Bài giảng Đa chấn thương-choáng chấn thương - BS. Phạm Trí Dũng

Cùng tìm hiểu Bài giảng Đa chấn thương-choáng chấn thương của BS. Phạm Trí Dũng để biết được mức độ nguy hiểm của đa chấn thương để từ đó có các biện pháp chẩn đoán và điều trị. Hy vọng tài liệu là nguồn thông tin hữu ích cho quá trình học tập và nghiên cứu của các bạn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Đa chấn thương-choáng chấn thương - BS. Phạm Trí Dũng ĐA CHẤN THƯƠNG-CHOÁNG CHẤN THƯƠNG BS. PHẠM TRÍ DŨNGĐA CHẤN THƯƠNG1.Khái niệm: chưa có định nghĩa đầy đủ về “đa thương”.-Đa thương là thương tổn trên nhiều cơ quan-Đa thương là khi có >= 2 tổn thương nặng đồng thời và mỗi tổn thương có ảnh hường đến tiênlượng sống.2.Chết do chấn thương xảy ra trong ba giai đoạn:-Xảy ra tức khắc hoặc trong vòng vài phút sau khi bị thương: rách cuống não, vỡ tim, động mạchchủ hoặc các động mạch lớn.-Chết từ vài phút đến vài giờ sau khi bị thương: máu tụ dưới hoặc ngoài màng cứng, vỡ lách, vỡgan… Đây là thời gian vàng để thầy thuốc có thể cứu sống được nạn nhân. Vì vậy, tiến trình cấpcứu nâng cao (Advanced trauma life support: ATLS) đã đưa phác đồ sơ cấp cứu là: đánh giánhanh, hồi sức tích cực và xử lý hiệu quả.-Chết xảy ra từ vài ngày đến vài tuần sau khi bị thương. Tử vong ở đây do hậu quả của hội chứngnguy kịch hô hấp cấp ở người lớn (ARDS), tình trạng suy đa phủ tạng và biến chứng nhiễm trùngsau đóLượng giá mức độ trầm trọng của nạn nhân là việc làm cần thiết đầu tiên phải làm trong công táchồi sinh cấp cứu. Đó cũng là vấn đề cần thiết để đánh giá kết quả điều trị của thầy thuốc trên cácnạn nhân đa thương.3.Các hệ thống lượng giá trong đa thương:Có hai hệ thống lượng giá được áp dụng, đó là hệ thống lượng giá sinh lý và hệ thống lượng giágiải phẫu+Hệ thống tRTS (triage Revised Trauma Score): chỉ số lượng giá đa thương xét lại-chọn lọc,còn gọi chỉ số RTS có tính nhanhHệ thống thang điểm này dựa vào ba chỉ số chính: -Bảng điểm đánh giá hôn mê Glasgow (GCS: Glasgow coma scale) -Huyết áp tâm thu (SBP: systolic blood pressure) -Nhịp thở (RR: respiratory rate) NHỊP HÔ HẤP Điểm HUYẾT ÁP TÂM THU Điểm10 – 24 lần/phút 4 điểm >90 mmHg 4 điểm25 – 35 3“ 70 – 89 3“>35 2“ 50 – 69 2“ MỞ MẮT Điểm ĐƯ.LỜI NÓI Điểm ĐƯ.VẬN ĐỘNG ĐiểmTự nhiên 4điểm Bình thường, chính xác 5điểm Đúng theo y lệnh 5điểmKhi gọi 3“ Nói lộn xộn 4“ Đáp ứng đúng KT đau 4“Kích thích đau 2“ Không tương xứng 3“ Gồng mất vỏ 3“Kg mở mắt 1” Úớ 2“ Gồng mất não 2“ Không trả lời 1“ Không đáp ứng KT đau 1“ tRTS = GCSc + SBPc + RRcKhi điểm tRTS Nhiều mẫu thống kê cho thấy với điểm ISS >=16, nguy cơ tử vong là 10%.Tính điểm trên 6 vùng cơ thể:1.Lồng ngực-hô hấp: 1 điểm 2 điểm 3 điểm 4 điểm 5 điểm-Chấn thương Tràn máu hoặc -Tràn máu hoặc -Tràn máu tràn -Điều kiện 4,hoặc vết thương tràn khí màng tràn khí màng khí nặng (>750 nhưng BN ngưngngực, không có phổi lượng ít phổi lượng vừa ml) tim ngưng thở íttràn máu-khí (15 cm dọa tử vongthuần hai bên đường kính -Vỡ dạ dày trên lồng ngực -Thoát vị hoành khối lượng lớn, đẩy lệch trung thất2.Tim mạch 1 điểm 2 điểm 3 điểm 4 điểm 5 điểm-HA tthu > 90 -HAtthu 70 – 80 -HAtthu 50 – 70 -HA tthu 100 -Mạch >120 mạnh ngưng thở một lần/phút lần/phút -Mạch >140 lần lần/phút3.Thần kinh trung ương: 1 điểm 2 điểm 3 điểm 4 điểm 5 điểmGCS: 14-15 điểm GCS:11-13 điểm GCS:8-10 điểm GCS:5-7 điểm GCS:3-4 điểm4.Bụng và các tạng trong ổ bụng 1 điểm 2 điểm 3 điểm 4 điểm 5 diểmKhông có tổn Tổn thương một Tổn thương hai Tổn thương ba Tổn thương tạngthương tạng tạng tạng tạng trở lên bụng, có sốc mất Hoặc có tr/c máu nặng hay viêm phúc mạc nhiễm trùng nhiễm độc nặng5.Các chi và khung chậu: 1 điểm 2 điểm 3 điểm 4 điểm 5 điểmGãy xương bàn Gãy xương cẳng Gẫy xương đùi, Vỡ khung chậu Gãy nhiều xươngtay, bàn chân tay, cẳng chân cánh tay không hoặc gãy liệt cột choáng nặng, hồihoặc bong gân không di lệch chèn ép hoặc di sống kèm theo sức không đáp lệch choáng nặng, ứng với thời gian Hoặc gãy hở thời gian choáng kéo dài quá 3 giờ hoặc gãy cột không quá 3 giờ sống không liệt6.Da và tổ chức dưới da: 1 điểm 2 điểm 3 điểm 4 điểm 5 điểmTổn thương Tổn thương Tổn thương hết Tổn thương phá Tổn thương sâukhông qua lớp không hoàn toàn lớp tế bào đáy hủy hoàn toàn tổ đến lớp cơ,sừng ...