Giáo trình bệnh cây đại cương part 1

Bệnh cây đại cương là phần trang bị những kiến thưc cơ bản, các khái niệm, định nghĩa,các nội dung chủ yếu của khoa học bệnh cây, là môn học cơ sở cho phần cây chuyên khoa của môn học bệnh cây(Phytopathology). Môn học giúp sinh viên nắm vứng các đặc điểm sinh vật học và sinh thái học của các nguyên nhân gây bệnh và những hướng phòng trừ, hạn chế bệnh hại. Giáo trình được sử dụng cho sinh viên chuyên ngành Bảo vệ thực vật...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình bệnh cây đại cương part 1 B GIÁO D C VÀ ðÀO T O TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P I - HÀ N I Ch biên : GS.TS. VŨ TRI U MÂN GIÁO TRÌNH B NH CÂY ð I CƯƠNG (Chuyên ngành B o v th c v t) HÀ N I - 2007 Trư ng ñ i h c Nông nghi p 1 – Giáo trình B nh cây ñ i cương ------------------------------------------- L i nói ñ u B nh cây ñ i cương là ph n trang b nh ng ki n th c cơ b n, các khái ni m, ñ nh nghĩa, các n i dung ch y u c a khoa h c b nh cây, là môn h c cơ s cho ph n b nh cây chuyên khoa c a môn h c b nh cây (Phytopathology). Môn h c giúp sinh viên n m v ng các ñ c ñi m sinh v t h c và sinh thái h c c a các nguyên nhân gây b nh và nh ng hư ng phòng tr , h n ch b nh h i. N i dung ch y u c a môn h c g m: 1. Khái ni m chung v b nh cây. 2. Sinh thái b nh cây. 3. Phòng tr b nh cây. 4. B nh cây do môi trư ng. 5. N m gây b nh cây. 6. Vi khu n gây b nh cây. 7. Virus gây b nh cây. 8. Phytoplasma gây b nh cây. 9. Viroide gây b nh cây. 10. Tuy n trùng gây b nh cây. 11. Protozoa gây b nh cây. 12. Th c v t thư ng ñ ng gây b nh cây. Tham gia vi t giáo trình này g m các tác gi : 1. GS.TS. Vũ Tri u Mân: chương I, chương II, chương III, chương IV, chương VII, chươngVIII, chương IX. 2. PGS.TS Lê Lương T : ph n phân lo i n m - chương V, ph n tri u ch ng b nh cây - chương I, ph n nhưng thay ñ i c a cây sau khi b b nh -chươngI. 3. PGS.TS Nguy n Kim Vân: chương V. 4. TS. ð T n Dũng: chươngVI, chương XII. 5. TS. Nguy n Ng c Châu: chương X. 6. TS. Ngô Th Xuyên: chương XI. 7. TS. Nguy n Văn Viên: ph n bi n pháp hoá h c - chương III. 8. GS.TS Vũ H u Yêm: ph n b nh do thi u dinh dư ng - chương IV. 9. PGS.TS Ngô Bích H o: ph n phân lo i và phòng tr - chương VII. Giáo trình này ch y u dùng cho sinh viên năm th c 3 ngành B o v th c v t. Giáo trình ñã ñư c so n th o v i vi c b sung nhi u tư li u m i vì v y có th làm tài li u tham kh o cho các k sư ñã ra trư ng và nh ng cán b k thu t quan tâm t i môn h c b nh lý th c v t. CÁC TÁC GI 2 Trư ng ñ i h c Nông nghi p 1 – Giáo trình B nh cây ñ i cương --------------------------------------------------- Ch−¬ng I Kh¸i niÖm chung vÒ bÖnh c©y I. BÖNH C¢Y Vµ S¶N XUÊT N¤NG NGHIÖP 1.1. LÞch sö khoa häc bÖnh c©y Khoa häc bÖnh c©y ®−îc h×nh th nh tõ nhu cÇu cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Thêi th−îng cæ, víi ®êi sèng h¸i l−îm sau ®ã tiÕn bé h¬n l du canh, du c−. Con ng−êi kh«ng ph¸t hiÖn ®−îc sù ph¸ ho¹i cña bÖnh c©y m lu«n cho r»ng viÖc c©y bÞ hÐo, bÞ chÕt, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp bÞ t n ph¸ l do trêi, v.v... kh«ng ph¸t hiÖn ®−îc nguyªn nh©n g©y bÖnh. Tõ thÕ kû thø 3 tr−íc c«ng nguyªn v o thêi cæ Hy L¹p, Theophraste ® m« t¶ bÖnh gØ s¾t h¹i c©y v hiÖn t−îng nÊm kÝ sinh ë gèc c©y. §Õn thÕ kû 16 chÕ ®é phong kiÕn tËp quyÒn ph¸t triÓn m¹nh, c¸c vïng s¶n xuÊt chuyªn canh víi h ng ng n hÐcta xuÊt hiÖn. BÖnh c©y ng y c ng g©y nhiÒu t¸c h¹i lín cho s¶n xuÊt v nhËn thøc vÒ bÖnh ng y c ng râ rÖt h¬n. Tíi thÕ kû 18, kinh tÕ thÕ giíi ® chuyÓn tõ c¸c c«ng tr−êng thñ c«ng sang nöa c¬ khÝ v c¬ khÝ ho¸. C¸c quèc gia t− b¶n h×nh th nh khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn m¹nh. B−íc ®Çu ® cã nh÷ng biÖn ph¸p ®¬n gi¶n phßng trõ bÖnh c©y ®−îc thùc hiÖn: M. Tillet (1775) v B. Prevost (1807) l nh÷ng ng−êi ®Çu tiªn nghiªn cøu vÒ bÖnh than ®en lóa m×. T i liÖu nghiªn cøu vÒ bÖnh c©y cña Anton de Bary (1853) ®−îc xuÊt b¶n ® t¹o nÒn mãng cho sù ph¸t triÓn cña khoa häc bÖnh c©y sau n y. Hallier (1875) ph¸t hiÖn vi khuÈn g©y thèi cñ khoai t©y. A. Mayer (1886), D. Ivanopski (1892), M. Bayerinck (1898) t×m ra virus kh¶m thuèc l¸. Nocar v Roux (1898) ph¸t hiÖn Mycoplasma ë ®éng vËt. Schulrt v Folsom (1917 - 1921) t×m thÊy bÖnh cñ khoai t©y cã h×nh thoi nh−ng kh«ng x¸c ®Þnh râ nguyªn nh©n. Nh−ng ph¶i tíi nh÷ng n¨m 30 cña thÕ kû 20 khi khoa häc thÕ giíi ph¸t triÓn nhiÒu n−íc t− b¶n c«ng nghiÖp ra ®êi, nÒn c«ng nghiÖp c¬ khÝ ho¸ chuyÓn sang ®iÖn khÝ ho¸ nhanh chãng cho ®Õn nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kû 20 tin häc, ®iÖn tö, tù ®éng ho¸ ® ph¸t triÓn m¹nh, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu bÖnh c©y ® chuyÓn sang mét b−íc ph¸t triÓn v−ît bËc. N¨m 1895 - 1980, E.F. Smith ® nghiªn cøu mét c¸c hÖ thèng vÒ vi khuÈn g©y bÖnh c©y. RÊt nhiÒu nh vi khuÈn häc ® cã c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña Branes J.A Wdrey L.V.A, Bosh S.E, Boucher C.A., Chang M.L, Cook D., N.W. Schaad, J.B. Jones v W. Chun vÒ vi khuÈn häc nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû 20 c¸c nh khoa häc H Lan, Ph¸p, Anh, NhËt B¶n ® cã nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu. Cuèn BÖnh virus h¹i thùc vËt (Plant virology) cña R.E.F Mathew l t i liÖu c¬ b¶n ®−îc xuÊt b¶n nhiÒu lÇn; cuèn Ph©n lo¹i virus (Virus Taxonomy) cña nhiÒu t¸c gi¶ l mét t i liÖu rÊt chi tiÕt v hiÖn ®¹i vÒ virus häc bÖnh c©y v virus nãi chung. Dienier v W. Raymer (1966) ® x¸c ®Þnh ®−îc viroide l nguyªn nh©n g©y ra bÖnh khoai t©y cã cñ h×nh thoi ë Mü. 3 Trư ng ñ i h c Nông nghi p 1 – Giáo trình B nh cây ñ i cương --------------------------------------------------- J. Doi v céng t¸c viªn (1967) lÇn ®Çu tiªn ® x¸c ®Þnh bÖnh Phytoplasma h¹i thùc vËt ë NhËt B¶n. T i liÖu BÖnh c©y nhiÖt ®íi cña H. David v Thurston; BÖnh c©y (Plant pathology) cña George N. Agrios ®−îc xuÊt b¶n nhiÒu lÇn l nh÷ng t i liÖu cã gi¸ trÞ cho viÖc ph¸t triÓn v nghiªn cøu bÖnh c©y. §Æc biÖt, m«n sin ...