Lịch sử 10 nâng cao - SỰ THÀNH LẬP VÀ TỔ CHỨC VƯƠNG TRIỀU NGUYỄN

Kiến thức Giúp HS hiểu được: - Tình hình chung về các mặt chính trị, kinh tế, văn hoá ở nước ta nửa đầu thế kỷ XIX dưới vương triều Nguyễn trước khi diễn ra cuộc kháng chiến chống quân xâm lược của thực dân Pháp. - Thống trị nước ta vào lúc chế độ phong kiến đã bước vào giai đoạn suy vong lại là những người thừa kế của giai cấp thống trị cũ, vương triều Nguyễn không tạo được điều kiện đưa đất nước bước sang một giai đoạn phát triển mới phù hợp với hoàn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lịch sử 10 nâng cao - SỰ THÀNH LẬP VÀ TỔ CHỨC VƯƠNG TRIỀU NGUYỄN SỰ THÀNH LẬP VÀ TỔ CHỨC VƯƠNG TRIỀU NGUYỄN I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức Giúp HS hiểu được: - Tình hình chung về các mặt chính trị, kinh tế, văn hoá ở nước ta nửađầu thế kỷ XIX dưới vương triều Nguyễn trước khi diễn ra cuộc kháng chiếnchống quân xâm lược của thực dân Pháp. - Thống trị nước ta vào lúc chế độ phong kiến đã bước vào giai đoạnsuy vong lại là những người thừa kế của giai cấp thống trị cũ, vương triềuNguyễn không tạo được điều kiện đưa đất nước bước sang một giai đoạnphát triển mới phù hợp với hoàn cảnh của thế giới. 2. Tư tưởng, tình cảm - Bồi dưỡng ý thức vươn lên, đổi mới trong học tập. - Giáo dục ý thứ quan tâm đến đời sống của nhân dân đất nước màtrước hết là những người xung quanh. 3. Kỹ năng - Rèn luyện kỹ năng phân tích, so sánh, gắn sự kiện với thực tế cụ thể. II. THIẾT BỊ TÀI LIỆU DẠY - HỌC - Bản đồ Việt Nam (thời Minh Mạng, sau cải cách hành chính). - Một số tranh ảnh về kinh thành Huế, tranh dân gian... III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC 1. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi: Kể tên các loại hình nghệ thuật tiêu biểu của nước ta trongcác thế kỷ XVI - XVIII. Qua đó nhận xét về đời sống tinh thần của nhân dânta thời đó? 2. Mở bài Sau khi đánh bại các vương triều Tây Sơn, Nguyễn Ánh lên ngôi vua,thành lập nhà Nguyễn. Trong 50 năm đầu thống trị, nửa đầu thế kỉ XIX tìnhhình đất nước ta đã thay đổi như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu bài 38. 3. Tổ chức dạy - học Hoạt động của thầy và trò Nội dung cơ bảnHoạt động 1. 1. Sự thành lập vương triều- GV gợi lại cho HS nhớ lại dự kiện năm 1792 vuaQuang Trung mất, Triều đình rơi vào tình trạng lụcđục, suy yếu nhân cơ hội đó Nguyễn Ánh đã tổchức tấn công các vương triều Tây Sơn. Năm 1802các vương triều Tây Sơn lần lượt sụp đổ. NguyễnÁnh lên ngôi vua.- GV nêu một số mốc về cuộc tấn công vương triều - Năm 1802 Nguyễn Ánh lênTây Sơn của Nguyễn Ánh. ngôi (Gia Long). Nhà+ Tháng 6 - 1801, Nguyễn Ánh tấn công và chiếm Nguyễn thành lập, đóng đô ởPhú Xuân (Huế), Quang Toản chạy ra Thăng Long. Phú Xuân (Huế)+ Ngày 21- 6 - 1802, Nguyễn Ánh đánh chiếmThăng Long, Quang Toản và triều Tây Sơn bị bắt.GV giảng giải thêm về hoàn cảnh lịch sử đất nướcvà thế giới khi nhà Nguyễn thành lập: Lần đầu tiêntrong lịch sử một Triều đại phong kiến cai quảnmột lãnh thổ rộng lớn thống nhất như ngày nay.+ Nhà Nguyễn thành lập vào lúc chế độ phong kiếnViệt Nam đã bước vào giai đoạn suy vong.+ Trên thế giới chủ nghĩa tư bản đang phát triển,đẩy mạnh nhòm ngó, xâm lược thuộc địa, một sốđã bị xâm lược.- HS nghe, ghi nhớ.Hoạt động: Cả lớp và cá nhân 2. Tổ chức vương triều- GV tiếp tục trình bày:Trong bối cảnh lịch sử mới yêu cầu phải củng cố - Chính quyền Trung ương tổngay quyền thống trị của nhà Nguyễn. Vì vậy sau chức theo mô hình thời Lê.khi lên ngôi Gia Long đã bắt tay vào việc tổ chức - Thời Gia Long chia nướcBộ máy Nhà nước. làm 3 vùng: Bắc Thành, Gia Định- GV có thể dùng bản đồ Việt Nam thời Minh Thành và các Trực DoanhMạng để chỉ các vùng từ Ninh Bình trở ra Bắc là (Trung Bộ) do Triều đìnhtrấn Bắc Thành, từ Bình Thuận trở vào Nam là trấn trực tiếp cai quản.Gia Định Thành. Chính quyền Trung ương chỉ - Năm 1931 - 1832 Minhquản lý trực tiếp từ Thanh Hóa đến Bình Thuận, Mạng thực hiện một cuộc cảicòn lại hai khu Tư trị Tổng chấn có toàn quyền. Đó cách hành chính, chia cảlà giải pháp tình thế của vua Gia Long trong bối nước thành 30 tỉnh và mộtcảnh lúc đầu mới lên ngôi. phủ Thừa- HS nghe, ghi nhớ. Thiên. Đứng đầu là tổng đốc- GV tiếp tục trình bày kết hợp dùng bản đồ Việt tuần phủ hoạt động theo sựNam thời Minh Mạng yêu cầu HS quan sát và nhận điều hành của Triều đình.xét.- HS quan sát lược đồ và nhận xét sự phân chia tỉnhthời Minh Mạng.- GV bổ sung chốt ý: Sự phân chia các tỉnh của - Tuyển chọn quan lại: thôngMinh Mạng được dựa trên cơ sở khoa học, phù hợp qua giáo dục, khoa cử.về mặt địa lý, dân cư, phong tục tập quán địa - Luật pháp ban hành Hoàngphương phù hợp với phạm vi quản lý của 1 tỉnh. Là Triều luật lệ với 398 điều hàcơ sở để phân chia các tỉnh như ngày nay, vì vậy khắc.cải cách của Minh Mạng được đánh giá rất cao.- HS nghe, ghi nhớ. - Quân đội: được tổ chức quy- GV trình bày tiếp về tổ chức Nhà nước thời củ trang bị đầy đủ song lạcNguyễn. hậu, thô sơ.- HS nghe, ghi chép.- Phát vấn: So sánh bộ máy Nhà nước thời Nguyễnvới thời Lê Sơ em có nhận ...