Giáo trình thực vật có hoa part 4

474.4SỰ PHÂN CHIA SINH GIỚICho đến những năm 50, 60 của thế kỷ XX, các sách giáo khoa chỉ đề cập đến sự tồn tại của hai giới: Động vật và Thực vật giống như đề xuất của Linnaeus (1735) và từ đó các nhà phân loại khác cho đến các nhà tự nhiên học đã công nhận thế giới sống có hai giới Thực vật và Động vật (hình 4.1). Theo quan điểm hai giới, thực vật là các cơ thể sống ở một nơi cố định và có thể quang hợp (tự dưỡng), còn động vật là các...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình thực vật có hoa part 4 474.4 SỰ PHÂN CHIA SINH GIỚI Cho đến những năm 50, 60 của thế kỷXX, các sách giáo khoa chỉ đề cập đếnsự tồn tại của hai giới: Động vật và Thựcvật giống như đề xuất của Linnaeus(1735) và từ đó các nhà phân loại kháccho đến các nhà tự nhiên học đã côngnhận thế giới sống có hai giới Thực vậtvà Động vật (hình 4.1). Theo quan điểmhai giới, thực vật là các cơ thể sống ởmột nơi cố định và có thể quang hợp (tựdưỡng), còn động vật là các cơ thể cókhả năng vận động chủ động và dinhdưỡng kiểu toàn dưỡng (dị dưỡng). Nấmkhông có khả năng quang hợp nhưngxem như có rễ (sống cố định một chỗ);Vi khuẩn một số có khả năng vận động,một số có khả năng quang hợp nên Nấm Hình 4.1.và Vi khuẩn xếp vào Thực vật. Protozoa Hệ thống tiến hóa hai giớivận động và toàn dưỡng nên xếp vào Động vật. Trong thực tế, nhiều cơ thể đơn bào thật khó xếp vào một trong hai giới trên và ý nghĩ mộtgiới thứ ba cho các cơ thể này đã nảy sinh. Mặt khác, hệ thống hai giới để Vi khuẩn và Vi khuẩn lam là những sinh vật chưa nhân vàothực vật, ngày nay đã trở nên quá lỗi thời vì nhiều nhà nghiên cứu (Stanier, Van Niel, 1962;Magulis, 1970) đã cho rằng sự khác biệt giữa nhóm tiền nhân và nhóm nhân thật là lớn hơnbất kỳ sự khác biệt nào giữa các nhóm sinh vật. Nó thể hiện ở chỗ có nhân và chưa có nhân,giữa sự có mặt thể nhiễm sắc do các sợi ADN liên kết với protein và chưa có thể nhiễm sắchay chỉ là các sợi ADN, giữa sự có mặt sinh sản hữu tính thông qua quá trình trao đổi gennghiêm ngặt và sự chưa có sinh sản hữu tính và còn thể hiện ở một loạt các khác biệt trongcấu trúc của các nội bào quan. Hệ thống hai giới thiếu sự phân biệt ranh giới quá lớn này. Vàcuối cùng nhóm Nấm khác biệt với thực vật về tổ chức tế bào, hệ thống sinh sản, kiểu dinhdưỡng và nhiều đặc điểm khác nữa. Vì vậy, hệ thống hai giới đặt nó cùng với thực vật làkhông hợp lý. Hệ thống ba giới: Từ những thực tế đó vào cuối thế kỷ 19, Ernst Haekel (1866, 1894,1904) đã đề nghị giới thứ 3: Protista gộp tất cả các cơ thể dạng hiển vi gần như đơn bào thànhmột nhóm Monera – Protista bao gồm cả Vi khuẩn thuộc nhóm chưa có nhân hoàn chỉnh, màsau này nhiều nhà sinh vật đã bác bỏ (Margulis và Schwartz, 1998). Hệ thống bốn giới: Herbert Copenland (1956), đã đưa ra hệ thống bốn giới (Thực vật,Động vật, Protista và Nấm), sơ đồ này không khác nhiều so với hệ thống Haeckel nhưng đã cócải tiến quan trọng. Copeland đã nâng hai ngành trong Protista trong hệ thống của Haeckel lênthành 2 giới: Monera và Protoctista (Hình 4.2). Từ hệ thống Copeland, Whittaker đã chỉ ra những hạn chế như: Không có vị trí cho nhóm Nấm, có kiểu dinh dưỡng hấp thụ. 48Protoctista là một tập hợp nhân tạo các cơ thể của hai giới: Động vật và Thực vật màkhông thể hiện tính đích thực của một giới riêng. Hình 4.2. Hệ thống bốn giới của CopelandKhó có thể vẽ ra ranh giới tách các cơ thể của Protoctista đa bào với hai giới ở trên. Hình 4.3. Hệ thống của Whittaker 49 Từ các hạn chế trên, Whittaker (1959) đã đề nghị chia ra ba kiểu dinh dưỡng cho các cơthể có nhân bậc cao là quang hợp, hấp thụ và toàn dưỡng, tương xứng với ba nhóm sinh thái:Sinh vật sản xuất, sinh vật phân hủy và sinh vật tiêu thụ. Trong mỗi một kiểu dinh dưỡng đềucó các quá trình tiến hóa các cơ quan của nó, do vậy tạo ra cơ sở lôgíc cho hệ thống Whittaker(Hình 4.3): giới Monera hay là giới Tiền nhân, giới Protista - sinh vật phân cắt, các Protistaliên kết nhân và có cấu tạo cơ thể đơn giản (đơn bào, tập đoàn, cơ thể đa bào đơn giản - Tảothấp, Nấm thấp, Protozoa là sự chuyển tiếp giữa Protista và các cơ thể cao hơn tức là ranh giớichuyển tiếp từ đơn bào tới đa bào. Ông đã tách Nấm thành một giới riêng biệt. Đó là một tiếnbộ mới. Gordon (1974) cho rằng sự gián đoạnlớn nhất của thế giới sống là nằm giữatiền nhân và có nhân, nó phải là ranh giớigiữa các giới. Mỗi giới phải có một cốt ditruyền chung, thể hiện có một tổ tiênchung. Theo Gordon một hệ thống đápứng yêu cầu trên có lẽ là hệ thống haigiới tiền nhân và có nhân. Giới có nhânchứa một số lượng lớn các ngành chứkhông nhóm thành giới hoặc là để một hệthống bốn giới bằng cách giải tán protistavà sáp nhập vào ba giới cao hơn (Hình4.4). Theo ông mức Protista có thể tìmthấy trong cả ba giới đó. Vấn đề nhữngngành như Tảo lục (Chlorophyta) cóthành viên ở cả Protista và Thực vật đãđược giải quyết. Hơn nữa nó đảm bảonhững cơ thể trong cùng một giới có Hình 4.4quan hệ gần gũi hơn so với các cơ thể Hệ thống bốn giới của Gordonngoài giới hoặc ít nhất so với hệ thống của Whittaker, Whittaker/Margulis là khó khăn hơn trong việc nhặt ra các ngành liên quan với các ngành ngoài giới. Tuy nhiên chính Gordon cũng thừa nhận hệ thống 4 giới của ông làm cho tính đa ngành của 3 giới có nhân tăng lên. Theo ông để giải quyết vấn đề này chỉ có thể thay thế bằng hệ thống đa giới (Hình 4.6). Hệ thống năm giới: Mở rộng ý tưởng của Copeland, Whittaker, ...