Dân tộc và chủ nghĩa dân tộc trong thời đại 4.0

Nội dung tài liệu nghiên cứu về sự ra đời của các cộng đồng dân tộc - quốc gia trên thê giới có những quan niệm khác nhau giữa các quốc gia ở phương Tây và phương Đông. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dân tộc và chủ nghĩa dân tộc trong thời đại 4.0 DÂNTỘCVÀCHỦNGHĨADÂNTỘCTRONGTHỜIĐẠI CÁCHMẠNG4.01.Mộtsốvấnđềchung1.1.Dântộc Dântộclàcộngđồngnhữngngườicùngchungmộtlịchsử(lịchsửhìnhthành vàpháttriểncủadântộc),nóichungmộtngônngữ,sốngchungtrênmộtlãnhthổ,cóchungmộtnềnvănhoáhiểutheonghĩarộngnhấtcủatừnàylàtổnghợpcácgiátrịvậtchấtvàtinhthầndoconngườisángtạora,tiêubiểuchotrìnhđộvănminhđãđạt được. Theonghĩathôngthường–nghĩahẹp,thuậtngữ “dântộc”dùngđể chỉ một cộngđồngngười.Mỗidântộccótínhbềnvữngnộitại,đượcthốngnhấtbởimột sốyếutốđặctrưngnhưđịavựccưtrú,ngônngữ (tiếngnói),nhữngđặcđiểmvănhóa,đờisốngkinhtế,ýthứcdântộcvànhờđóngườitacóthểphânbiệtđượcdântộcnàyvớidântộckhác,vídụnhư:dântộcKinh,dântộcTày,dântộcThái,… Theonghĩarộng,dântộcđượchiểulànhữngcộngđồngdântộc–chínhtrịtứclàdântộcquốcgia(Nation).Dântộctheonghĩamộtquốcgiatrongđótổnghợpnhiềucộngđồngngười(dântộc/tộcngười),đượchìnhthànhdonhucầutồn tạitrongquátrìnhpháttriểnlịchsửlâudài.Vídụnhư:dântộcViệtNamquốcgia ViệtNamgồm54dântộcanhem,trongđódântộcKinhlàđasố;TrungQuốclàmộtquốcgiacónhiềudântộc,ngoàidântộcHáncòncó55dântộcthiểusốkhác. Như vậy,kháiniệmdântộckhôngphảibaogiờ cũngtrùnghợpvớikháiniệmquốcgiatheonghĩalàmộtcộngđồngchínhtrịxãhộiđượcquảnlýbằngbộmáynhànước.Cóquốcgiachỉ gồmmộtdântộc(hiếmcó,nhưtrườnghợpTriềuTiêntrướckhibị chiacắt),songphầnlớnlànhữngquốcgianhiềudântộc(nhiềudântộcnhỏ quytụ xungquanhmộtdântộcchủ yếu,thườnglàđônghơnvàphát triểnhơntronglịchsử).Cũngcótìnhhìnhlànhữngngườicùngmộtdântộcnhưng sốngphântánởnhữngquốcgiakhácnhau. 1 Nghiêncứuvềsự rađờicủacáccộngđồngdântộcquốcgiatrênthêgiớicónhữngquanniệmkhácnhaugiữacácquốcgia ở phươngTâyvàphươngĐông. ỞphươngTâydựachủyếuvàotìnhhìnhcủachâuÂumàchorằng,dântộcchỉtrởthànhdântộckhicósự xuấthiệncủachủ nghĩatư bản,khixuấthiệnthị trường dântộc.Tuynhiênđiềunàylạikhônghoàntoànđúngvớicácdântộcquốcgia ởphươngĐông(trongđócóViệtNam),tínhcố kếtdântộccóthể bắtnguồntừnhiềunguyênnhânkinhtế,chínhtrịkhác,nhưnhucầucónhữngcôngtrìnhtrịthuỷlớnởcácvùngtrồnglúanước,nhucầuchốnglạisựxâmlược,đôhộvàđồnghoá củangoạitộc. Tronglịchsử,cácdântộchìnhthànhvàpháttriểnrấtkhôngđồngđềucảvềthờigian,quymô,sứcsốnglẫntrìnhđộpháttriển.Đãcótìnhhìnhnhiềudântộctựphátliênkếtvớinhau,hoànhậpvàonhauhoặcđồnghoá,thôntínhlẫnnhau.Xuthếlịchsửcủadântộclàcầncónhànướcđểbảovệlãnhthổcủamình.Ýthứcvềchủquyềnlãnhthổpháttriểnthànhýthứcquốcgiadântộc,tinhthầndântộchaychủnghĩadântộc.Bảnthânnhànước,đếnlượtnó,lạicótácđộngtrở lạicủngcốsựđoànkếtdântộc,sựthốngnhấtnhiềudântộctrongbiêngiớicủamình.1.2.Chủnghĩadântộc Chủ nghĩadântộchaycònlàýthứcdântộc,làtinhthầndântộc.Ýthứcdântộctrướchếtlàýthứcvềcộinguồndântộccủamỗiconngười:mìnhtừ đâuđến?Sauđólàýthứcvềquyềndântộc:quyềnlàmchủ lãnhthổ (đấtnước),làmchủ đờisốngvậtchấtvàtinhthầncủadântộcmình.Đólàtinhthầnđộclập,tựchủcủamỗidântộc.Đólàquyềntựnhiên,mỗithànhviêncủadântộcđềuthấycónghĩavụ thiêngliêngphảigiữ gìnvàbảovệ.Chủ nghĩadântộccònlàýthứcvềphẩmgiádântộc.Dântộctồntạivàpháttriểnlàthànhquảcủasứclaođộngvà đấutranhsángtạocủanhiềuthếhệtiềnbối.Họđãtạoratấtcảnhữnggiátrị vật chấtvàtinhthầnhợpthànhnềnvănhoádântộc,vừacóbảnsắcriêng,vừalàbộphậnhợpthànhnềnvănhoáchungcủanhânloại.Như vậy,chủ nghĩadântộc đềcậpđếnmộthệ tư tưởng,mộttìnhcảm,mộthìnhthứcvănhóa,hoặcmộtphong tràotậptrungvàoquốcgiahaydântộc. 2 Nhậnđịnhvềsựrađờivàpháttriểncủachủnghĩadântộccó2khuynhhướngnhưsau: Theokhuynhhướngdânchủtưsản,nhàdântộchọcngườiMỹLouisSnyder chorằngchủ nghĩadântộclàtràolưuchínhtrị bắtnguồntừ Cáchmạngtư sảnPhápvàonửasauthế kỷ XVIII.Saucáchmạngtư sảnAnh,Phápvàcuộcchiếntranhgiànhđộclập ở 13bangthuộcđịaBắcMỹ,các“quốcgiadântộc”(nationstate)lầnlượtrađời ở khuvựcnày.Thầnquyềncủagiáohộivàvươngquyền phongkiếnđượcthaythế bằng“chủ quyềnnhândân”(theokhuônkhổ củaphápquyềntưsản).Từđó,sảnsinhtưtưởngtônsùngdântộcmìnhvà ...