Hội chứng thực bào máu liên quan với sốt xuất huyết Dengue người lớn

Nội dung của bài viết trình bày về hội chứng thực bào máu ở bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue. Kết quả nghiên cứu cho thấy, cần lưu ý phát hiện hội chứng thực bào máu ở bệnh nhân sốt xuất huyết nặng, tổn thương đa cơ quan và có diễn tiến sốt, cùng với các dấu hiệu bất thường về xét nghiệm sinh hóa, huyết học kéo dài.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hội chứng thực bào máu liên quan với sốt xuất huyết Dengue người lớn Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014  Nghiên cứu Y học HỘI CHỨNG THỰC BÀO MÁU LIÊN QUAN   VỚI SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE NGƯỜI LỚN  Lê Bửu Châu*, Nguyễn Trần Chính**, Nguyễn Văn Vĩnh Châu*,**  TÓM TẮT  Mở đầu: Hội chứng thực bào máu là một bệnh cảnh nặng, có thể đưa đến tử vong. Mặc dù hiếm được ghi  nhận nhưng hội chứng này cũng có thể xảy ra ở bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue. Hầu hết các thầy thuốc lâm  sàng ít có kinh nghiệm trong chẩn đoán và xử trí thể bệnh đặc biệt này.  Đối tượng và phương pháp: Mô tả lần lượt 3 bệnh nhân người lớn mắc sốt xuất huyết Dengue nhập và  điều trị tại bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM từ tháng 1/2011 đến tháng 7/2013 hội đủ các tiêu chuẩn chẩn  đoán hội chứng thực bào máu.  Kết quả: Tất cả các bệnh nhân đều có sốt kéo dài, tổn thương gan nặng, 2 trong 3 trường hợp có sốc, 1  trường hợp có rối loạn tri giác kéo dài. Hội chứng thực bào máu được chẩn đoán vào tuần thứ 3 của bệnh.  Bất thường các dòng tế bào máu ngoại biên kéo dài, tủy đồ của 3 trường hợp đều thấy có hiện tượng thực  bào.  Cả  3  bệnh  nhân  đều  hồi  phục  với  điều  trị  hỗ  trợ,  không  trường  hợp  nào  được  sử  dụng  corticoides,  etoposide và cyclosporin A theo như phác đồ Hemophagocytic lymphohistiocytosis‐2004 (HLH‐2004). Diễn  tiến hết sốt và các xét nghiệm sinh hóa, huyết học ổn định dần vào tuần thứ 4 của bệnh. Khi tái khám vào  thời điểm 3 tháng sau khi ra viện, dữ liệu về lâm sàng và xét nghiệm của bệnh nhân trở về bình thường hoàn  toàn, không phát hiện có di chứng.   Kết luận: Cần lưu ý phát hiện hội chứng thực bào máu ở bệnh nhân sốt xuất huyết nặng, tổn thương đa cơ  quan và có diễn tiến sốt, cùng với các dấu hiệu bất thường về xét nghiệm sinh hóa, huyết học kéo dài. Điều trị  chủ yếu là hỗ trợ, bệnh có khả năng hồi phục hoàn toàn.   Từ khóa: Hội chứng thực bào máu, sốt xuất huyết Dengue.  ABSTRACT  HEMOPHAGOCYTIC SYNDROME ASSOCIATED   WITH DENGUE HEMORRHAGIC FEVER IN ADULT PATIENTS  Le Buu Chau, Nguyen Tran Chinh, Nguyen Van Vinh Chau   * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2014: 335 ‐ 340  Background: Hemophagocytic syndrome is a potentially fatal disorder. A review of literature revealed only  few case reports caused by dengue virus. Manifestation, management and outcome of dengue fever with virus‐ associated hemophagocytic syndrome are under‐recognized.  Methods:  We  describe  the  time‐lines  of  3  consecutively  confirmed  dengue  adult  patients  with  varying  severities  of  hemophagocytosis  between  2011  and  2013.  Diagnosis  of  dengue  fever  with  virus‐associated  hemophagocytic  syndrome  was  made  according  to  the  diagnostic  criteria  of  the  Hemophagocytic  lymphohistiocytosis‐2004 (HLH‐2004) protocol of the Histiocyte Society.   Results:  All  patients  had  persistent  fever,  cytopenia,  markedly  elevated  transaminases  and  ferritin  levels  during  and  beyond  the  plasma  leakage  phase.  All  patients  demonstrated  the  presence  of  hemophagocytosis  on  bone  marrow  examination.  Shock  were  observed  in  two  patients.  One  patient  had  central  nervous  system  manifestation. All of them recovered at the fourth week of the illness without therapy of corticosteroid, etoposide  and cyclosporine A.   * Bộ môn Nhiễm, Đại học Y Dược TP HCM  ** Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới  Tác giả liên lạc: ThS. Lê Bửu Châu   ĐT: 0918115600  Email: buuchaule@yahoo.com  Nhiễm 335 Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 Conclusion: Persistence of fever and cytopenia associated with multi‐organ dysfunction beyond the plasma  leakage phase would suggest this syndrome. Dengue infection related hemophagocytosis is usually self‐limiting  and completely recovered with supportive care.  Keywords: Hemophagocytic syndrome, hemophagocytic lymphohistiocytosis (HLH), Dengue  410C, tử ban điểm rải rác, ho đàm trắng, phổi ran  ĐẶT VẤN ĐỀ  nổ mặt lưng, gan to 2 cm dưới bờ sườn phải. Kết  Hội chứng thực bào máu là bệnh cảnh nặng  quả các xét nghiệm: Công thức máu (CTM): BC:  có  thể  đưa  đến  tử  vong  có  nguyên  nhân  từ  rối  4900/mm3,  Hb:10,4  g/dL;  tiểu  cầu:  36000/mm3,  loạn miễn dịch tế bào(1). Sự gia tăng quá mức các  MAC  ELISA  chẩn  đoán  Dengue  dương  tính,  cytokin trong máu do đáp ứng miễn dịch mạnh  siêu  âm  bụng:  gan  to,  túi  mật  thành  dày,  tràn  mẽ nhưng không hiệu quả đối với các tác nhân  dịch  đa  màng  lượng  ít,  X‐quang  phổi:  mờ  nhẹ  gây bệnh, gây ra phản ứng viêm toàn thân và rối  nhu mô phổi 2 bên nghi viêm phổi. Trong vòng  loạn  chức  năng  đa  cơ  quan(8).  Hội  chứng  thực  1  tuần  sau  đó,  bệnh  nhân  vẫn  sốt  cao  liên  tục,  bào máu có thể thứ phát sau nhiễm trùng, bệnh  kháng sinh Imipenem được sử dụng ngay từ lúc  tự miễn và bệnh lý ác tính. Ở bệnh nhân người  nhập  viện.  Theo  dõi  CTM  nhiều  lần  cho  thấy  lớn và trẻ em, hội chứng thực bào máu liên qua ...