Hen nặng khó điều trị và một số đề xuất thực hành ở Việt Nam

Trong các tài liệu hướng dẫn hiện nay hen nặng khó điều trị (SRA) chưa được chú ý và xác định lộ trình xử trí đúng mức. Bệnh học hen rất đa dạng và SRA là tình trạng thể hiện rõ nhất đặc điểm này. Tiếp cận thực hành xử trí nhóm bệnh nhân SRA cần hướng tới xác định kiểu hình (hay phenotype) của từng bệnh nhân.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hen nặng khó điều trị và một số đề xuất thực hành ở Việt Nam TỔNG QUANHEN NẶNG KHÓ ĐIỀU TRỊ VÀ MỘT SỐ ĐỀ XUẤT THỰC HÀNHỞ VIỆT NAM TS. BS NGUYỄN VĂN THÀNH PCT Hội Lao và Bệnh phổi Việt Nam E-mail: drthanhbk@gmail.com Tóm tắt: Trong các tài liệu hướng dẫn hiện nay hen nặng khó điều trị (SRA) chưa được chú ý và xác định lộ trình xử trí đúng mức. Bệnh học hen rất đa dạng và SRA là tình trạng thể hiện rõ nhất đặc điểm này. Tiếp cận thực hành xử trí nhóm bệnh nhân SRA cần hướng tới xác định kiểu hình (hay phenotype) của từng bệnh nhân. Việc này cần thực hiện sớm ngay khi nghi ngờ không đáp ứng tốt với trị liệu chuẩn với liều thấp - trung bình. Phân tuyến chức năng là đề xuất của chuyên khoa Lao và Bệnh phổi Việt Nam không đồng nghĩa hoàn toàn với tuyến quản lý y tế. Đơn vị y tế nào có đủ năng lực kỹ thuật chuyên khoa ở mức nào thì nên triển khai tuyến chức năng ở mức đó. Hoạt động tuyến chức năng chỉ có ý nghĩa và có hiệu quả khi có sự gắn kết trách nhiệm của tất cả các thành viên trong hệ thống tuyến. Abstract: SEVERE REFRACTORY ASTHMA AND SOME PROPOSALS PRACTICAL ISSUES IN VIETNAM In the current severe refractory asthma (SRA) guidelines, attention has not been paid and a proper management path has not been identified. Asthma pathology is very diverse and SRA is the most clearly expressed condition of this trait. Practical approach to the management of the SRA patient group needs to be directed toward determining the phenotype of each patient. This should be done as soon as it is suspected of not responding well to standard low to moderate dose therapy. Functional assignment is a proposal by the VATLD, which is not synonymous with system of health management. A medical setting at which level of technical competence is required will have to do at this level of functional assignment. Functional linearization is only meaningful and effective when there is a coherent responsibility of all members in the system of functional assignment.1. ĐẶT VẤN ĐỀ bệnh nhân đạt hiệu quả tốt (hay gọi là kiểmHen là bệnh đường thở mạn tính có biểu hiện soát tốt). Tuy nhiên, có một tỷ lệ đáng kể bệnhlâm sàng rất khác nhau từ rất nhẹ tới rất nặng. nhân không đạt được tình trạng kiểm soát (cònVới trị liệu theo các hướng dẫn (guideline) triệu chứng, nhiều đợt cấp và giảm chức năngnhư hiện nay, trong đa số các trường hợp, hô hấp), còn được gọi là “khó điều trị”. 11Hô hấp số 14/2018TỔNG QUAN Trong khoảng 1 thập niên vừa qua, y văn đồng mắc. Trong đó GINA cũng muốn phânthông báo về tỷ lệ hen khó điều trị không nhiều biệt các thuật ngữ: Hen khó trị (difficult-to-do thiếu nhất quán trong định nghĩa. Chúng ta treat) là những trường hợp nói chung đangcùng điểm qua các thuật ngữ được đề xuất có các yếu tố tác động làm hen không đạttrong các tài liệu có tầm quốc tế. Năm 2000, được kiểm soát, Hen kháng trị (“treatmentATS (American thoracic society) (1) trong một resistant” hoặc “refractory” asthma) để chỉhội thảo đồng thuận đã đề nghị sử dụng thuậtngữ “hen kháng điều trị” (refractory asthma) những trường hợp giống như hen nặng màvới ý nghĩa không bao hàm tính chất nguy cơ ATS/ERS guideline năm 2014 đã nêu (2).tử vong mà để mô tả một nhóm bệnh nhân có Như vậy, chúng ta cần phân biệt các thuậtcác tính chất nặng (severe), không đáp ứng tốt ngữ tiếng Anh với ít nhiều chồng lấp, khôngvới trị liệu corticosteroid (steroid resistant), thật rõ ở trên bằng ba tình huống như sau:khó kiểm soát (difficult to control, poorly 1) Hen không tuân thủ: mặc dù đã điều trịcontroled, brittle, irreversible). Năm 2014, thuốc kiểm soát liều cao nhưng do bệnh nhânATS kết hợp với ERS (European Respiratory không tuân thủ (thí dụ sử dụng thuốc, tránhSociety) (2) đã đề nghị sử dụng thuật ngữ hen phơi nhiễm) nên không đạt yêu cầu kiểmnặng (severe asthma) cho một nhóm bệnhnhân đã được chẩn đoán hen xác định, có soát; 2) Hen khó kiểm soát: mặc dù đã điềuxem xét khả năng có tác động của các bệnh trị thuốc kiểm soát liều cao nhưng do có cácđồng mắc, phải điều trị corticosteroid đường bệnh đồng mắc (thí dụ béo phì, viêm xoang,hít (ICS) ...