái và phát triểncác lớp vỏ quả hoặc cách mở của quả để phân loạiCách phân loại đơn giản nhất là xuất phát từ các kiểubộ nhụy khác nhau (một lá noãn, nhiều lá noãn rời hoặchợp), có thể chia thành 3 nhóm quả: Nhóm quả đơn Nhóm quả kép Nhóm quả phức Nhóm quả đơnMột hoa có bộ nhụy 1 lá noãn hoặc nhiều lá noãn hợpthành một bầu duy nhất biến thành 1 quả.Chia làm 2 loại: Quả mập: vỏ quả mềm, mọng nước Quả mọng Quả hạch Quả khô: khi chín, vỏ quả khô cứng Quả khô không vỡ Quả khô vỡ Quả mập Quả mong: Nếu lớp vỏ quả trong mềm. Ví dụ: đu đủ,mận, ổi, cà chua... Quả hạch: Nếu lớpvỏ quả trong cứng. Vídụ: Táo, dừa, cócxoài… Quả khô không vỡQuả bế: khi chín vỏ quả khô cứng lại, khôngnứt Quả bế cứng: quả ấu, quả sen... Quả bế có lông: quả cúc, rau tàu bay... Quả bế có cánh: quả dầu...Quả dĩnh: không có vỏ hạt nên vỏ quả dínhliền với nội nhũ; hoặc vỏ hạt rất mỏng. Ví dụ:Họ lúa (Poaceae) Quả khô không vỡQuả bế cứng Quả bế có lông Quả dĩnh Quả bế có cánh Quả khô vỡKhi chín vỏ quả khô, nứt nhiều đườngQuả đại: có 1 ô, khi chín nứt 1 đường giá noãn có 1mảnh vỏ Ví dụ: Họ hoa đạiQuả đậu: có 1 ô, khi chín nứt theo 2 đường: gi ...