GIÁO TRÌNH LAO ĐỘNG NGHỀ NGHIỆP VÀ MÔI TRƯỜNG - CHƯƠNG 6

QUẢN LÝ KHÍ THẢI CÔNG NGHIỆP6.1. Quản lý môi trường ở các nước phát triển Nghiên cứu qui hoạch bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển công nghiệp đã đ ợc các nước phát triển quan tâm từ rất sớm. Trong qui hoạch các khu công nghiệp ở các nước phát triển ngày nay, vấn đề môi trường luôn đ ợc đặt lên hàng đầu. Kinh nghiệm thực tiễn cho thấy đất nước nào thiếu sự chuẩn bị kỹ càng về qui hoạch môi trường hay thiếu sự quan tâm đúng mức trong hoạch định các chính...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
GIÁO TRÌNH LAO ĐỘNG NGHỀ NGHIỆP VÀ MÔI TRƯỜNG - CHƯƠNG 6 Ch ng 6 QU N LÝ KHÍ TH I CÔNG NGHI P (Bài gi ng i n t , Power Point) 6.1. Qu¶n lý m«i tr êng ë c¸c n íc ph¸t triÓn Nghiªn cøu qui ho¹ch b¶o vÖ m«i tr êng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®·® îc c¸c n íc ph¸t triÓn quan t©m tõ rÊt sím. Trong qui ho¹ch c¸c khu c«ng nghiÖp ë c¸cn íc ph¸t triÓn ngμy nay, vÊn ®Ò m«i tr êng lu«n ® îc ®Æt lªn hμng ®Çu. Kinh nghiÖmthùc tiÔn cho thÊy ®Êt n íc nμo thiÕu sù chuÈn bÞ kü cμng vÒ qui ho¹ch m«i tr êng haythiÕu sù quan t©m ®óng møc trong ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch m«i tr êng trong qu¸ tr×nhph¸t triÓn c«ng nghiÖp th× ®Êt n íc ®ã lu«n ph¶i tr¶ gi¸ rÊt ®¾t. Thèng kª cña Tæ chøc YtÕ ThÕ giíi WHO vÒ møc ®é ph¸t « nhiÔm ë mét sè thμnh phè cña c¸c n íc c«ng nghiÖpph¸t triÓn vμ cña c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn cho thÊy râ ®iÒu nμy. Theo sè liÖu cña b¶ngthèng kª trªn, nång ®é c¸c chÊt g©y « nhiÔm m«i tr êng kh«ng khÝ nh sau: Brussel(20 g/m3), Tokyo (50 g/m3), New York (57 g/m3), Mexico City (500 g/m3), Bombay(110 g/m3), New Delhi (450 g/m3), Bangkok (220 g/m3), Jakarta (250 g/m3), B¾c Kinh(500 g/m3), Manila (210 g/m3). Giíi h¹n cho phÐp cña nång ®é c¸c chÊt « nhiÔm trongkh«ng khÝ lμ 60 g/m3. Chóng ta thÊy møc ®é « nhiÔm ë c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn v ît xaso víi giíi h¹n cho phÐp cña WHO. ë c¸c n íc T©y ©u vμ B¾c Mü vÊn ®Ò qui ho¹ch m«i tr êng ®· trë thμnh quenthuéc vμ tu©n thñ theo nh÷ng qui ®Þnh cã tÝnh ph¸p qui cña luËt b¶o vÖ m«i tr êng. ë c¸cn íc ®ang ph¸t triÓn, do nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cÊp b¸ch tr íc m¾t, t×nh h×nh quiho¹ch m«i tr êng cã phÇn h¹n chÕ g©y ¶nh h ëng trÇm träng ®Õn m«i tr êng chung toμncÇu. C¸c b¸o c¸o míi ®©y cña Ng©n hμng thÕ giíi (WB) vÒ t×nh tr¹ng m«i tr êng ë c¸cn íc ®ang ph¸t triÓn ë c¸c ch©u lôc kh¸c nhau cho thÊy c«ng nghiÖp lμ thñ ph¹m chÝnhg©y « nhiÔm m«i tr êng (Hua Wang, 1999 WB). Céng ®ång thÕ giíi ®· liªn tiÕp tæ chøcc¸c diÔn ®μn khu vùc vμ toμn cÇu nh»m t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p h¹n chÕ « nhiÔm m«itr êng c«ng nghiÖp. Tuy nhiªn, ng êi ta vÉn ch a t×m ra ® îc tiÕng nãi chung vÒ vÊn ®Ònμy. TiÕp theo Héi nghÞ Kyoto, Héi nghÞ Quèc tÕ vÒ m«i tr êng t¹i La Haye ®· rót ra kÕtluËn lμ c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn ®Òu rÊt cã thiÖn chÝ vÒ h¹n chÕ « nhiÔm m«i tr êngnh ng thiÕu ph ¬ng tiÖn tμi chÝnh, trong khi ®ã c¸c n íc ph¸t triÓn thõa ph ¬ng tiÖn tμichÝnh th× l¹i thiÕu thiÖn chÝ, thÓ hiÖn râ nhÊt lμ viÖc Mü míi ®©y tuyªn bè rót khái nghÞ®Þnh th Kyoto. 87 §Ó tõng b íc c¶i thiÖn t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr êng, c¸c quèc gia ®ang ph¸ttriÓn ®ang ®Èy m¹nh c«ng t¸c qu¶n lý vμ qui ho¹ch m«i tr êng vμ kªu gäi sù h ëng øng,®ång t×nh cña c«ng chóng vμ cña chÝnh nh÷ng ng êi g©y « nhiÔm. NhiÒu dù ¸n cñachÝnh phñ c¸c n íc ASEAN nh dù ¸n PROPER cña Indonesia, dù ¸n ECOWATCH cñaPhilippine ®· tá ra rÊt thμnh c«ng trong viÖc ®iÒu chØnh t×nh tr¹ng suy tho¸i m«i tr êng.Cô thÓ h¬n n÷a, Trung Quèc míi ®©y ®· x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý m«i tr êng Levybuéc c¸c nhμ c«ng nghiÖp ph¶i tr¶i gi¸ vÒ sù « nhiÔm mμ hä g©y ra. Ng©n hμng ThÕ giíicòng ®· ph¸t triÓn hÖ thèng ®¸nh gi¸ « nhiÔm c«ng nghiÖp (Industrial Pollution ProjectionSystem, IPPS) vμ hÖ thèng nμy ®· ® îc ¸p dông cã hiÖu qu¶ trong qui ho¹ch vμ qu¶n lým«i tr êng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë Latvia (Benoit Laplante and KarlisSmits, WB, 1998). Sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vμ sù gia t¨ng ®Çu t n íc ngoμi kh«ng ph¶i lu«n ®ikÌm theo suy tho¸i vÒ m«i tr êng nh chóng ta th êng nghÜ. Nghiªn cøu míi ®©y cñaDavid Wheeler thuéc Nhãm Nghiªn Cøu Ph¸t TriÓn WB cho thÊy, nhê c¶i thiÖn qui ho¹chm«i tr êng vμ cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n vÒ qu¶n lý m«i tr êng mμ nh÷ng quèc gia cã t×nhtr¹ng « nhiÔm nÆng nÒ nhÊt tr íc ®©y nh Trung Quèc, Brazil, Mªhic«... ®· cã møc ®é «nhiÔm m«i tr êng gi¶m ®¸ng kÓ theo sù gia t¨ng ®Çu t n íc ngoμi. MÆt kh¸c theo nghiªncøu cña David Wheeler, §¹i häc Boston vÒ quan hÖ gi÷a qui m« xÝ nghiÖp vμ møc ®é ph¸t« nhiÔm ë Brazil vμ Mexico cho thÊy trõ nh÷ng ngμnh c«ng nghiÖp ®Æc biÖt nh läc dÇu,c«ng nghiÖp hãa häc... c¸c xÝ nghiÖp võa vμ nhá cã møc ®é ph¸t « nhiÔm trªn ®Çu métc«ng nh©n nãi chung thÊp h¬n xÝ nghiÖp lín. ViÖc khèng chÕ « nhiÔm m«i tr êng tuy lμ vÊn ®Ò bøc xóc ®èi víi nhiÒu quèc giatuy nhiªn viÖc thùc hiÖn nã kh«ng ph¶i dùa trªn suy luËn chñ quan mμ ph¶i tu©n thñ theonh÷ng qui luËt kinh tÕ. C¸c nhμ nghiªn cøu m«i tr êng ®· x©y dùng quan hÖ kinh tÕ-m«itr êng trªn c¬ së ph¸t triÓn ® êng cong tÝch lòy t b¶n cña KUZNETS. Theo ®ã « nhiÔmc«ng nghiÖp gia t¨ng cho ®Õn lóc sù ph¸t triÓn kinh tÕ tÝch lòy ®ñ n¨ng lùc tμi chÝnh ®Ókhèng chÕ « nhiÔm. HiÖn nay ë c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn, ng êi ta ph¶i ®iÒu chØnh th êngxuyªn quan hÖ MAC-MEP (Marginal Abatement Cost for Pollution - Marginal ExpectedPenalty for Pollution) ®Ó tèi u hãa chi phÝ cho c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr êng vμ rót ng¾nkho¶ng thêi gian ®¹t ® îc chØ tiªu Kuznets. §Ó thùc hiÖn ® îc ®iÒu nμy, c¸c nhμ qu¶n lýcÇn cã trong tay c«ng cô cÇn thiÕt ®ã lμ b¶n qui ho¹ch m«i tr êng trong qu¸ tr×nh ph¸ttriÓn c«ng nghiÖp trªn ®Þa bμn mμ hä qu¶n lý. §Ó phôc vô cho môc tiªu ®ã, Ng©n hμng thÕgiíi khuyÕn khÝch c¸c quèc gia nμy sö dông hÖ thèng th«ng tin ®Þa lý (GeographicInformation System, GIS) ®Ó thÓ hiÖn th«ng tin vμ ph©n tÝch m«i tr êng. GIS lμ tæ hîpth«ng tin trªn b¶n ®å. Nã cho phÐp chóng ta cho thÓ hiÖn th«ng tin theo nh÷ng líp kh¸c 88nhau mμ c¸c th«ng tin ®ã ® îc cËp nhËt th êng xuyªn qua m¹ng l íi quan tr¾c m«itr êng. Dùa trªn c«ng cô nμy c¸c nhμ qu¶n lý cã thÓ kÞp thêi ®Ò xuÊt ra nh÷ng quyÕt s¸ch®óng ®¾n cho c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr êng. GIS sö dông b¶n ®å sè ho¸ ® îc chôp tõ vÖtinh, kh«ng ¶nh hay c¸c b¶n ®å ®Þa lý th«ng th êng ®· ® îc sè hãa (digital). Kü thuËt nμy®· ® îc sö dông cã hiÖu qu¶ trong qui ho¹ch vμ qu¶n lý m«i tr êng ë Trung Quèc,Mexico... (David Wheeler, 1996). 6.2. Qu¶n lý m«i tr ...