Đánh giá tác dụng điều trị hội chứng ruột kích thích bằng Hoàn đại tràng A

Mục tiêu của bài viết là đánh giá tác dụng điều trị hội chứng ruột kích thích (HCRKT) của "Hoàn đại tràng A" trong việc cải thiện các triệu chứng lâm sàng cũng như tính an toàn của thuốc trong việc điều trị chứng bệnh này. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu mở theo mô hình thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng, bệnh nhân được chẩn đoán mắc HCRKT theo tiêu chuẩn của Rome II-1999.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá tác dụng điều trị hội chứng ruột kích thích bằng Hoàn đại tràng AĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG ĐIỀU TRỊ HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCHBẰNG HOÀN ĐẠI TRÀNG ATrương Tấn Hưng1,*, Đào Văn Đinh1,Phùng Tiến Hội2, Vũ Thị Gia3, Nguyễn Mai Lâm32Sở y tế Bắc Giang, 3Bệnh viện YHCT Bắc GiangTÓM TẮTĐặt vấn đề: Hội chứng ruột kích thích là bệnh thường gặp nhất trong nhóm các bệnh về tiêu hóa, tỷlệ mắc bệnh khá cao từ 8-20% dân số. Tuy không nguy hiểm tới tính mạng nhưng vì diễn biến kéodài nên bệnh có ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. HCRKT có cơ chếbệnh sinh khá phức tạp nên việc điều trị còn gặp nhiều khó khăn. Trong nhiều năm qua, các thầythuốc của Bệnh viện YHCT Bắc Giang thường dùng hai bài thuốc Thống tả yếu phương và Tả kimhoàn dưới dạng thuốc sắc để điều trị cho những bệnh nhân có Hội chứng ruột kích thích với kếtquả tốt. Nhưng hiện nay chưa có nghiên cứu nào đánh giá về bài thuóc đó. Cho nên chúng tôi tiếnhành nghiên cứu đánh giá tác dụng điều trị Hội chứng ruột kích thích bằng Hoàn đại tràng A đểlàm rõ hơn về tác dụng của Hoàn đại tràng A. Mục tiêu: đánh giá tác dụng điều trị hội chứng ruộtkích thích (HCRKT) của Hoàn đại tràng A trong việc cải thiện các triệu chứng lâm sàng cũngnhư tính an toàn của thuốc trong việc điều trị chứng bệnh này. Đối tượng và phương pháp nghiêncứu: nghiên cứu mở theo mô hình thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng, bệnh nhân đượcchẩn đoán mắc HCRKT theo tiêu chuẩn của Rome II-1999. Bệnh nhân được điều trị bằng Hoànđại tràng A trong 30 ngày và kết quả được so sánh với nhóm dùng Cốm tan Bình vị. Kết quả:Hoàn đại tràng A cải thiện tốt các triệu chứng lâm sàng của người bệnh: 83,3% bệnh nhân hếtđau bụng; 83% hết căng chướng bụng; 80% hết rối loạn phân (p < 0,05). Hiệu quả điều trị bệnhtốt với tỷ lệ 73,3% cao hơn hẳn nhóm dùng Cốm tan Bình vị là 46,7%. Thuốc còn có tác dụngtốt với cả hai thể bệnh của Y học cổ truyền (YHCT) là thể Can khắc tỳ và Tỳ thận dương hư. Kếtluận: Hoàn đại tràng A có tính an toàn cao, cải thiện tốt các triệu chứng lâm sàng của người bệnhnhư đau bụng, chướng bụng, rối loạn phân và thuốc còn có tác dụng tốt đối với hai thể bệnh củaYHCT là thể Can khắc tỳ và Tỳ thận dương hư.Từ khóa:ĐẶT VẤN ĐỀ*Hội chứng ruột kích thích là bệnh thường gặpnhất trong nhóm các bệnh về tiêu hóa, tỷ lệmắc bệnh khá cao từ 8-20% dân số. Bệnhđược biểu hiện bằng các rối loạn cơ năng củaruột tái đi tái lại nhiều lần mà không tìm thấytổn thương về giải phẫu, mô học, cũng nhưvề sinh hóa. Tuy không nguy hiểm tới tínhmạng nhưng vì diễn biến kéo dài nên bệnh cóảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng cuộc sốngcủa người bệnh. HCRKT có cơ chế bệnh sinhkhá phức tạp nên việc điều trị còn gặp nhiềukhó khăn. Hiện nay trên lấm sàng đang sửdụng một số loại thuốc có tác dụng giảm đau,chống co thắt, chống táo bón, cầm ỉa chảy,chống chướng bụng đầy hơi ... tuy nhiên tácdụng còn rất hạn chế. Việt Nam đã có một sốnghiên cứu về thuốc Y học cổ truyền (YHCT)*để điều trị HCRKT như Bình vị tan, Tứ thầnhoàn, Sâm linh bạch truật tán ... Trong nhiềunăm qua, các thầy thuốc của Bệnh việnYHCT Bắc Giang thường dùng hai bài thuốcThống tả yếu phương và Tả kim hoàn dướidạng thuốc sắc để điều trị cho những bệnhnhân có rối loạn đại tiện kéo dài với kết quảtốt. Hoàn đại tràng A được Bệnh viện YHCTBắc Giang bào chế từ hai bài thuốc Cổphương (Thống tả yếu phương và Tả kimhoàn) để tiện cho việc sử dụng và góp phầnhiện đại hóa YHCT.Trong nghiên cứu này mục tiêu của chúng tôilà đánh giá hiệu quả điều trị của Hoàn đạitràng A trên các triệu chứng lâm sàng củangười bệnh mắc Hội chứng ruột kích thíchđồng thời tìm hiểu về tính an toàn của thuốckhi điều trị chứng bệnh này.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨUSố hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyênhttp://www.lrc-tnu.edu.vn| 59Trương Tấn Hưng và đtgTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆĐối tượng nghiên cứu: Bệnh nhân đượcchẩn đoán HCRKT, chia làm hai nhóm: nhómđối chứng dùng Cốm tan bình vị, nhómnghiên cứu dùng Hoàn đại tràng A .Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mởtheo mô hình thử nghiệm lâm sàng ngẫunhiên có đối chứng.Chọn bệnh nhân: Bệnh nhân từ 18 tuổi trởlên, không phân biệt giới, nghề nghiệp, đượcchẩn đoán là HCRKT theo các tiêu chuẩnchẩn đoán của Rome II-1999 với triệu chứngchính trên lâm sàng là đau bụng, căng chướngbụng, rối loạn phân. Về YHCT chọn hai thểbệnh là Can khăc tỳ, Tỳ thận dương hư theotiêu chuẩn sau:- Thể Can khắc tỳ: Đau bụng lan ra hai bênmạng sườn, đầy chướng, đại tiện táo hoặc lúctáo lúc lỏng, đặc biệt khi căng thẳng thì dễ đingoài phân lỏng, phân có nhầy mũi, hay cáugắt, ngủ ít, chất lưỡi đỏ hồng, rêu lưỡi trắnghoặc vàng, mạch huyền.- Thể tỳ thận dương hư: Đau bụng âm ỉ, lạnhbụng dưới, đại tiện lỏng lúc sáng sớm (Ngũcanh tả), phân nát lỏng, mệt mỏi, ăn kém,89(01)/1: 59 - 64chân tay lạnh, đau lưng, ù tai, chất lưỡi nhợtbệu, rêu lưỡi tắng mỏng, mạch trầm tế.* Loại trừ bệnh nhân: Uống thuốc không đủliều, bỏ thuốc trong 3 ngày liên tục, trong thờigian điều trị có dùng kèm các thuốc khác đểđiều trị các triệu chứng rối loạn chức năngruột, mắc các bệnh nội khoa mạn tính khácnhư suy thận, viêm gan và các bệnh thực thểcủa đường tiêu hóa.Phương pháp điều trị:- Nhóm nghiên cứu: Hoàn đại tràng A 20g,uống 20g / ngày, chia 2 lần.- Nhóm đối chứng: Cốm tan Bình vị 5g, uống4 gói / ngày, chia 2 lần.Phương pháp đánh giá kết quả: dựa vào Bảng thang điểm trước và sau điều trị:Dựa vào sự tham khảo thang điểm BBS vàcác tiêu chuẩn chẩn đoán của Rome II chúngtôi xây dựng bảng BBS cải tiến để đánh giámức độ tiến triển của bệnh trong thời gianđiều trị và qua đó đánh giá hiệu quả điều trịcủa thuốc nghiên cứu.Bảng 1. Bảng điểm BSS cải tiếnTriệu chứng* Đau bụng (hoặc khó chịu ở bụng)* Số lần đại tiện trong ngày* Thay đổi hình dạng phân* Căng chướng bụng* Cảm giác đại tiện thay đổi:* PhânSố điểmThường xuyênTừng lúcKhông đau≥ 3 lần< 3 lầnLỏng thường xuyênLỏng nát luân phi ...