Bài giảng Nội cơ sở 1 - Bài 16: Khám lâm sàng thận tiết niệu

Bài 16 - Khám lâm sàng thận tiết niệu. Bài giảng này giúp người học có thể: Phát hiện được các triệu chứng cơ năng thận, tiết niệu qua hỏi bệnh sử, sử dụng được các biện pháp khám thực thể thận, tiết niệu một cách thành thạo, áp dụng các kết quả khám để chẩn đoán bệnh lý thận, tiết niệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Nội cơ sở 1 - Bài 16: Khám lâm sàng thận tiết niệu Khámlâmsàngthậntiếtniệu KHÁMLÂMSÀNGTHẬNTIẾTNIỆUMụctiêu1. Pháthiệnđượccáctriệuchứngcơnăngthận,tiếtniệuquahỏibệnhsử.2. Sửdụngđượccácbiệnphápkhámthựcthểthận,tiếtniệumộtcáchthành thạo.3. Ápdụngcáckếtquảkhámđểchẩnđoánbệnhlýthận,tiếtniệu. Khámlâmsànghệ tiếtniệugồmcókhámthận,niệuquản,bàngquangvàniệuđạo,ởnamgiớicóthêmtiềnliệttuyến.Khámhệtiếtniệucầnkhámcóhệthốngtừtrênxuốngdướitheothứtựgiảiphẩu.Ngoàira,cũngnhưcáccơ quan khác,khámhệtiếtniệuphảiphốihợpvớithămkhámtoànthân.I.KHÁMLÂMSÀNGTIẾTNIỆU1.Hỏibệnhsửvàcáctriệuchứngcơnăng Bệnhsửcóvaitròrấtquantrọngtrongchẩnđoán,nhiềukhinhờbệnhsửngườikhámcócácdữ kiệncầnchopháthiệnbệnh.Cầnnhấnmạnhcácđiểmsau:1.1.Yếutốgiađình Cónhữngbệnhlýcótínhchấtgiađìnhnhưthậnđanang,sỏiniệunhấtlà sỏiCystin,Xanthin,cácdịtậtbẩmsinhnhưtinhhoànẩn,bấtthườnglỗtiểu.1.2.Yếutốtiềnsử Cónhữngbệnhhiệntạilàdạngtáiphátcủamộtbệnhtrướcđónhư sỏithận,laothận,tinhhoànteodoquaibị.1.3.Yếutốnghềnghiệp Mộtsố bệnhlýcóliênquanvớinghề nghiệpnhư uđộcbàngquang ởnhữngngườitiếpxúcvớihóachấtđộc.1.4.Triệuchứng Thườnggặpcáctriệuchứngsau:1.4.1.RốiloạnđitiểuTiểukhó:mỗilầnđitiểuphảigắngsứcnhiều,tiểuchậm,tiatiểuyếuvàcòndòrỉnướctiểusaukhiđitiểu,thườnggặptrongutuyếntiềnliệt. KhámlâmsàngthậntiếtniệuTiểuláu:docònphầnthừasaukhiđitiểu(tắcnghẽnniệuđạo,tuyếntiềnliệt) hoặcdobàngquangcókíchthướcnhỏ(lao,sauxạliệupháp)hoặcdokíchthích bàngquang(viêm,u,dịvật)Tiểuđêm:làbệnhlýkhinócótínhđềuđặn,làmđánhthứcngườibệnhdậyhoặcnóđitheosautiểudầm.Đaniệubanđêm:thườngthấytrongsuythậnmạn,tănghuyếtáp.Tiểungắtquãng:Docóvậtlạ(sỏi,u)tronglòngbàngquang,làmtiểubịngắtquãnggiữadòng.Tiểudầm:Cóthểgặpdonhữngbấtthường ởphầnthấpcủahệtiếtniệunhưcổbàngquang,ởngườilớntiểudầmthườngđượcthaybằngtiểuđêm.Bítiểu:cóthểhoàntoànhaykhônghoàntoàn.Tiểukhôngtự chủ:thườngxảyrakhiđứnghoặckhigắngsức,haygặptrong sasinhdụcởphụnữ,cóthểgặptrongmộtvàihộichứngthầnkinh.1.4.2.Đauởvùngthận,tiếtniệu Cầnphântíchvị trívàhướnglantruyền,mứcđộ đau,đautừngcơnhay liêntục,thờigiankéodài,tiềnsửđãbị chưa,đaucóliênhệ vớiđitiểuvàthay đổidạngnướctiểukhông.Cơnđauquặnthậnđiểnhình:thườngkhởiphátđộtngộtsaukhilàmviệcnặnghaygắngsức,đauởvùnghôngsaulưng,đaudữdộivặnxoắn(tươngứnggócsườnlưng)lanratrướcxuốngdướivùnghôngtớihốchậumặttrongđùivàcơquansinhdụcngoài.Đauthườngtừngcơn,ngàycóthểvàibacơn,ngoàicơncònđauâmỉvùnghông.Đitiểusốlượngnhiềuhơnsaucơnđau.Cơnđauđược giảithíchdogiãncấpđườngbàiniệu.Cơnđauthườngkèmdấucơnăngvàtoàn thể như hốthoảng,xanhtái,lolắngnhưngkhôngsốt,cóthể buồnnôn,nôn. Nguyênnhânthườnggặpcủacơnđaulàdosỏiniệuquản,ngoàiracóthểdocục máuđông,hoạitửtiểuđàithận,uở bểthận,hẹpdolaohoặcdobẩmsinh,đôikhicóthểdochènéptừbênngoàinhưxơhóasauphúcmạc,ungthưhạchvùng thắtlưng,cáckhốiuởtiểukhung. Cơnđauquặnthậncầnchẩnđoánphânbiệtvới:+CơnđauquặngaN.+Viêmruộtthừaởbênphải.+Thaingoàitửcung,thủngtạngrỗng,tắcruột,viêmtụycấp.Đauthắtlưng:mộthoặchaibên,ítảnhhưởngbởitưthếngườibệnh,đôikhigiảmđausaukhitiểuxong,cơnđauxảyralàdogiãnđườngbàiniệu(tắc,tràongược)hoặcdoviêm(thậnto,tụmáu,nhồimáuthận,abces).Đaucủaviêmthậnbểthậncấp:đauvùngthận,thườngmộtbên,khônglan,kèmsốt,rétrunvànhữngtriệuchứngvềbàngquang. KhámlâmsàngthậntiếtniệuĐaudotràongượcbàngquangniệuquản:Đaudữdộivùngthắtlưnghoặctrênđườngniệuquảnlúcđitiểuhoặcđautănglêndầngiữahailầntiểutrong vùngthắtlưng,biếnmấtkhiđitiểu.1.4.3.Sốt Mứcđộnặngnhẹ,liênhệvớiđau,rốiloạnđitiểu,thayđổidạngnướctiểukhông.1.4.4.Thayđổinướctiểu Hỏimàusắc,số lượngnướctiểutrong24giờ,rốiloạnbàixuấtđường tiểu.Cóthể gặp:tiểumáu,tiểuđục,tiểurasỏihaynướctiểumàumậnchíntrongđáihuyếtsắctố.CóthểtìmProteinniệusơbộbằngcáchđốtnướctiểu.2.Khámthựcthể2.1.KhámthậnNhìnhốthắtlưng,vùngbụngcósưngnề,cóuhaykhông.Sờ:làphươngphápquantrọngnhấtđ ...