làng nghề truyền thống Hà Tây - Làng nghề khảm trai Chuôn Ngọ

Hà Tây - Làng nghề khảm trai Chuôn NgọLàng nghề thủ công Chuôn Ngọ nằm ở phía Bắc tỉnh Hà Tây. Ðây là cái nôi của một môn nghệ thuật tinh hoa của Việt nam: nghề khảm trai. Sự tinh tế và lòng say mê nghề đã trở thành nguồn cảm hứng vô tận của người dân nơi đây và được truyền từ đời này qua đời khác. Ông Trương Công Thành chính là ông tổ của nghề này. Dưới triều Lý, ông là một người có văn võ song toàn và từng tham gia vào độị quân của Lý...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
làng nghề truyền thống Hà Tây - Làng nghề khảm trai Chuôn Ngọ Hà Tây - Làng nghề khảm trai Chuôn Ngọ Làng nghề thủ công Chuôn Ngọ nằm ở phía Bắc tỉnh Hà Tây. Ðây là cái nôicủa một môn nghệ thuật tinh hoa của Việt nam: nghề khảm trai. Sự tinh tế và lòng say mê nghề đã trở thành nguồn cảm hứng vô tận củangười dân nơi đây và được truyền từ đời này qua đời khác. Ông Trương CôngThành chính là ông tổ của nghề này. Dưới triều Lý, ông là một người có văn võsong toàn và từng tham gia vào độị quân của Lý Thường Kiệt đánh đuổi quânxâm lược và nhiều lần được phong thưởng. Sau khi rời quân đội, ông đã dành cảphần đời còn lại để nghiên cứu, tìm hiểu và học nghề khảm trai. Gia tài màTrương Công Thành để lại và còn tồn tại đến ngày nay đó là nghề khảm trai ởlàng Chuôn Ngọ. Sản phẩm của ba nghệ nhân của làng Chuôn Ngọ đã được traohuy chương vàng. Họ là những nghệ nhân có đôi bàn tay khéo léo, con mắt mỹthuật tinh tế và bộ óc đầy sáng tạo. Họ là hiện thân của câu nói: Những nghệnhân khảm trai dường như nhập hồn mình vào trong mỗi tác phẩm. Trong đền thờ Thành Hoàng Làng bên cạnh bụi tre hàng trăm năm tuổi cómột bức hoành phi trên đó có khắc dòng chữ được tạm dịch là: Người dân làngNgọ luôn biết ơn mảnh đất thiêng liêng này đã cho dân làng cuộc sống thịnhvượng nhờ có nghề truyền thống của tổ tiên và nguyện sẽ phát triển nó mãi mãi .Nguyễn Thuyết Trình, một nghệ nhân đạt huy chương vàng nói: Trước đây, hầuhết những sản phẩm của làng là khảm trai trên các khay trà trong triều đình vàkhảm trên những chiếc bàn tiệc của vua, chúa và hoàng hậu. Chiếc khay khảmtrai được đặt trên những chiếc sập khảm trai là những biểu tượng cho sự sangtrọng và có địa vị và chỉ những người giàu có và các nhà nho mới có đượcnhững vật đó. Khảm trai còn được sử dụng trong những ngôi nhà xây dựng theokiến trúc cổ: họ đã khảm cừ lên những vòm mái với những viên ngói màu xanhcủa hoàng thành..Chuôn là làng đầu tiên làm nghề khảm trai và được kháchhàng tín nhiệm bởi chất lượng sản phẩm. Bên cạnh là làng Ngọ Hà nổi tiếng vớinghề sơn mài. Hai cái tên của hai làng nghề này gắn với nhau tượng trưng chomột Chuyên Mỹ. Khi nhắc đến Chuôn Ngọ, bạn không thể không nhắc đến bảylàng nghề của xã. Nghề khảm trai đã đưa làng thoát khỏi cảnh nghèo nàn và cónhiều hộ gia đình được coi là giàu có. Người nào vẽ hoa đẹp, khâu hoa khéo, khi dệt lên thành hàng hoa rất đẹpgiống hoa thật, khách hàng rất ưa chuộng, dệt không kịp bán. Với cách cài hoatrên, bất cứ vẽ hoa gì, hình gì, chữ gì các nghệ nhân Vạn Phúc đều làm được. Trước kia, khi chưa có máy zắc-ca mà các nghệ nhân Vạn Phúc đã khâuhoa và vẽ hoa được rất điêu luyện và tinh tế. Hiện nay, máy zắc-ca cũng chỉ càihoa bằng các tông đục lỗ để móc kim kéo go lên thành hoa, vẫn là nguyên lý càihoa của các bậc tiền nhân từ trăm năm nay, chỉ khác là không có người kéo hoanhư xưa.- Làng nghề làm chăn gối đệm bông Thôn Tiền Phong (xã Trát Cầu, huyện Thường Tín) là làng nghề thuộc đấttrăm nghề Hà Tây. Dọc theo quốc lộ 1 tới cây số 18, qua ga Thường Tín rẽ phải,vượt qua cầu Chiếc, đi một thôi đường nữa là tới làng. Trát Cầu nằm bên bờ sông Nhuệ, là làng quê trù phú, sung túc vì có nghề phụtruyền thống, quanh năm không hết việc. Trát Cầu chuyên làm mặt hàng chăn,gối, đệm bằng bông thiên nhiên, bông gạo, bông gòn. Nhà nào cũng biết nghề.Khắp làng rộn ràng tiếng máy cào, làm ra những tựa bông dài nõn nà, trắng xốpnhư hoa tuyết. Làm ra một chiếc chăn bông loại tốt phải mất khá nhiều sức lực,phải qua 20 công đoạn mới thành được một tấm chăm đắp cho bạn trong mùađông giá buốt. Ðầu tiên, người ta dùng máy thủ công để tách hạt và hoa bông, sauđó dùng dây cung để bật cho những sợi bông tơi thành những tựa bông dài. Lạidùng cung lải cho mặt chăn trải dài, rộng hẹp theo cữ chăn, nhưng phải làm quámỗi chiều 20 phân để gấp bìa. Lải xong lại phải teng mặt cho lớp lông tơ bên trênthật mịn và xốp. Công đoạn dùng sợi để mạng thành 4 cấp mới là công việc đòihỏi khéo tay và kĩ thuật cao. Chỉ cần những hạt sợi mảnh mà không cần vải xôtrần. Sau khi hoàn thành công đoạn này phải dùng bàn xoa bằng gỗ da du có mặthơi gai để ngọn bông quyện với sợi mạng. Mặt sau mền bông cũng phải lải, gấpbìa, mạng sợi, xoa...rồi mới lồng vải hoa hoặc satanh màu mỏng để làm vỏ. Cuốicùng là chần chăn theo lối quả trám hoặc theo các họa tiết trang trí. Một chiếcchăn bông làm đúng các quy trình truyền thống, bạn có thể dùng vài chục nămmới phải bật lại.- Làng nghề làm quạt giấy vácHỡi cô thắt dải bao xanhCó về Canh Hoạch với anh thì vềCanh Hoạch ít ruộng nhiều nghềYêu nghề quạt giấy hay nghề đan khua? (Ca dao) Theo quốc lộ 22 Hà Nội - Hòa Bình, đoạn từ thị xã Hà Đông đi Vân Đình,tới cây số 19 là địa phận làng Canh Hoạch (hay làng Vác). Đây là một làng cổ,hình thành sớm trong lịch sử, nay thuộc xã Dân Hòa, ...