Biểu hiện lâm sàng, bệnh tích ở dạ múi khế và ruột non của trâu bò mắc bệnh giun xoăn dạ múi khế tỉnh Thái Nguyên

Xét nghiệm phân của 1726 trâu, 1760 bò bình thường và 357 trâu, 387 bò tiêu chảy tại 4 huyện thành của tỉnh Thái Nguyên, kết quả cho thấy: Có 67,23% số trâu và 67,96% số bò bị tiêu chảy nhiễm giun xoăn dạ múi khế, trong đó có 33,33% (trâu), 43,35% (bò) nhiễm ở cường độ nặng và rất nặng. Trong khi tỷ lệ nhiễm ở Trâu, bò bình thường là 46,12% và 49,77%, đồng thời chỉ nhiễm ở cường độ nhẹ và trung bình.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biểu hiện lâm sàng, bệnh tích ở dạ múi khế và ruột non của trâu bò mắc bệnh giun xoăn dạ múi khế tỉnh Thái Nguyên Phan Thị Hồng Phúc và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 112(12)/2: 183 - 188 BIỂU HỆN LÂM SÀNG, BỆNH TÍCH Ở DẠ MÚI KHẾ VÀ RUỘT NON CỦA TRÂU BÒ MẮC BỆNH GIUN XOĂN DẠ MÚI KHẾ TỈNH THÁI NGUYÊN Phan Thị Hồng Phúc*, Nguyễn Thị Kim Lan Trường Đại học Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Xét nghiệm phân của 1726 trâu, 1760 bò bình thường và 357 trâu, 387 bò tiêu chảy tại 4 huyện thành của tỉnh Thái Nguyên, kết quả cho thấy: Có 67,23% số trâu và 67,96% số bò bị tiêu chảy nhiễm giun xoăn dạ múi khế, trong đó có 33,33% (trâu), 43,35% (bò) nhiễm ở cường độ nặng và rất nặng. Trong khi tỷ lệ nhiễm ở Trâu, bò bình thường là 46,12% và 49,77%, đồng thời chỉ nhiễm ở cường độ nhẹ và trung bình. Trâu, bò nhiễm giun xoăn dạ múi khế có triệu chứng: Ăn kém, gầy, da khô, lông xù dễ rụng, niêm mạc nhợt nhạt, ỉa chảy nhiều ngày, phân lỏng, thủy thũng ngực, bụng. Mổ khám 197 trâu và 261 bò thấy: Giun xoăn dạ múi khế gây tổn thương, viêm và xuất huyết ở cả dạ múi khế và ruột non, song tập trung ở dạ múi khế là chủ yếu, với các biến đổi bệnh lý như: Tổn thương niên mạc, tăng sinh tế bào vùng hạ niêm mạc, hoại tử tế bào biểu mô, hạ niêm mạc thấm dịch phù (tổn thương, viêm và xuất huyết khi có từ 867 – 1732 giun ký sinh). Từ khóa: Trâu bò, tỷ lệ nhiễm, giun xoăn dạ múi khế, tiêu chảy, triệu chứng, bệnh tích. ĐẶT VẤN ĐỂ * Bệnh giun xoăn dạ múi khế là bệnh phổ biến trên đàn trâu, bò của nước ta cũng như đàn trâu, bò của nhiều nước trên thế giới. Bệnh do nhiều loài giun tròn ký sinh ở dạ múi khế và ruột non của trâu, bò và các gia súc nhai lại khác gây nên. Ở tỉnh Thái Nguyên trâu, bò bị nhiễm giun xoăn dạ múi khế khá nhiều, ảnh hưởng đến năng suất chăn nuôi và gây thiệt hại về kinh tế. Để thấy rõ tác động gây bệnh của giun xoăn dạ múi khế, chúng tôi đã nghiên cứu về biểu hiện lâm sàng và bệnh tích của trâu, bò mắc bệnh ở tỉnh Thái Nguyên, từ đó có sơ sở khoa học cho việc chẩn đoán bệnh bằng phương pháp chẩn đoán lâm sàng, mổ khám và có khuyến cáo hợp lý đối với cán bộ thú y, người chăn nuôi trâu, bò ở các địa phương. VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Vật liệu - Mẫu phân trâu, bò ở các lứa tuổi tại 4 huyện thành của tỉnh Thái Nguyên - Trâu, bò mắc bệnh giun xoăn dạ múi khế. - Dạ múi hế và ruột non của trâu, bò bị bệnh. * Tel: 0988706238; Email: phucnamcnty@gmail.com - Máy cắt tiêu bản tế bào Microtom, kính hiển vi quang học, buồng đếm Mc.Master, thuốc nhuộm Hematoxylin – Eosin, hóa chất và dụng cụ thí nghiệm khác. Nội dung nghiên cứu - Xác định tỷ lệ và cường độ nhiễm giun xoăn dạ múi khế ở trâu, bò bình thường và tiêu chảy - Biểu hiện lâm sàng của trâu, bò mắc bệnh giun xoăn dạ múi khế. - Bệnh tích ở dạ múi khế và ruột non của trâu, bò mắc bệnh. Phương pháp nghiên cứu - Lấy mẫu theo phương pháp lấy mẫu chùm nhiều bậc (Nguyễn Như Thanh, 2001) [8]. - Xét nghiệm mẫu bằng phương pháp Fulleborn, đếm trứng giun xoăn dạ múi khế trên buồng đếm Mc. Master (Jorgen Hansen và cs, 1994) [9]. - Quan sát biểu hiện lâm sàng của trâu, bò mắc bệnh theo phương pháp của Hồ Văn Nam (1982)[5]. - Mổ khám trâu, bò bị bệnh bằng phương pháp mổ khám phi toàn diện (Skrjabin K.I., 1963) [7]. - Làm tiêu bản tổ chức học theo phương pháp của Cao Xuân Ngọc (1997) [6]. 183 Phan Thị Hồng Phúc và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 112(12)/2: 183 - 188 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun xoăn dạ múi khế ở trâu, bò bình thường và trâu, bò tiêu chảy Bảng 1. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun xoăn dạ múi khế ở trâu, bò bình thường và tiêu chảy Địa phương TP. Thái Nguyên H. Phổ Yên H. Phú Bình H. Đồng Hỷ Tính chung Tỷ Số trâu, Số trâu, bò lệ bò kiểm tra nhiễm nhiễm (con) (con) (%) Trạng thái phân Loại gia súc Bình thường Trâu 528 207 Bò 495 Tiêu chảy Trâu Cường độ nhiễm (số trứng/gam phân) ≤ 500 > 500 - 800 >800 - 1000 >1000 n % n % n % n % 39,20 163 78,74 44 21,26 0 0,00 0 0,00 195 39,39 136 69,74 59 30,26 0 0,00 0 0,00 44 27 61,36 13 48,15 1 3,70 9 33,33 4 14,81 Bò 60 28 46,67 7 25,00 1 3,57 15 53,57 5 17,86 Bình thường Trâu 417 175 41,97 130 74,29 45 25,71 0 0,00 0 0,00 Bò 425 176 41,41 115 65,34 61 34,66 0 0,00 0 0,00 Tiêu chảy Trâu 54 36 66,67 16 44,44 2 5,56 13 36,11 5 13,89 Bò 82 42 51,22 11 26,19 4 9,52 21 50,00 6 14,29 Bình thường Trâu 437 191 43,71 114 59,69 77 40,31 0 0,00 0 0,00 Bò 586 352 60,07 191 54,26 161 45,74 0 0,00 0 0,00 Tiêu chảy Trâu 132 88 66,67 27 30,68 38 43,18 18 20,45 5 5,68 Bò 149 122 81,88 31 25,41 49 40,16 28 22,95 14 11,48 Bình thường Trâu 344 223 64,83 159 71,30 64 28,70 0 0,00 0 0,00 Bò 254 153 60,24 102 66,67 51 33,33 0 0,00 0 0,00 Tiêu chảy Trâu 127 89 70,08 40 44,94 23 25,84 17 19,10 9 10,11 Bò 96 71 73,96 26 36,62 20 28,17 14 19,72 11 15,49 Bình thường Trâu 1726 796 46,12 566 71,11 230 28,89 0 0,00 0 0,00 Bò 1760 876 49,77 544 62,10 332 37,90 0 0,00 0 0,00 Tiêu chảy Trâu 357 240 67,23 96 40,00 64 26,67 57 23,75 23 9,58 Bò 387 263 67,96 75 28,52 74 28,14 78 29,66 36 13,69 Kiểm tra 1726 trâu và 1760 bò có trạng thái phân bình thường, 357 trâu và 387 bò phân lỏng, tỷ lệ và cường độ nhiễm giun xoăn dạ múi khế ở trâu, bò bình thường và trâu, bò bị tiêu chảy có sự khác nhau.. Có 67,23% số trâu và 67,96% số bò bị tiêu chảy nhiễm giun xoăn dạ múi khế, trong đó có 33,33% trâu và 43,35% bò nhiễm ở cường độ nặng và rất nặng. Tất cả những trâu, bò nhiễm ở cường độ nặng và rất nặng đều bị tiêu chảy, phân lỏng, dính ở đuôi và khoeo. Trong khi trâu, bò phân bình thường nhiễm giun xoăn dạ múi khế với tỷ lệ thấp hơn (46,12 và 49,77%), 100% nhiễm ở cường độ nhẹ và trung bình. Sự khác nhau này là rõ rệt (P< 0,01). Như vậy, trâu, bò nhiễm giun xoăn dạ múi khế cường độ nặng và rất nặng đều bị tiêu chả ...