Giáo trình Trả công lao động trong doanh nghiệp: Phần 2

Giáo trình "Trả công lao động trong doanh nghiệp" nhằm trang bị cho người học những kiến thức và kỹ năng nghiệp vụ cơ bản về trả công và tổ chức quản lý trả công trong doanh nghiệp. Người học sau khi nghiên cứu học phần này thực hiện được nghiệp vụ trả lương, trả phụ cấp lương, trả thưởng và trả phúc lợi trong các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế. Phần 2 của giáo trình trình bày về: trả thưởng trong doanh nghiệp; trả phúc lợi trong doanh nghiệp; chính sách và chế độ tiền lương của Việt Nam;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Trả công lao động trong doanh nghiệp: Phần 2 CHƯƠNG 4 TRẢ THƯỞNG TRONG DOANH NGHIỆP Mục tiêu chương Nội dung của chương này trình bày trả thưởng trong doanh nghiệp.Phần đầu tiên 4.1 trình bày khái niệm trả thưởng, ý nghĩa của trả thưởngtrong doanh nghiệp. Theo cách tiếp cận của giáo trình này tổ chức trảthưởng trong doanh nghiệp cũng là nội dung được nghiên cứu ở phần 4.2. Qua chương này, người học vận dụng kỹ năng thực hành xây dựngkế hoạch trả thưởng, xác định nguồn tiền thưởng, xác định tiêu chuẩnthưởng và mức thưởng, lựa chọn các hình thức thưởng và tổ chức xétthưởng, trả thưởng cho từng cá nhân người lao động và cho toàn bộ hệthống của doanh nghiệp. 4.1. Khái niệm, ý nghĩa của trả thưởng trong doanh nghiệp 4.1.1. Khái niệm trả thưởng trong doanh nghiệp Trả tiền thưởng thực chất là trả khoản tiền bổ sung cho tiền lươngnhằm quán triệt hơn nguyên tắc phân phối theo lao động và gắn với hiệuquả kinh doanh của doanh nghiệp. Cùng với trả tiền lương, trả tiềnthưởng góp phần thỏa mãn nhu cầu vật chất cho người lao động và trongchừng mực nhất định được người sử dụng lao động sử dụng như biệnpháp khuyến khích vật chất có hiệu quả đối với người lao động, nhằm tácđộng đến động cơ, thái độ, năng suất, hiệu quả, rút ngắn thời gian làmviệc của người lao động. Trả tiền thưởng là trả khoản tiền bổ sung ngoài tiền lương cho ngườilao động, nhằm quán triệt hơn nguyên tắc trả lương theo số lượng và chấtlượng lao động mà tiền lương chưa thể tính hết được. Là khoản tiền bổ sung nên về nguyên tắc, mức chi trả tiền thưởngphải nhỏ hơn mức chi trả tiền lương, tiền lương phải là yếu tố khuyến 128khích chủ yếu. Vì thế, bên cạnh trả tiền lương cần có chế độ và hình thứctrả tiền thưởng nhằm tạo ra hệ thống khuyến khích lao động đồng bộ. Đây là những khoản tiền mà doanh nghiệp trả cho người lao độngdo họ có những thành tích và đóng góp vượt trên mức độ mà chức tráchquy định. Mức tiền thưởng cùng với mức tiền lương tạo nên khoản thunhập bằng tiền chủ yếu của người lao động. Vì vậy, mức chi trả tiềnthưởng cũng góp phần giúp người lao động thoả mãn các nhu cầu vậtchất và tinh thần của bản thân và gia đình ở mức độ cao hơn. Từ đó cóthể thấy, tiền thưởng là một công cụ khuyến khích vật chất có hiệu quảnhất đối với người lao động, nhất là những người còn tiềm ẩn nhiềunăng lực làm việc. Trong công tác quản lý lao động, tiền thưởng được coi là yếu tố đònbẩy kinh tế, là hình thức khuyến khích lợi ích vật chất và tinh thần đốivới người lao động trong quá trình làm việc. Qua đó làm cho người laođộng quan tâm hơn đến lao động sáng tạo, tiết kiệm lao động sống cũngnhư lao động vật hóa, nâng cao chất lượng sản phẩm, tinh thần tráchnhiệm, ý thức rèn luyện, học tập chuyên môn và tay nghề. Trả thưởng là trả khoản tiền mà người sử dụng lao động thưởng chongười lao động căn cứ vào kết quả sản xuất kinh doanh hàng năm vàmức độ hoàn thành công việc của người lao động. Để thực hiện các hình thức trả thưởng, doanh nghiệp cần xây dựngchính sách tiền thưởng và tổ chức thực hiện trả thưởng. Chính sách tiềnthưởng là chính sách của doanh nghiệp đề cập đến mục tiêu, tiêu chí,cách thức, biện pháp thưởng và quy trình tổ chức trả thưởng. Việc tổchức thực hiện trả thưởng được thực hiện theo quy định trong chính sáchtiền thưởng do doanh nghiệp xây dựng để trả thưởng. 4.1.2. Ý nghĩa của trả thưởng trong doanh nghiệp Tiền thưởng khuyến khích người lao động quan tâm tới tiết kiệm laođộng sống, lao động vật hóa, giữ gìn và bảo quản tốt trang thiết bị, máymóc, đảm bảo không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm, chất lượngcông việc và khuyến khích người lao động vào xây dựng doanh nghiệpvững mạnh, gắn bó mật thiết với doanh nghiệp. Với ý nghĩa vô cùngquan trọng đó, các doanh nghiệp cần phải quan tâm đến tiền thưởng và 129coi tiền thưởng là một đòn bẩy kinh tế mạnh mẽ, nhằm mang lại hiệu quảkinh tế cao. Như vậy, ý nghĩa của trả thưởng bao gồm: a. Trả thưởng thực hiện đầy đủ hơn nguyên tắc phân phối theo lao động Xét trong cơ cấu thu nhập của người lao động thì tiền lương là khoảnthu nhập chính có tính chất thường xuyên, tương đối ổn định và chiếm tỷtrọng lớn trong tổng thu nhập, còn tiền thưởng là khoản tiền được hưởngthêm, nên không mang tính chất thường xuyên, ổn định như tiền lươngmà chỉ dành cho những người lao động có thành tích mới được hưởngtiền thưởng đó. Doanh nghiệp khi thực hiện các hình thức và chế độ tiền lương về cơbản đã phản ánh nguyên tắc phân phối theo lao động. Nhưng xét ở mộtgóc độ nhất định các hình thức và chế độ tiền lương chưa thực hiện thậtđầy đủ nguyên tắc phân phối theo lao động. Bởi lẽ, kết quả lao động củamỗi người lao động không chỉ phản ánh đơn thuần ở số lượng sản phẩm,thời gian làm việc, chất lượng sản phẩm hay trình độ lành nghề mà cònthể hiện ở hiệu quả la ...