Nông thôn trong xã hội học (In lần thứ 2): Phần 2

Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 của tài liệu Nông thôn trong xã hội học (In lần thứ 2) tiếp tục trình bày các nội dung về gia đình và hộ gia đình nông thôn Việt Nam, họ hàng trong nông thôn Việt Nam, làng xã nông thôn Việt Nam, các thiết chế ở xã hội nông thôn, văn hóa nông thôn, văn hóa làng xã và nét đặc thù của nó. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nông thôn trong xã hội học (In lần thứ 2): Phần 2Chuang VIGIÀ DÌNH VA HÓ GIÀ DÌNHNÒNG THÒN VIÉT NAM1. Khài nièm già dinh va hó già dinh nòng thòn Viét Nam1.1. Khài niérn già dinhTrong còng dóng xà hòi nòng thòn, già dinh là mot nhóm xà bòisd c2p, là té bào, là nén tàng eùa xà hot Tu nhùng già dinh nòngthòn dà hình thành nèn còng dóng làng xóm trong xà bòi nòng thòn.Co nhiéu djnh nghia vé già dinh. Kingsley Davis coi già dinh làmpt nhóm nguòi ma quan he eùa hp vói nhau dtìa trén ed sa dòng dòiva do dò hp là hp hàng thàn thich nhau. E.W Burgess va J.H Lockecho ring, già dinh le mot nhóm ngifòi dtìpe thòng nhàt vói nhau bàiquun he hòn nhàn, hujét thòng, hoàc nhàn con nuòi; tao thành mot hoduy nhàt, tàe dòng qua lai va giao tiép vói nhau theo vai trò xà hòirièng. tiing ngifòi trong so hp: là chóng va v0, là mp va cha, anh trai vaem gài; tao thành mpt nén vàn hóa chung. George Peter Murdock choràng, già dinh là mot nhóm xà bòi eó dàe dièm là cU trù chung, hdp tàcva tài san xuàt vé kinh té. Nò bao góm ngUdi lón thuòc cà hai giòi, itnhàt hai nguòi trong so dó co quan he tinh due dà dUdc tàn thành vémàt xà bòi, va mot hoàc nhiéu con, là con de hoàc con nuòi, eùa nhùngngifòi lón sóng chung vé màt giòi tinh dò.225Tu dó eó thè rùt ra ràng, già dinh là mot nhóm ngUdi ma càcthành vién gàn bó vói nhau bang quan he hón nhàn, quan he huyètthòng ( ké eà nhàn con nuòi) vùa nhàm dàp ùng nhùng nhu càu riéngtu eùa ho, vùa thòa man nhu càu xà hòi vé tài san xuàt dàn cU theo cànghia thè xàe làn tinh thàn.Mói già dinh déu eò mot he tlidng càc vi tri, vai trò, càc móìquan lié chàng chit giùa eàe thành vién eùa nò. Già dinh hình thànhtrèn quan he hón nhàn - mot quan né xa hòi dàe thù. Trong già dinh.quan he vcf chóng là mòì quan he sd dàng va là nén tàng eùa nò. Móiquan he này do quan he hòn nhàn xàc làp nén, tu dó eàe quan he khàceùa già dinh dupc hình thành. Kèt qua là, trong già dinh eó mot hethdng chàng chjt càc quan he xà hòi khàc nbau giùa càc thành viéncha-m^-con. Càc thành vién. trén tao thành cài gpi là tam giàc giàdmh[HoNggc Dai, 1990: 5],Trong già dinh, ùng vói mói thành vién eùa già dinh déu xàe làpmot vi tri xà hòi tUdng iing, va eó nhùng vai trò xà hòi khàc nhauTrén ed sa dó hinh thành mot he thdng chàng chit eàe quan he (vi dunhu quan he bò - càc con, bò - con trai, bó - con gài, me - con trai, me con gài, me - càc con; bo me vài eòe con, tèrne vài con trai, bó me vàicon gài .V.V.). Trong eàe mòi quan he dò mói thành vién déu eó mpt vithéxà hai nhàt djnh. Chinh vi thè, già dinh là mot he thòng phùc tapcàc vi tri va vai trò xà hai ma càc thành vién ehièm giù va thtìc hièn.He thdiig nhflng vai trò xà hpi trong già dinh dà t^o ra ed càuvai trò eùa già dinh, xàe djnh mpt ed càu xà hpi eùa tè bào xà hpi. Vanhóm xà hpi dàc thù này eò nhùng ehùe nàng xà bòi nhàt djnh.Mói già dinh déu eò nhiìng ehtìe nàng ed bàn eùa nò, dàc trungnhàt là nhùng ehùe nàng sau :226]/ Chùc nàng sinh de. Già dinh là ndi tài san xuàt con ngifdi choxà hoi Day là mot trong nhùng chùc nàng ed bàn eùa già dinh, Nhd eó.sù hoat dóng dàe thù này eùa già dinh ma xà hòi dùdc tài tao ra càcth Uè de duy tri giòng loài.2/ Chùc nàng kinh té. Mói già dinh déu eò mot hoat dòng kinh ténhàm thòa man nhu càu va phùc IcJi vàt chat cho càc thành vién tronggià dinh, nhàm tài tao sue lao dòng cùng nhu thòa man nhiìng nhucàu vàn hóa tinh thàn eùa già dinh va chi phi san xuàt v.v..3/ Chùc nàng giào due. Già dinh là mòi tnfàng dàu tién ma cànhàn sinh ra va tiép xùc vói ngifdi khàc trong xà hòi. Day eùng là mòitnfdng de xà bòi hóa cà nhàn. Nhùng thành vién mài eùa già dinh hpenhùng khuòn màu tàc phong, nhùng chuàn mùc xà bòi, nhùng già trixà hpi de thtìe hièn nhiìng vai trò trong già dmh, vai trò xà bòi ma hpphài dàm tràch. Chinh vi thè, bò me - thè he cU truck trong già dinh eiingchinh là nhtìng ngUòi thày dàu tién day cho càc thành vièn mài (con cài)bièt phài làm nhùng gì nià xà bòi difàng thdi cho là hdp ly, là dùng. Kétqua là, tre em eó difdc nhùng tri thùc nhàt djnh trong iing xù va boatdòng xà bòi. Nguòi me trong già dinh là ngUdi thày dàu tién eùa mói conngudi xà hpi.4/ Già dinh co ehùe nàng ehàm sòc ngUòi già va tré em chUa dèntuoi vi thành nièn.5/ C/ii?c nàng thòa man nhu cau tinh càm eùa càc thành viéntrong già dinh. Day là ndi eàe thành vièn tim thày stì hòa thuàn, ehodua vé màt tinh càm eùa mình.6/ Già dinh eùng eò chùc nàng thòa man nhu eàu tòn giào. Già(Unh là ndi trù ngu cuòi cùng eùa nhùng ttì tuàng tòn giào.7/ Già dinh eòn eò ehtìe nàng nghi ngdi giài tri nhàm làm thòaman nhiìng nhu eiu eùa eàe thành vièn (du ljch, nghi màt v.v.).2278/ Chùih già dinh cùng là ndi thòa man nhu càu tình due eùacàc bàc cha me.Trong nòng thòn eàe chùc nàng (tu 1 dén 5) eùa già dinh lànhùng chùc nàng difdc càc thành vièn trong già dinh coi trpng, vi dó làbiéu tifdng cho già dinh làng què,I1Càn eù vào nhùng tièu chi khàc nhau ngUdi ta t)hàii lo|i giàdinh nòng thòn theo nhùng kiéu khàc nhau: Cia dinh hat nhàn lànhùng già dinh ehi eó thè he bò me va con cài, Nhùng già dinh eó dùhai thè he dUde gpi là nhùng già