Bài giảng Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị hen phế quản

Hen phế quản (HPQ) là một bệnh có đặc điểm là viêm mạn tính niêm mạc phế quản làm tăng phản ứng của phế quản thường xuyên với nhiều tác nhân kích thích, dẫn đến co thắt lan toả cơ trơn phế quản. Bài giảng Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị hen phế quản trình bày về đại cương, chuẩn đoán, điều trị hen phế quản,...Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị hen phế quảnHƯỚNGDẪNCHẨNĐOÁN &ĐIỀUTRỊHENPHẾ QUẢN 1 ĐẠICƯƠNG 2 CHẨNĐOÁN 3 ĐIỀUTRỊ1.ĐẠICƯƠNGHenphếquản(HPQ)làmộtbệnhcóđặcđiểmlàviêm mạn tính niêm mạc phế quản làm tăng phản ứng của phế quản thường xuyên với nhiều tác nhân kích thích, dẫn đến co thắt lan toả cơ trơn phế quản. Sự co thắt phế quản không cố định, thường có thể hồi phục tự nhiênhoặcsaukhidùngthuốcgiãnphếquản.2.CHẨNĐOÁN2.1.Chẩnđoánxácđịnh2.1.1.LâmsàngKhóthở,khòkhè,thởrít,đặcbiệtthìthởra.Cáchxuấthiệncơnkhóthở:Vềđêm,theomùa,saumộtsố kíchthích(cảmcúm,gắngsức,thayđổithờitiết,khóibụi).Tiềnsửcócơnkhóthởkiểuhen:Hokhạcđờm,khóthở,cò cử,nặngngực,nghephổicóranrítranngáy.Tiền sử mắc các bệnh dị ứng: Viêm mũi dị ứng, viêm kết mạcdịứng,dịứngthuốc,thứcăn.Tiềnsửmắchenvàcácbệnhdịứngcủacácthànhviêntrong giađình.Loại trừ các nguyên nhân khác triệu chứng giống hen như BPTNMT,giãnphếquản....: Cóvaitròrấtquantrọngtrong chẩnđoánhentrênlâmsàng.Có đáp ứng với thuốc chữa hen: Cải thiện về lâm sàng và chức năng phổi khi dùng salbutamol (dạng xịt, khí dung, uống);hoặchoặccorticoid(prednisolon,methylprednisolon).Khẳng định chẩn đoán nếu thấy cơn hen với các dấu hiệu đặctrưng:Tiềntriệu:hắthơi,sổmũi,ngứamắt,hokhan,buồnngủ...Cơnkhóthở:lúcbắtđầukhóthởchậm,ởthìthởra,cótiếng còcửngườikháccũngthấy,khóthởtăngdần,saucóthểkhó thởnhiều,vãmồhôi,nóitừngtừhoặcngắtquãng.Cơnkhó thởkéodài515phút,cókhihànggiờ,hàngngày.Cơnkhó thởgiảmdầnvàkếtthúcvớihovàkhạcđờm.Đờmthường trong, quánh, dính. Khám trong cơn hen thấy có ran rít, ran ngáylantoảhaiphổi.2.1.2.ĐochứcnănghôhấpĐochứcnăngthôngkhíbằnghôhấpkế:rốiloạnthông khí tắc nghẽn phục hồi hoàn toàn với thuốc giãn phế quản:chỉsốGaensler≥70%sauphunhíthoặckhídung 400 gsalbutamol.Sự biến đổi lưu thông khí đo bằng lưu lượng đỉnh kế (LLĐ):LLĐtăng>15%,30phútsaukhihítthuốccường 2tácdụngngắn.LLĐbiếnthiênhơn20%giữalầnđo buổisángvàchiềucáchnhau12giờ ởngườibệnhdùng thuốc giãn phế quản (hoặc hơn 10% khi không dùng thuốc giãn phế quản), hoặc LLĐ giảm hơn 15% sau 6 phútđibộhoặcgắngsức.2.2.Chẩnđoánmứcđộnặngcủahenphếqu ản ạimứcđộnặngcủahenphếquảnPhânlo Hennhẹ, Hennhẹ, Hentrungbình,dai Hennặng, Biểuhiện từnglúc daidẳng dẳng daidẳng ≥2cơn/tuần,nhưngTriệuchứngbanngày ≤2cơn/tuần Hàngngày Cơnliêntục íthơn1lần/ngàyTriệuchứngbanđêm ≤2cơn/tháng 34cơn/tháng ≥1cơn/tuần HàngđêmGiớihạnhoạtđộng Không Ít Mộtsố NhiềuDùngthuốccắtcơn ≤2lần/tuần ≥2lần/tuần Hàngngày Thườngxuyên FEV1hoặcPEF ≥80% ≥80% 6080% 2.3.ChẩnđoánphânbiệtBệnh phổi tắc nghẽn mạn tính: tiền sử thường hút thuốc lá, thuốclào,hokhạcđờmkéodài,khóthởliêntục,thămdòchức năngthôngkhícórốiloạnthôngkhítắcnghẽnkhônghồiphục hoàntoànvớicácthuốcgiãnphếquản.Hen tim:suytimtráidotăng huyết áp,hẹphai lá. Hỏitiềnsử, khámlâmsàng,chụpXquangtimphổi,điệntâmđồsẽgiúpxác địnhchẩnđoán.Bấtthườnghoặctắcđườnghôhấpdonhuyễnsụnphếquản,u thanhkhíphếquản,hẹpkhíphếquảndochènép,xơ,dịdạng quaiđộngmạchchủ,dịvật:khóthở,tiếngrítcốđịnhkhôngđáp ứngvớithuốcgiãnphếquản. 2.3.ChẩnđoánphânbiệtTràongượcdạdàythựcquảnvớiho,khóthởhayxuấthiệnkhi nằm, cúi người về phía trước. Soi dạ dày thực quản giúp xác địnhchẩnđoán.Ròthựcquảnkhíquản:ho,khóthởhayxuấthiện,tănglênkhi ăn uống. Soi, chụp thực quản, dạ dày có cản quang giúp xác địnhchẩnđoán.Giãnphếquản:thườngcóhokhạcđờmtừnhiềunămvớinhững đợtđờmnhàymủ.Chụpphimphổichuẩnhoặcchụpcắtlớpvi tínhsẽxácđịnhbệnh.3.Điềutrị3.1.MụctiêuđiềutrịGiảm tối thiểu (tốt nhất là không có) các triệu chứng mạn tính,kểcảcáctriệuchứngvềđêm.Giảmtốithiểusốcơnhen.Không(hoặchiếmkhi)phảiđicấpcứu.Giảmtốithiểunhucầudùngthuốccắtcơncường 2.Khôngbịgiớihạnhoạtđộ ...